دشت سوباتان در ۲۰ كیلومتری غرب لیسار در نزدیكی تالش در استان گیلان واقع شده است. سوباتان از شمال به رودخانه لیسار می‌رسد و از شرق با جنگل‌های تالش هم مرز است. دشت سوباتان از جنوب به ییلاق‌های آسبومار جوكندان و از غرب به دریاچه نئور متصل است. سوباتان با ییلاق‌های اردبیل ۱۹ كیلومتر فاصله دارد.
سوباتان نام روستایی است در ۲۰ كیلومتری غرب لیسار در نزدیكی تالش و در استان گیلان كه خانواده های لیساری در آن سكونت دارند. سرتاسر سوباتان دشت های وسیع و پوشیده از چمن است. دره های زیبا، چشمه های پر آب و خنك، صدای پرندگان و دویدن اسب های وحشی در دشت های شقایق و گل های وحشی و خانه های چوبی كه سادگی زندگی سنتی را به تصویر می كشند، تنها بخش كوچكی از زیبایی های غیر قابل توصیف این طبیعت روح نواز است.
تا به حال پای پیاده از محل سكونت‌تان تا دریاچه قدم زده‌اید؟ در دشت‌های بی پایان و سبز با گله اسب‌های وحشی دویده و با گوسفندهای سفید شاخدار سلفی گرفته‌اید؟ دشت‌های شقایق و گلهای وحشی بهار و تابستان را لمس كرده‌اید؟ بوییده‌اید؟نفس كشیده‌اید در سبزی بی‌پایان دشت؟ و بعد دل‌تان بخواهد در آن دشت بی‌انتها بدوید؟… اینجا دشت سوباتان بهشت رویایی ایران است.
این روستای تاریخی، محل سكونت خانواده‌های لیساری است كه فقط در بهار و تابستان می‌توانند در آن جا بمانند از بس كه زمستان‌های سردی داشته و برف سنگین در این منطقه می‌بارد. سوباتان در ارتفاعی بین ۱۹۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد برای همین زمستان‌هایش سرد و طاقت‌فرساست و حتی در تابستان هم می‌توان لكه‌های برف را در ارتفاعات دید.
خانه‌های چوبی سوباتان :
به غیر از طبیعت بی‌نظیر و كوه‌های سر به فلك كشیده و بوی سبزی و آبادی، اولین منظره‌ای كه نظرها را به خود جلب می‌كند، خانه‌های چوبی است. خانه‌های چوبی سوباتان قسمت مهمی از بخش سنتی و قدیمی‌سوباتان است. به علت قرار گرفتن در مسیر وزش بادهایی كه از سمت شمال می‌آیند در تمامی فصلها حتی فصلهای گرم سال كه در شهرهای بزرگ دمای هوا به شدت طاقت فرساست، دمای این منطقه نسبتا خنك است.
دشت گلهای شقایق ، آبشار ورزان ، بلندی‌ها و دره‌های متعدد، چشمه‌های فراوان آب شیرین نزدیكی دریاچه نئور و در آخر منظره چشم‌نواز مِه باعث جذب گردشگران به این منطقه زیبا شده است. دشت سوباتان بهشت رویایی ایران چشم انداز بینظیری دارد كه هر گردشگری از آن لذت می برد.
سوباتان در حقیقت به یك مكان خاص گفته می‌شود و هرجایی در این منطقه نام خاص خود را دارد. بیده پشت ، هونی یش ، گزنه هونی ، دره گنجه خونه ، ورزان و… همه اینها مكان‌هایی هستند كه برای اهالی آن محل تداعی‌گر منطقه خاصی می‌باشد.
این خانه‌های چوبی با سقف‌های شیروانی از تكه‌های چوب قهوه‌ای در تابستان هم گرما را در خود نگه می‌دارد و درون آن بسیار گرم است. این خانه‌ها بیشتر از چوب‌های جنگلی لیسار ساخته شده است و تنه اصلی آن از چوب بلوط است. خانه‌های قدیمی‌تر كه هنوز سرپا هستند از خانه‌ای چوبی جدید قوی‌تر و مقاوم‌تر به جا مانده‌اند.
