شهر بندر عباس مركز استان هرمزگان در جنوب ایران است. شهر بندرعباس در بخش مركزی شهرستان بندر عباس قرار دارد.
بندر عباس یكی از مهمترین بندرهای جنوب ایران است و نام پیشین آن بندر گمبرون بودهاست.
جغرافیا
شهرستان بندرعباس در شمال تنگه هرمز قرار دارد. وسعت آن۲۷۳۱۶ كیلومتر مربع است. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان حاجی آباد و از سمت شرق به شهرستانهای میناب و رودان، از غرب به شهرستانهای: بندرخمیر و بندر لنگه، و از جنوب به خلیج فارس و جزیره قشم محدود میباشد. شهر بندر عباس مركز شهرستان بندر عباس است. وسعت این شهر كه در ساحل خلیج فارس واقع شدهاست حدود ۴۵ كیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰ متر میباشد. نزدیكترین شهر به بندرعباس شهر قشم (مركز جزیره قشم) با حدود ۲۸ كیلومتر میباشد. فاصله بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ كیلومتر میباشد.
تاریخچه
تا قبل از قرن چهارم هجری در حوالی بندرعباس فعلی بندر و روستای كوچكی به نام سورو وجود داشت. در سال ۱۵۱۴ پرتغالیها این منطقه كوچك را برای پیاده شدن و بارگیری اجناس از خشكی انتخاب كردند. به دلیل خرچنگ زیادی كه در سواحل این بندر وجود داشت نام آن را بندر «كاماراو» یا «گامارائو» یعنی بندر خرچنگ گذاشتند. نام متداول بعدی یعنی گامبرون به احتمال زیاد از لغت پرتغالی گامارائو اقتباس شدهاست. بندرعباس یكی از بنادر مهم ایران در جاده ابریشم بودهاست بطوری كه كاروانهای تجار در این شهر به انجام مراحل گمركی میپرداختند و از این مسیر برای انتقال كالاهای خود به اروپا و آفریقا و آمریكا اقدام میكردند.
نام بندرعباس
در سال ۱۶۲۲ میلادی شاه عباس توانست با توانمندی سردار ایرانی امام قلی خان دست پرتغالیها را از این بندر كوتاه كند. به افتخار این پیروزی بندر گمبرون به بندر عباس تغییر نام داد. در تقسیمات فعلی كشوری شهر بندرعباس مركز استان هرمزگان و یكی از مهمترین مراكز استراتژیكی و تجاری ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان میباشد. شهر بندرعباس به عنوان مركز استان هرمزگان، شهری در حال پیشرفت و توسعهاست. اگر چهره شهر را با چند سال قبل مقایسه كنید متوجه خواهید شد كه ساختمان سازی وخصوصا آپارتمان سازی با سرعت قابل ملاحظهای در حال انجام است. احداث پل ارتباطی خیابان استانداری و بلوار طالقانی، ایجاد پاركینگ عمومی با خشك سازی دریا در بلوار ساحلی، راه اندازی پاركهای تفریحی مهرگان، پارك شهر توحید، پارك ساحلی سورو و پارك ساحلی دولت از دیگر عواملی است كه در تغییر شكل شهر و فرهنگ آن تاثیر بسزایی داشتهاست.
جمعیت
بندرعباس بزرگترین مركز استان هرمزگان است جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مركز آمار ایران برابر با ۳۶۷,۵۰۸ نفر بودهاست.
آب و هوا
آب و هوای این شهر گرم ومرطوب است. فصل تابستان در این شهر نزدیك ۹ ماه از سال ادامه دارد. دمای هوای شهر بندرعباس در گرمترین روزها به ۴۴ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۴درجه سانتیگراد نیز رسیدهاست.
بنادر تجاری
بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی، به عنوان نقطه اتكای بندرعباس در جهت جابهجایی كالا و سرمایه در اشكال مختلف، نتایج اقتصادی به سزایی برای استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به منطقه ویژه اقتصادی معادن، فلزات، كشتیسازی و صادرات و واردات كالا تبدیل كردهاست.
آثار تاریخی
عمارت كلاه فرنگی، این ساختمان توسط هلندیها در سال ۱۱۱۰ هجری قمری ساخته شده و قلعهای با ۱۶ برج و ۳ دروازه بوده كه به عنوان اداره گمرك استفاده میشدهاست.
حمام گلهداری، این حمام از پنج گنبد بزرگ و كوچك ساخته شده و به حمام شاه عباس نیز معروف است.
معبد هندوها، كه در بندرعباس به بُت گورُ معروف است در سال ۱۳۱۰ توسط هندوهای ساكن بندرعباس به سبك معماری هندی و توسط معماران هلندی بنا شده و در حال حاضر به عنوان موزه تاریخی استفاده میشود. این معبد در مركز شهر و در خیابان امام خمینی واقع شدهاست.خوری به نام “گور سوزون” نیز در بندر عباس وجود دارد كه گویا هندوهای ساكن شهر مردگان خود را در كنار آن میسوزاندن و احتمالا بنا به سنت هندوها خاكستر آنها را به این خور میریختند. امروزه بخشی از فاضلاب شهر از این راه به خلیج فارس میریزد.
