زورخانه شعبان جعفری یكی از شناخته شده ترین زورخانه های تهران است. زورخانه ای كه این روزها به نام زورخانه شهید فهمیده در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این زورخانه در شمال پارك شهر قرار دارد و هزینه ساخت آن با پاداش شاه برای خدمات و اقدامات شعبان در كودتای ۲۸ مرداد تامین شده است.زورخانه شعبان جعفری یكی از دست نخوره ترین زورخانه های تهران است كه معماری خاص و دیدنی دارد.
معماری زورخانه شعبان جعفری
گچ بری این زورخانه دیدنی و گود زیبایی دارد. سكوهای تماشاچیان در این زورخانه جای گیری مناسبی دارد و تماشا كردن ورزش باستانی در این زورخانه لذت خاصی دارد. در این زورخانه تاریخ، معماری و میراث فرهنگی ملموس و ناملموس به هم گره خورده اند. این زورخانه بیش از ۵۰۰ متر مربع وسعت و ظرفیت ۱۰۰ تماشاچی را دارد.در حال حاضر فدراسیون ورزش های پهلوانی و زورخانه ای در این بنا مستقر است و لاین اتفاق بازدید از این گنجینه تاریخی تهران را محدود كرده است.
این اثر فرهنگی – تاریخی بنا بر اسناد موجود به سال ۱۳۲۳ توسط شعبان جعفری معروف به شعبان بی مخ ساخته شده و به همین دلیل به ” زورخانه ی جعفری ” نیز شهرت یافته است. این بنا از تمام ویژگی های معماری سنتی زورخانه با تمام تاسیسات جانبی و تجهیزات لازم سود برده و نمونه ی كاملی از یك زور خانه با معماری نوگرای ایران می باشد.
مهمترین فضاهای تشكیل دهنده این ورزشگاه عبارت است ازپرده، گود، سكوو …و عوامل عوامل تزیینی آن شامل نقش برجسته ی ورودی بنا به كاری در بخش ورودی و سالن اصلی ، نقاشی های دیواری سالن و سقف و كاشی كاری فیزوزه ای سالن می باشد.درحال حاضر به شكل دولتی مورد بهره برداری قرارگرفته و محل فدراسیون ورزش های باستانی و پهلوانی است، درضمن این اثراولین بنایی است كه به شكل ورزشگاه باستانی درردیف آثارملی به ثبت رسیده است.
محمد رضا شاه پهلوی با دادن كمك مالی به شعبان جعفری (یكی از عوامل كودتای ۲۸ مرداد) این باشگاه را تأسیس كرد. از میهمانان دولت، پادشاهان و رؤسای جمهور تا گردشگران خارجی برای تماشای ورزش‌های زورخانه‌ای به تماشای باشگاه جعفری دعوت می‌شدند.
این مكان با وجود ثبت در آثار ملی ایران، هم‌اكنون وضعیت مناسبی ندارد. كار مرمت و استقرار مجدد فدراسیون ورزش زورخانه‌ای در آن به كندی پیش می‌رود. شهرداری نیز بخشی از آن را برای ساخت پاساژ در اختیار گرفته‌است.
