گاگریو محمد زمانی برای مادر

ابتدا به تعریف گاگریو بختیاری بپردازیم و سپس مجموعه ای از گاگریو از محمد زمانی را قرار می دهیم .

گاگریو بختیاری چیست ؟

گاگریو از دو بخشِ گا بمعنی گاه (زمان یا وقت) و گریو به معنی گریه ساخته شده و باهم به معنای زمان گریه است.

اگر گا را بمعنی گوی و گفتن و گِریو را بمعنیِ گریستن بدانیم، باهم بمعنی گفتن و گریستن است. یعنی مراسمی كه در آن می‌گویند و می‌گریند.

گاگریو در بختیاری به نام‌های دیگری مانندِ «گوگِریو» و «سُروُو» كه مخففِ سرودهٔ عزا است گفته می‌شود .

این اشعار عمدتاً در مراسمِ عزاداری بختیاری‌ها و قدیم بیشتر توسطِ زنان خوانده می‌شد اما امروزه مردان نیز به خواندنِ گاگریو روی می‌آورده اند.

گاگریوها معمولاً با توجه به خصوصیاتِ فرد متوفی  به‌ شكلِ فی البداهه خوانده می‌شوند

معمولاً با تغییرِ نام و كلمات، شعر را بگونه‌ای متناسب با وضعیتِ درگذشته می‌خوانند.

مضمونِ این ابیات شرحِ خوبی، مِهر، میهمان نوازی، سواركاری، تیراندازی، شجاعت و رشادتِ شخصِ فوت شده است. همچنین زنانِ در گذشته نیز به صفاتِ پاكدامنی، مهمان نواری، تلاش در خانه و مضامینی از این دست ستوده می‌شوند.

گاگریوها با توجه به محتوای آن‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• گاگریوهایی كه در وصفِ اندام و جسمِ فرد در گذشته‌است.
• گاگریوهایی در وصف ایمان و نیكی‌های اخلاقی فرد درگذشته:
• گاگریوهایی در شِكوه از روزگار و فلك و چرخ گردون:
• گاگریوهایی كه حالت سیاسی داشته‌اند و دربارهٔ كسانی سروده می‌شوند كه به حكم حكام كشته می‌شوند.
• گاگریوهایی كه صرفاً حالتِ غم‌انگیز و تأثر بر مرگ عزیزان دارد.

• متن :

  پسینون گل تیام ز میل سیلك

  در مال ای شیر پیا صد جفت شیشك
  تفنگ شیر پیانه دیم، دو لیلس سواره

  قطارس چرم پلنگ، فشنگ بواره
  پیای با شخصیت هم خوسش سر و زون

  به غمس گپ و كوچیر، كل ملك ایرون
  درختات میوه گرهن خونیدنه سر
  قهر خدا یا ظلم پیرون

  ای دادم شیر پیاهام وا یك نهان جون
  تصادف گئوم لاشس اوید شل

  بهرسته پای سر و ریس خین زس ایزی مل
  بگو داشتمه دو گل به باغ، باد بس نیشت بد

  ای گوولُم هر دو جوون مرد
  سیل عكست ایكنوم دلوم كواوه

  كشتیه مراسمت پر ز جلاوه
  بگو ترس ندوشتی ز ضرر، سرفه ت به رو بی

  پشت مالت سیصد بره ای عزیزو پیسه به خو بی