شهر ایذه

ایذه یك شهر تاریخی است و آ‌ثاری از زمان‌های بسیار قدیم در آن به جا مانده است. این شهر در روزگار عیلامیان اهمیت و عظمت بسیار داشته و مركز آن آنزان یا آشتیان بوده و در عهد ساسانیان نیز نام و اعتبار داشته است. در كتابهای تاریخی و جغرافی دوران بعد از اسلام نیز نام این شهر ذكر شده است. مقدسی و ابن‌خرداد و یاقوت حموی از ایذه نام برده‌اند. آتشكده‌ای هم در آن شهر بود كه تا زمان هارون‌الرشید فروزان بوده است.
«استرنج» می‌نویسد: ایزج به پل سنگی بزرگی كه در آن شهر روی كارون بسته بودند معروف بود. پل مزبور را یاقوت از عجایب جهان شمرده است. این پل كه خرابه‌های آن هنوز دیده می‌شود، بنام مادر اردشیر بابكان (خزهزاد) نامیده می‌شود. كلمه ایذه در زمان اتابكان لر كمتر بكار رفت و به جای آن مالمیر (مال امیر) نامیده شد. كلمه ایذه در قرن‌های گذشته به كلی متروك شده بود تا در دوره پهلوی مجددا مورد استفاده قرار گرفت.

همچنین یكی از مراكز دیدنی این شهر نقوش كول فره است. كتیبه كول فره در انتهای دشت ایذه قرار دارد. در این اثر نقوش بدیع و حیرت‌انگیزی از صورتهای شاه، فرمانروا، زن، مرد، اسرا و جانورانی چون گاو، گاومیش و گوسفند حجاری شده‌اند. نقوش این كتیبه در حال نیایش و احترام و حمل هدایا و تقدیس رب‌النوع یا امیر دیده می‌شوند. این اثر به دوران حكومت عیلام (قبل از میلاد) مربوط است و از آثار بسیار مهم باستانی استان خوزستان به شمار می‌رود.

مراكز دیدنی

 نقوش كول فره
 مجسمه سوسن
 قلعه تل
 قلعه دیزه وراز
 قلعه ارك
 روستای شمی
 نقش حونك اژدل
 برد نبشته ایذه
 نقوش كول فره
 نقوش كوباد ایذه
 كتیبه هانی
 كوه تاراز
 كوه تلكه
 كوه تورك
 كوه دوتو
 كوه كله

 تالاب میانگران
 كوه مونگشت
 اشكفت سلمان(غار سلمان)
 گورستان شمی

صنایع و معادن

از صنایع و معدن ایذه اطلاعات مستندی در دست نیست.

كشاورزی و دام داری

شغل اصلی مردمان شهرستان ایذه كشاورزی و دامداری می باشد. آب مورد نیاز برای كشاورزی از چاه های نیمه عمیق تامین می شود. از مهم ترین فرآورده های كشاورزی این شهرستان می توان گندم، جو، تره بار و برنج را نام برد. انواع فرآورده های دامی و لبنی از جمله تولیدات بخش دامداری شهرستان بوده و دام و فرآورده های دامی از محصولات صادراتی این منطقه محسوب می شوند.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

این شهر در زمان عیلامیان«اسپیر»، درزمان‌هخامنشیان«انزان»و در زمان استیلای عرب«ایزج» یا «ایرج» نامیده می شد. سكه های متعددی از طلا، نقره و مس به دست آمده اند كه بر آن ها با خط كوفی كلمه «ایزج» یا «ایرج» حك شده است. ایذه یك شهر تاریخی می باشد كه آثاری از زمان های بسیار قدیم در آن به جا مانده است. این شهر در روزگار عیلامیان اهمیت و عظمت بسیار داشته، مركز آن «انزان» یا «انشان» بود و در عهد ساسانی نیز نام و اعتبار داشته است. در كتابهای تاریخی و جغرافیایی دوران بعد از اسلام نیز نام این شهر ذكر شده است. آتشكده ای هم در آن شهر بود كه تا زمان هارون الرشید فروزان بوده است. مورخین می نویسند: ایزج به پل سنگی بزرگی كه در آن شهر، روی كارون بسته بودند معروف بود. پل مزبور را یاقوت از عجایب جهان شمرده است. این پل كه خرابه های آن هنوز دیده می شود به نام مادر اردشیر بابكان «خزهزاد» بود. كلمه ایذه درزمان اتابكان لر كم تر به كار می رفت و به جای آن مالمیر(مال امیر) نامیده شد. كلمه ایذه در قرن های گذشته به كلی متروك شده بود تا در دوره پهلوی مجددا مورد استفاده قرار گرفت.