قدیمی‌ها خانه‌هایشان را با چوب‌های بلوط می‌ساختند و روی آن را با چوب‌های نازك‌تری به نام «پلك» می‌پوشاندند و بعد داخل دیوارها را با كاهگل پر می‌كردند تا مثل یك عایق جلوی نفوذ سرما و گرما را بگیرد. خانه‌های قدیمی حتی پنجره‌هایشان هم چوبی است و با دو پاره تخته چوبی ساخته شده‌اند. در كنار این خانه‌های چوبی اتاقك‌های چوبی كوچك‌تری به نام «كوم» وجود دارد. كوم‌ها برای نگهداری از گاو و گوسفندها ساخته شده‌اند.
مسیر دسترسی به سوباتان :
برای رسیدن به سوباتان قدیمی‌ترین مسیر، جاده جنگلی لیسار به سوباتان است. البته قبل از رسیدن به لیسار از هر شهری كه هستید باید به رشت برسید. این جاده بیشتر از طرف گردشگران حرفه‌ای استقبال می‌شود.
اما اگر حرفه‌ای نیستید و كودك زیر هفت سال همراه‌تان است، این جاده را انتخاب نكنید. از رشت به هشت پر بروید و از هشت پر به سمت جاده اق‌اولر. البته در هشت پر باید خودروهای شخصی‌تان را جایی پارك كنید و با نیسان‌های محلی به سمت سوباتان رفته و در بازار محلی آن پیاده شوید.
اگر می‌خواهید از اردبیل به سوباتان برسید اول باید به اردبیل بروید و بعد از آنجا به خلخال و سپس جاده نئور. اگر اهل پیاده‌روی هستید می‌توانید با پیاده‌روی ۱۰ ساعته و استراحت‌های كوتاه بین راه به سوباتان برسید. برای سفر با اتوبوس باید از تهران به آستارا و از آنجا به هشت پر بروید و بقیه ماجرا.
دسترسی به سوباتان با وسیله شخصی:
تهران، رشت، هشتپر و در نهایت جاده آق‌اولر به سمت سوباتان، كه البته از هشتپر به بعد با ماشین‌های معمولی قابل پیمایش نیست و نیازمند هماهنگی با نیسان‌های محلی است.
تهران، اردبیل، خلخال و سپس جاده نئور به سمت سوباتان كه البته از نئور به سوباتان نیازمند پیاده‌روی ۸ تا ۱۰ ساعته و یا استفاده از ماشین‌های محلی است.
دسترسی به سوباتان با اتوبوس:
اتوبوس تهران – آستارا، پیاده شدن در هشتپر و استفاده از ماشین‌های محلی
خورد و خوراك سوباتان :
اگر از روستا به سمت آبشار بروید یك بازار محلی سر راه‌تان می‌بینید كه در رستوران‌ها با میز و صندلی‌هایی كه از چوب درختان جنگلی ساخته شده، سال‌هاست به مهمانان و گردشگران سرویس می‌دهند. در این رستوران‌ها می‌توانید این غذاهای محلی را سفارش بدهید. البته اگر در روستا خانه بگیرید میزبان شما هم می‌تواند این غذاها رابرایتان آماده كند.
دریاچه نئور،مانده از دوران باستان
دریاچه نئوردر غرب ییلاق سوباتان و در ارتفاعات قرار گرفته است. نئور مرتفع ترین دریاچه یخچالی بازمانده از دوران باستان است. نئور در زبان اوستایی به معنای دریاچه است و همین موضوع ثابت می‌كند قدمت این دریاچه به قبل از اسلام برمی‌گردد. اگر اهل ماهیگیری هستید در این دریاچه كه ۲۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریاست ، می‌توانید قزل آلاهای منحصر به فردی پیدا كنید كه به قزل‌آلای رنگین كمانی معروف است.
این دریاچه حدود ۴۲۰ هكتار است و عمق متوسط آن به سه الی هشت متر می‌رسد. آب دریاچه در پنج ماه از سال به قطر ۸۰ سانتی‌متر یخ می‌زند. دریاچه نئور بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین دائمی منطقه است. برای رسیدن به دریاچه نئو از سوباتان حدود ۲۰ كیلومتر باید پیاده روی كنید. اگر این مسیر برایتان سخت است باید از نیسان‌های محلی كمك بگیرید.
