غار چهل چاه مربوط به دوره سلجوقی است و در شهرستان سربیشه، بخش مود، دهستان نهارجان، روستای چنشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۸ بهمن ۱۳۸۵ با شماره ثبت ۱۷۰۷۵ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.غار چهل‌چاه در فاصله صد متری غار چنشت در روستای چنشت واقع در سربیشه، قرار دارد كه در آن استخوان اجساد ۱۴ مرد و زن و كودك مشاهده می‌شود.به نظر می‌رسد پس از پناه بردن این افراد به داخل آن، در غار با گل اندود و راه فرار آنها بسته شده است. غار چهل‌چاه در مجاورت غار چنشت واقع شده و بیش از هزار و چهارصد سال قدمت دارد.وسط غار، حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه در آن به جا مانده است.در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی، گروهی از زمین‌شناسان و باستان‌شناسان آمریكایی و ایرانی برای انجام مطالعاتی در مورد غارهای چنشت به این منطقه رفتند.سال ۱۳۷۱ غارنوردان مشاهده بقایای اجساد و اسكلت تعدادی مرد، زن و كودك در غار چهل چاه واقع در خراسان جنوبی را گزارش دادند.سال ۱۳۷۱ بیرجند و منطقه چِنشت را كه از نظر تاریخی و مردم شناسی منطقه بسیار با اهمیتی است بررسی باستان شناسی می كردیم.در روستای چنشت غاری وجود دارد كه سالها قبل توسط دو شخص ایرانی و آمریكایی شناسایی و كاملا بررسی شد و حتی مقاله ای نیز درباره آن به نگارش درآمد كه همان غار شناخته شده چنشت است.در فاصله حدود دویست و پنجاه متری غار چنشت غار دیگری وجود دارد به نام چهل چاه كه گروهی از كوهنوردان بیرجندی به داخل چاه وارد شده و اعلام كردند كه اجسادی را در این چاه یافته و حتی جمجمه ای را با خود بیرون آوردند. ما به همراه همان كوه نوردان وارد غار شدیم كه ریسك بسیار بالایی هم داشت چون كوه از نوع ریزشی بود، در واقع غار نیز در نتیجه ریزش های متعدد كوه شكل گرفته بود و دالان های متعددی دارد.در غار با بقایای اجساد تعدادی مرد و زن و كودك مواجه گشتیم. در میان این اجساد یك مرد و یك كودك در قابی شبیه قبر خوابانده شده بودند كه به سبك غیر مسلمانی رو به آسمان و با دستانی روی سینه درون آن شبه قبرها قرار گرفته بودند كه كاملا مشخص بود توسط دیگر افراد درون غار دفن شده اند.همچنین یكسری از اشیاء و وسایل زندگی و یا چیزی مثل جای خواب كه نشان از اقامت این افراد درون غار چهل چاه بود و البته صحنه های بسیار رقت انگیز از این اجساد به چشم می خورد.به عنوان مثال یكی از این اجساد با چوبی جلوی سینه ثابت شده بود تا مانع سقوط به اعماق غار شود كه البته برخی از آنها سقوط كرده بودند.در مجموع چهارده اسكلت در گوشه و كنار غار كه بصورتهای مختلف قرار داشتند، شمارش شد و در انتهای غار نیز اسكلت چهار نفر پیدا شد، به این صورت كه زنی سر كودكی را در زانو گرفته بود و دو مرد كه آنها را تحت پوشش خود گرفته بودند و بصورت بسیار غم انگیزی از دنیا رفته بودند. اجساد همگی لباس بر تن داشته البته مندرس و پاره كه از تن كنده شده بود و حتی برخی از این اجساد هنوز پوست و موی سر را حفظ كرده بودند.رجبعلی لباف در ادامه افزود، از بررسی محیط غار و وضعیت این اجساد دو فرضیه نسبت به سرنوشت آنها مطرح گردید.فرضیه اول اینكه در یك دوره بحرانی سیاسی و یا جنگی مثل حمله دشمنان، این افراد به غار چهل چاه به عنوان پناهگاه فرار كردند، اما توسط دشمن شناسایی شده و خروجی غار را مسدود كردند تا پناهجویان همانجا زنده بگور شوند.فرضیه دوم كه شاید به صحت مقرون تر باشد، اینكه احتمالا با توجه به حضور كودك در میان اجساد این افراد دچار جوزام بودند و با توجه به اینكه در قدیم جوزامی ها را از سایر مردم شهر جدا می كردند این افراد به غار چهل چاه تبعید شدند. البته لازم به ذكر است كه همان سالها تلویزیون مشهد نیز برنامه مستندی از این غار و اجساد درون آن تهیه نمود كه در همان برنامه توضیح داده شد اشیاء و سفال باقیمانده از غار چهل چاه مربوط به دوره اشكانیان است و حتی یك نمونه از این اشیاء اسلامی نبودند.رجبعلی لباف در ادامه افزود، زمانیكه اجساد درون غار كشف شدند، تصمیم گرفته شد كه ورودی این غار ناشناخته بماند و كسی داخل نشود، چراكه هرگونه تغییر و جابجایی این استخوانها اشتباهی بسیار بزرگ است. بنابراین مدخل غار را بستیم و تنها میراث فرهنگی می دانست كه ورودی آن كجا واقع شده است، اما بعدا متوجه شدم كه این غار پنهان باقی نماند و به سرنوشت غار چِنشت دچار شده است.از نظر علم باستان شناسی هر پدیده ای یك عقبه ای دارد، به عنوان مثال اگر جایی كلنگی پیدا شود، مسئله تنها آن كلنگ نیست بلكه نشان دهنده رواج كشاورزی در آن منطقه، یا چگونگی بافت گیاهان و بسیاری نكات دیگر است. وقتی یك پدیده باستانی جابجا شود مثل این است كه یك كتاب قطور و منسجم را ورق ورق كرده و نابود كنیم. برخی از كوهنوردان و غارنوردان متاسفانه این جمجمه و اسكلتها را بر می دارند و به خانه های خود انتقال می دهند، درصورتیكه این افراد باید آموزش ببیند تا در مواجه با پدیده های باستانی بدون جابجا كردن آنها اطلاع رسانی نموده تا پدیده توسط فرد متخصص و باستان شناس بررسی و مطالعه شود، به جای اینكه به نابودی كشیده شوند.