خانه انیس الدوله عمارتی كه كمتر رهگذری از تاریخچه آن چیزی می داند، ساختمانی است پشت ایستگاه اتوبوس كه رنگ سفید بر آن پاشیده اند و خبری از شكوه خانه های قجری در بیرون آن نیست. آنچه در این بنا بیش از هر چیز چشم ها را به سمت خود جلب می كند، تابلوی عریض و طویل «اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران» است. این عمارت تاریخی با ۱۴۰ سال قدمت، متعلق به فاطمه سلطان خانم انیس‌الدوله، سومین همسر عقدی ناصرالدین شاه قاجار و ملقب به ملكه ایران بوده است.انیس الدوله همسر سرشناس و با نفوذ ناصرالدین شاه (۱۲۵۸-۱۳۱۴) بود و این خانه، كه به نام وی شهرت دارد، گویا پس از ترور ناصرالدین شاه محل زندگی وی در آخرین ماه های حیاتش بوده است.
مقام او بر سایر همسران شاه برتری داشت و عملا می‌توان او را ملكه سلطنتی ایران دانست كه نشان حمایل آفتاب و تمثال همایونی را از او دریافت كرده بود. انیس‌الدوله، با اسم اصلی فاطمه، دختر یتیمی بود كه توانست تا مرحله سوگلی بودن اندرونی پرجمعیت شاه قاجار برسد. شما هم كنجكاو شدید تا مشخصات این مكان تاریخی را بدانید، پس در ادامه با سیری در ایران همراه باشید تا بیشتر از این خانه مجلل بدانید وتصاویر آن را مشاهده كنید.
خانه ای در خیابان ولیعصر(عج) تهران
عمارت انیس الدوله در جنوب طولانی ترین خیابان پایتخت یعنی خیابان ولیعصر(عج) ، بالاتر از چهار راه مولوی ، روبروی مهدیه تهران قرار دارد.
تاریخچه كاربری های خانه تا امروز
مالكان قاجاری، این بنا را در زمان پهلوی اول به آموزش و پرورش می‌فروشند و پس از آن عمارت از صورت مسكونی خارج شده و به شكل مدرسه درمی‌آید كه پروفسور محمود حسابی یكی از دانش‌آموختگان همین مدرسه بوده است. در سال ۱۳۳۰ هم این بنا به تملك شخصی به نام نادر اصفهانی درمی‌آید و از دهه ۱۳۵۰ به دلیل نزدیكی این ساختمان به كشتارگاه ، ساختمان تبدیل به اتحادیه گوشت گوسفندی تهران شده و تا همین الآن هم تنها كاربری‌اش همین است.
ویژگی های ظاهری خانه
این عمارت دو طبقه ۷۲۱ متر مربع مساحت دارد و دو در ورودی از سمت خیابان دارد كه یكی به ساختمان و دیگری به حیاط خانه راه دارد.حیاطی كه یك حوض بزرگ با تنه درختان كهن در وسط آن به چشم می خورد.
تزئیناتی با سرستون‌هایی به سبك یونانی و ستون‌های حجاری شده با پایه های گچ‌بری شده و نقاشی شده و شومینه‌های قدیمی از جمله زیبایی های این خانه است.طبقه همكف با اختلاف یك پله از كف حیاط پایین‌تر است و شامل یك ایوان رو به جنوب ، دو اتاق اصلی در شمال ایوان و یك انبار در منتهی‌الیه غربی و آشپزخانه و حمام و رختكن و توالت در بخش شرقی مجموعه است. طبقه اول نیز شامل یك ایوان رو به جنوب است كه در شمال این ایوان ۲ سالن بزرگ، یك فضای پشتیبانی (آبدارخانه) و یك پیش‌فضا در ضلع شرقی سالن‌ها قرار دارد. در انتهای ضلع غربی نیز یك راه‌پله ارتباطی با طبقه پایین احداث شده است.
تلاش هایی برای تغییر كاربری خانه به كاربری فرهنگی
به گفته رئیس اتحادیه گوشت فروشان كه دیگر از كاركردن در خانه ای كه اختیار هیچ گونه تغییری در آن ندارد ، خسته شده است، تا كنون مكاتبات زیادی با سازمان میراث فرهنگی و شهرداری برای خرید این خانه و تغییر كاربری آن به یك مكان فرهنگی صورت گرفته كه تاكنون بی نتیجه مانده است و سازمان میراث فرهنگی در این سالها فقط عملیات مرمت بنا را انجام داده است، درحالیكه درخواست مالك بنا فروش آن است.