مسجد ناصری (بندر عباس) كه در سال ۱۳۰۴ هجری قمری ساخته شدهاست. این مسجد در سال ۱۳۸۶ بازسازی شدهاست.
مسجد صحراباغی این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنا شدهاست.
مسجد گلهداری تاریخ ساخت آن مربوط به ۱۲۹۶ هجری قمری میباشد.
مسجد جامع در سال ۱۱۷۵ هجری قمری بنا شدهاست.
امامزاده سید مظفر (بندر عباس)، این آرامگاه از زیارتگاههای عمده استان محسوب میشود و در بلوار امام خمینی واقع است.
مجموعه بركههای باران، این بركهها كه تاریخ بنای آنها به دوره صفویه باز میگردد در بلوار پاسداران و كوی ۲۲ بهمن واقع است.
مراكز تجاری
مجتمع تجاری زیتون به عنوان اولین مركز تجاری مدرن و پس از آن مجتمعهای نیلی، ستاره جنوب، سیتی سنتر، ستاره شهر، سرو، رویال و كارگزاری (شامل واحدهای تجاری، مسكونی، تفریحی، شهربازی كودكان و سینما) دركنار بازارهای سنتی مثل بازار اوزیها، بازار لاریها، بازار شهرداری و بازار روز فعال هستند. مراكز تجاری صدف، ملكه آسمانها، مروارید و زیتون ۲ نیز در دست ساخت میباشند.
مراكز آموزشی و دانشگاهی
بندرعباس در زمینه فعالیت واحدهای آموزشی علمی و تخصصی دارای امكانات و قابلیتهای درخور توجهی میباشد. دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان، دانشگاه هرمزگان، دانشگاه پیام نور (كه علاوه بر بندرعباس در میناب و بندرلنگه نیز شعبه دارد)، دانشگاه آزاد اسلامی (كه در بندر لنگه، قشم، میناب، رودان و هرمز نیز شعبه دارد)، دانشگاه مهندسی كشتیسازی و صنایع دریایی دانشگاه امیر كبیر، آموزشكدههای فنی شهید كرانی بندرعباس و فنی و حرفهای فاطمیه بندرعباس، مركز تربیت معلم شهید باهنر، مركز تربیت معلم فاطمهالزهرا، مركز تربیت معلم حضرت زینب و مركز آموزش ضمن خدمت شهید بهشتی بندرعباس از مراكز آموزشی بندرعباس میباشند.
بانك ژن زیست محیطی جنوب ایران نیز در بندر عباس واقع شدهاست.
فرودگاه
شهر بندرعباس دارای یك فرودگاه بینالمللی است. این فرودگاه یكی از ۶ فرودگاه بینالمللی ایران است. فرودگاه بینالمللی بندرعباس به علت منطقهای كه در آن حاضر است عضو IATA نیز بوده و پروازهای زیادی را در خود میبیند. پروازهای بینالمللی این فرودگاه به كشورهای حوزه خلیج، پاكستان و هند انجام میشود. یكی از مهمترین ویژگیهای این فرودگاه بدون سانحه بودن آن است. به طور متوسط هر هفته ۸۱ پرواز داخلی و خارجی در فرودگاه بینالمللی بندرعباس انجام میگیرد.
پایانه مسافربری
بندرعباس دارای یك پایانه مسافربری است كه در محله نخل ناخدا قرار دارد.
شبكه راهآهن
راه آهن از دیگر محورهای ارتباطی كه از نظر حجم مسافر و حمل و نقل كالا به كلیه نقاط ایران درصد بالایی را به خود اختصاص دادهاست. از شهر بندرعباس روزانه یك قطار مسافری به مقصد تهران حركت میكند. یك قطار دیگر با نام قطار غزال نیز یك روز در میان مسیر بندرعباس – تهران و بلعكس را طی میكند. از ایستگاه مسافری راه آهن بندرعباس یك قطار به مقصد اصفهان و قطار دیگری به مقصد مشهد نیز مسافرین را جابجا میكند.
هتلها
هرمز (۵ ستاره)، هما، خلیج فارس (۵ ستاره)، آپارتمان آتیلار ۱ (۴ ستاره)، آپارتمان آتیلار ۲، آپارتمان قدس، گوهرشاد، گنو، گلشهر، سعدی، حمزه، نقش جهان، دریا، كوثر
جاذبههای طبیعی گردشگری
كوه گنو، چشمه آبگرم گنو، چشمه آبگرم خورگو، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم كشكوئیه، چشمه آبگرم نیان، چشمه آبگرم چستانه، كوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل كوه شب، سیخوران، بنوزاكین، چشمه آبگرم باری، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فین
ترابری
به خاطر گرمی هوا در این شهر از سال ۱۳۸۵ خورشیدی دهها دستگاه اتوبوس كولردار جدید وارد ناوگان حمل و نقل شهر بندرعباس شدهاست. این تعداد دستگاه اتوبوس در مسیر خیابانهای آیتالله غفاری، كوی ۲۲ بهمن، شهرك توحید، محله كمربندی، ترمینال نخل ناخدا، اسلامآباد، پایگاه هوایی گلشهر و پلیس راه قدیم كار میكنند.


