
فاز متر فشار متوسط و قوی؛ ابزار ضروری برای ایمنی و اطمینان در شبكههای برق
در دنیای پرشتاب صنعت برق، یكی از تجهیزات كلیدی كه نمیتوان از اهمیت آن چشمپوشی كرد، فاز متر فشار متوسط و قوی است. اگر در زمینه برق صنعتی یا شبكههای توزیع فعالیت دارید، حتماً میدانید كه تشخیص صحیح وجود ولتاژ در سطوح بالا چقدر میتواند حیاتی باشد.
این دستگاه نهتنها برای شناسایی فازها طراحی شده، بلكه نقش مهمی در حفاظت اپراتورها و كارشناسان برق در برابر خطرات ناشی از ولتاژهای بالا ایفا میكند. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده و كاربردی، به بررسی كامل این ابزار كلیدی بپردازیم.
فاز متر فشار قوی چیست و چه تفاوتی با فازمتر معمولی دارد؟
فاز متر فشار قوی یا ولتاژ دتكتور ولتاژ بالا، دستگاهی برای بررسی وجود یا عدم وجود فاز و ولتاژ در سیستمهای برق فشار متوسط (1 تا 36 كیلوولت) و فشار قوی (بالاتر از 36 كیلوولت) است. برخلاف فاز مترهای خانگی كه برای ولتاژهای 220 ولت كاربرد دارند، این مدلها باید بتوانند در برابر ولتاژهای چند هزار ولت مقاومت كنند و اطلاعات دقیق ارائه دهند.
این ابزار به عنوان فاز سنج ولتاژ بالا یا دتكتور فشار متوسط و قوی نیز شناخته میشود و اغلب دارای نشانگر نوری و صوتی برای هشدار به اپراتور هستند.
چرا استفاده از فاز متر فشار متوسط و قوی حیاتی است؟
در شبكههای انتقال و توزیع برق، هرگونه اشتباه در تشخیص وضعیت ولتاژ میتواند منجر به حادثهای جدی و حتی مرگبار شود. بنابراین داشتن یك فازمتر ایمن ولتاژ بالا، اولین گام در حفاظت پرسنل فنی محسوب میشود.
فازمتر ولتاژ بالا نه تنها در عملیات تعمیر، نگهداری و تست خطوط برق به كار میرود، بلكه در هنگام قطع و وصل كردن تجهیزات فشار قوی نیز به عنوان ابزاری اطمینانبخش عمل میكند.
ویژگیهای كلیدی یك فاز متر فشار قوی حرفهای
هنگام خرید یا انتخاب یك دستگاه تست فاز فشار بالا، باید به چند ویژگی مهم توجه داشته باشید:
✅ ولتاژ كاری مشخص و تایید شده
فاز متر باید دقیقاً متناسب با رنج ولتاژی طراحی شده باشد كه قرار است در آن محیط استفاده شود (مثلاً 6 كیلوولت، 20 كیلوولت یا 63 كیلوولت).
✅ نشانگر هشدار صوتی و نوری
وجود چراغ LED و آژیر هشدار برای اطلاعرسانی سریع از وضعیت وجود ولتاژ، امری ضروری است.
✅ عایقبندی كامل و استاندارد
بدنه فاز متر باید از مواد عایق مقاوم در برابر جریانهای بالا ساخته شده باشد. این عایق مانع عبور جریان به دست اپراتور میشود.
✅ دارای گواهینامه ایمنی و استانداردهای بینالمللی
برندهای معتبر، گواهیهای لازم از جمله IEC 61243-1 را دریافت كردهاند كه نشاندهنده ایمنی تست شده دستگاه در شرایط واقعی است.

انواع فاز متر فشار متوسط و قوی بر اساس نوع كاربرد
1. فاز متر تماسی (Contact Type)
در این مدل، اپراتور باید سر فاز متر را مستقیماً به قسمت هادی برق نزدیك كند تا وضعیت ولتاژ تشخیص داده شود. این مدلها معمولا در پستهای برق و تابلوهای توزیع كاربرد دارند.
2. فاز متر القایی (Inductive Type)
در این نوع، بدون تماس مستقیم با هادی، با القای میدان الكتریكی، وجود یا عدم وجود ولتاژ تشخیص داده میشود. استفاده از این مدل در شرایطی كه ایمنی بیشتری نیاز است توصیه میشود.
3. فاز متر تلسكوپی
دارای دسته بلند عایق است و امكان تست از فاصله دور را فراهم میكند. مناسب برای خطوط هوایی و پستهای فشار قوی.
برندهای معتبر فاز متر فشار قوی در بازار ایران
برخی از برندهای شناختهشده كه در بازار ایران قابل تهیه هستند عبارتند از:
-
CATU (فرانسه): تولیدكننده انواع ولت دتكتور فشار قوی با استاندارد بالا
-
Salisbury (آمریكا): محصولات دارای تاییدیه ANSI و قابلیت اطمینان بالا
-
BEHA-Amprobe (آلمان): با طراحی مقاوم و قابلیت استفاده در شرایط صنعتی
-
برندهای ایرانی مانند پارس فانال و ایمن برق نیز در حال تولید مدلهای باكیفیت داخلی هستند.
كاربردهای اصلی فاز متر ولتاژ بالا در صنایع
-
تست ولتاژ در پستهای برق
-
تشخیص وجود فاز در خطوط انتقال هوایی
-
بررسی ایمنی در تابلوهای برق صنعتی
-
استفاده در پروژههای مونتاژ و تست ترانسفورماتور و سوییچگیر
-
كنترل تجهیزات در زمان تعمیرات شبكه توزیع
نكات ایمنی هنگام استفاده از فاز متر فشار قوی
🔺 حتماً قبل از استفاده از دستگاه، ولتاژ كاری آن را با شبكه تطبیق دهید.
🔺 از سالم بودن عایق دسته اطمینان حاصل كنید.
🔺 هنگام تست، روی زمین خشك و ایمن بایستید و تجهیزات حفاظت فردی (دستكش، كفش عایق و...) را فراموش نكنید.
🔺 پس از تست، دستگاه را در محفظه مخصوص نگهداری كنید تا عمر مفید آن كاهش نیابد.
چه كسانی به فاز متر فشار متوسط و قوی نیاز دارند؟
-
تكنسینهای برق فشار قوی
-
كارشناسان بهرهبرداری پست برق
-
نصابان تابلو برق صنعتی
-
مهندسین تست و راهاندازی شبكه توزیع
-
تیمهای ایمنی و بازرسی برق
سوالات متداول
آیا میتوان از فاز متر خانگی برای ولتاژ بالا استفاده كرد؟
به هیچ عنوان! این كار بسیار خطرناك است و ممكن است باعث برقگرفتگی یا انفجار شود. حتماً از فاز متر مخصوص ولتاژ بالا استفاده كنید.
آیا فاز متر فشار قوی نیاز به كالیبراسیون دارد؟
بله. برای دقت بیشتر و اطمینان از عملكرد صحیح، بهتر است دستگاه هر ۶ تا ۱۲ ماه توسط مراكز معتبر كالیبره شود.
قیمت فاز متر فشار قوی چقدر است؟
قیمت به عواملی چون برند، رنج ولتاژ، ویژگیهای ایمنی و نوع دستگاه (تماسی، القایی یا تلسكوپی) بستگی دارد و از چند میلیون تا چند ده میلیون تومان متغیر است.
با مراجعه به سایت https://www.metrotik.com، میتوانید از انواع فاز متر فشار متوسط و قوی و دیگر تجهیزات اندازهگیری با تضمین بهترین قیمت و كیفیت بهرهمند شوید.