آبشار وِرَزان
این آبشار در روستای ورزان در شمال غربی سوباتان واقع شده و فاصله آن تا روستا حدود چهار كیلومتر است. آب رودخانه ورزان از شاخه‌های اصلی رودخانه لیسار است كه از چشمه‌های ییلاق‌ها سرچشمه گرفته و در مسیرش هنگام ریزش از صخره‌های عظیم ورزان، آبشاری حدود ۳۰ متر ایجاد می‌كند. مسیر پیاده روی تا آبشار ورزان اصلا سخت نیست و با پیاده‌روی ساده و مشاهده دشت‌های اطراف می‌توانید زیبایی آبشار را از نزدیك ببینید
پارك جنگلی آلچالق
تا به حال بوته‌های آلوچه را از نزدیك دیده‌اید؟ اینجا سرزمین آلوچه‌های بوته‌ای است كه آلچالق نامیده می‌شود. قسمت غرب جنگل‌های لیسار روی تپه‌های كم ارتفاع و پوشیده از چمن بوته‌های آلوچه است. به دلیل سرمای بیش از حد هوا و بادهای تند درختان آلوچه رشد قدی نمی‌كنند و به صورت بوته و درختچه‌های كوتاه شكل می‌گیرند. مردم محلی این روستا و بعضی از گردشگران از آلوچه‌ها برای غذا و البته رب و لواشك استفاده می‌كنند.
فصل رسیدن این آلوچه‌ها همیشه چند نفری را می‌بینید كه با ظرف‌هایی كه دردست دارند مشغول چیدن آلوچه هستند. در این منطقه همچنین می‌توانید در ماه‌های آخر تابستان قارچ‌های سفید ویژه‌ای پیدا كنید. اواخر تابستان آب و هوای سوباتان سرد می‌شود و نم‌نم باران و مه و شبنم زمین را مرطوب می‌كند تا با اولین تابش خورشید قارچ‌های سفید از زمین بیرون بیایند.
همزمان با طلوع آفتاب سرو كله این قارچ ها هم از دل خاك پیدا می‌شود. قارچ‌ها بیشتر در محل قدیمی‌آغل‌های دامداران رشد می‌كنند. البته برای چیدن این قارچ‌ها باید از افراد محلی كمك بگیرید كه خدای نكرده قارچ سمی‌را به جای قارچ سالم از زمین نچینید. حواس‌تان به رنگ‌های غیر طبیعی قارچ‌ها باشد هر رنگ غیرطبیعی باید از طرف افراد محلی و با تجربه تایید شود.
گیاهان دارویی در دشت‌های سوباتان :
وقتی در دشت یا پای كوه یا حتی قله آن قدم می‌زنید آنچه می‌توان لذت پیاده‌روی شما را كامل كند،عطر گل‌هایی است كه بین‌تان پیچیده و هوش از سرتان می‌پراند. این گیاهان علاوه بر اینكه عطر بینظیری دارند از نظر دارویی نیز كاربردهای بی‌شماری دارند. با این گیاهان آشنا شوید.
یارپوز یا پونه: فقط كافی است به كناره جوی‌های آب در سوباتان توجه كنید. همه‌جا می‌توانید بوته‌های پونه را پیدا كنید. مردم سوباتان پونه را همراه ماست، ترشی، سالاد و میوههای محلی مصرف می‌كنند. همیشه به خصوص در فصل بهار و تابستان می‌توانید زنان و دختران روستایی را ببینید كه كنار جوی آب مشغول چیدن پونه هستند.
بالدرقان یا گُلپَر: این گیاه یكی از مشهورترین گیاهان دارویی سوباتان است و در اكثر روستاهای اطراف خصوصاً «كَلَمَر» و «گنج‌خانه» می‌روید. گلپر یكی از منابع درآمد روستاییان این منطقه است. سالانه بیش از ۵۰ تن دانه گلپر از سوباتان به بازارها ی استان‌های مجاور فرستاده می‌شود
بومادران : به تراس خانه‌های روستایی قدم بگذارید تا بوی این گل را حس كنید. به این گیاه علف هزار برگ نیز می‌گویند مردم سوباتان از بو مادران برای درمان بواسیر و تب استفاده می‌كنند. بعضی از روستایی‌های این منطقه در زمین‌های روبه روی خانه‌هایشان، بومادران می‌كارند تا كمك خرجشان باشد.
