شهرستان:شبستر
بخش:مركزی
جمعیت: ۱۳٬۸۵۷ نفر
زبان گفتاری:تركی آذربایجانی
مذهب:شیعه
اطلاعات شهری
رهآورد:بادام، زردآلو، گردو،گیلاس و هلو
پیششماره تلفنی:۰۴۷۱
شبستر یكی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مركز شهرستان شبستر است. این شهر در ۳۰ كیلومتری صوفیان و ۶۰ كیلومتری تبریز واقع شدهاست. شیخ محمود شبستری صاحب مثنوی گلشن راز زادهٔ شبستر است.
پیشینه
برپایهٔ اسناد و آثار تاریخی همچون تپهٔ حسنلو در روستای دیزجخلیل و كولتپه در قرهتپه ثابت شده كه منطقهٔ شبستر پیش از ورود آریاییها به فلات ایران مسكونی بوده و حكومتهای محلی اورارتو و ماننا بر این منطقه تسلط داشتهاند. همچنین آرامگاه شیخ محمود شبستری درگذشتهٔ سال ۷۲۰ هجری در شبستر قرار دارد و نیز تیمور لنگ پس از فتح تبریز در سال ۷۷۸ هجری وارد شبستر شده و در این باره مینویسد:
در روزهای آخر جنگ تبریز، شیخ مسعود نوهٔ شیخ محمود شبستری از شبستر نزد من آمد و مثل دیگران شفاعت سكنهٔ تبریز را كرد و از من خواهش نمود كه بعد از غلبه بر تبریز، شهر را مورد قتلعام و تاراج قرار ندهم و چون قسمتی از سكنهٔ شهر یعنی اهالی محلهٔ شام بر سلطان احمد شوریدند، دورهٔ جنگ كوتاه شد. من از اینكه تبریز را گشودم و از قتلعام و تاراج صرفنظر نمودم، قبل از اینكه وارد آذربایجان شوم، میل داشتم كه اگر روزی قدم به آن كشور گشودم، به شبستر بروم و بر سر مزار شیخ محمود شبستری فاتحه بخوانم و برای وی طلب آمرزش كنم؛ چون آن مرد نیكوكار بر گردن من حق داشت؛ زیرا من از خواندن كتاب او بهنام گلشن راز خیلی چیزها آموختم و شیخ محمود شبستری در آن كتاب مرا با اسرار ازلی و ابدی آشنا كرد. كتاب او با اینكه كوچك است، اما چون گوهر میباشد و با وجود كوچكی قیمت بسیار دارد
فرهنگ
شبستر زادگاه شاعران و عارفان بسیاری نظیر شیخ محمد خیابانی و میرزا علی معجز شبستری است. شیخ محمود شبستری صاحب آثاری همچون حقالیقین، سعادتنامه و مثنوی گلشن راز از مهمترین مشاهیر این شهر محسوب میگردد؛ به گونهای كه مرتضی مطهری در كتاب اسلامشناسی راجع به وی مینویسد:
شیخ محمود شبستری آفرینندهٔ منظومهٔ عرفانی بسیار عالی موسوم به گلشن راز بوده كه این اثر یكی از كتب بسیار عالی بهشمار میآید و نام سرایندهٔ خویش را جاوید ساختهاست.
جمعیت
جمعیت شبستر برپایهٔ آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱۳٬۸۵۷ نفر بوده كه از این تعداد، ۷٬۰۸۰ نفر مرد و ۶٬۷۷۷ نفر زن بودهاند. همچنین ۱۱٬۶۴۱ نفر از ساكنان شهر باسواد و ۱٬۰۵۱ نفر بیسواد بودهاند. برهمین اساس، شمار خانوارهای شبستر ۳٬۹۸۹ خانوار بوده و بهعنوان هفدهمین شهر استان آذربایجان شرقی شناخته میشود.
آرامگاه شیخ محمود شبستری
آرامگاه سعدالدین محمود بن عبدالكریم بن یحیی موسوم به شیخ محمود شبستری به همراه مزار استاد او بهاءالدین یعقوب تبریزی در باغ گلشن راز شبستر قرار گرفتهاست. بنای این آرامگاه به سالهای پایانی سدهٔ هفتم هجری میرسد؛ البته بعدها در دوران سلطنت محمد شاه قاجار توسط وزیر وی حاجی میرزا آغاسی تخریب و از نو ساخته شد. سنگنبشههای مرمرین نقشبرجسته نیز در سال ۱۲۶۷ هجری برروی مزار شیخ محمود و بهاءالدین گذاشته شد. میرزا حسنخان سپهسالار در سال ۱۲۹۷ هجری این بنا را مرمت نمود.