عمارت فكری

عمارت فكری: نگینی درخشان معماری بندر لنگه

عمارت فكری یكی از ارزشمندترین و زیباترین بناهای تاریخی بندر لنگه و استان هرمزگان است. این عمارت با معماری اصیل ایرانی و قدمتی بیش از صد سال، نمادی از شكوه و عظمت معماری جنوب ایران است.

خانه فكری با بادگیرهای بلند و زیبا ، یكی از الگوهای اصیل معماری جنوب در ساحل بندرلنگه در هرمزگان است.این اثر زیبا جزء آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .

این اثر در آخر دوره قاجاریه به دست عبدالواحد فكری از تجار معروف شهر ساخته شد .
روزگاری خانه فكری ، به عنوان سكونتگاه مركز تجارت و بازرگانی در بندرلنگه شهرت داشت به همین علت در ساخت این بنا دو بخش اندرونی و بیرونی برای اسكان خانواده فكری و پذیرایی از مهمانان و تجار در نظر گرفته شد. وجود پنج بادگیر ، ۲ زیر زمین ، ۲۵ اتاق و حیاط مركزی از جلوه های زیبای خانه قدیمی فكری است.

سنگ ، ساروج و گچ مصالح بكار رفته در ساخت خانه فكری است .

سقف این بنا از تیرهای چوبی از جنس چندل آفریقایی ، حصیر های بافته شده از برگ درخت خرما و حصیرهایی از نی بافته شده با پوشش كاه گل است .
قرار گرفتن خانه فكری در ارتقاع پنج متری از سطح زمین ، وجود راه روها ، بادگیرها با معماری ویژه از دلایل تهویه و خنكی هوای داخل این خانه است.
خانه قدیمی فكری با ۳ هزار و ۴۰۰ متر مربع مساحت و زیر بنای هزار و ۲۰۰ متر مربع در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی كشورمان به ثبت رسیده است .

تاریخچه و پیشینه

عمارت فكری در اواخر دوره قاجاریه توسط عبدالواحد فكری، یكی از تجار بزرگ بندر لنگه، ساخته شده است. این بنا به عنوان خانه شخصی و محل پذیرایی از بازرگانان و مهمانان استفاده می‌شد. عمارت فكری در سال 1375 به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری و ویژگی‌ها

عمارت فكری با مساحتی حدود 3400 متر مربع و زیربنایی حدود 1200 متر مربع، دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی، 5 بادگیر بلند و زیبا، 2 زیرزمین، 25 اتاق، 10 سرویس بهداشتی و دو سرسرا است. معماری این بنا با استفاده از مصالح بومی مانند سنگ، ساروج، گچ، چوب و حصیر انجام شده است. بادگیرهای بلند و زیبا، راهروهای خنك و زیرزمین‌های خنك، از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این عمارت هستند كه نشان از تطبیق هوشمندانه معماری با اقلیم گرم و خشك منطقه است.

بخش‌های مختلف عمارت

• حیاط اندرونی: این حیاط خصوصی‌ترین بخش عمارت بوده و محل زندگی خانواده فكری بوده است.
• حیاط بیرونی: این حیاط برای پذیرایی از مهمانان و برگزاری مراسم استفاده می‌شده است.
• بادگیرها: بادگیرهای بلند و زیبای عمارت، هوای خنك را به داخل ساختمان هدایت می‌كردند.
• زیرزمین‌ها: زیرزمین‌ها در فصل گرم سال به عنوان مكانی خنك برای استراحت استفاده می‌شدند.
• اتاق‌ها: اتاق‌های متعدد عمارت با تزئینات گچبری و آیینه كاری بسیار زیبا تزئین شده بودند.

كاربردهای كنونی

در حال حاضر، عمارت فكری به عنوان موزه مردم‌شناسی بندر لنگه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این موزه، اشیاء و ابزارهای قدیمی، لباس‌های محلی و سایر آثار فرهنگی منطقه به نمایش گذاشته شده است.

اهمیت عمارت فكری

عمارت فكری به عنوان یكی از مهم‌ترین آثار تاریخی و معماری ایران، از اهمیت بالایی برخوردار است. این بنا نمادی از هویت فرهنگی و تاریخی مردم بندر لنگه و جنوب ایران است. همچنین، عمارت فكری می‌تواند به عنوان یك جاذبه گردشگری مهم برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گیرد.

چالش‌ها و تهدیدها

عمارت فكری مانند بسیاری از بناهای تاریخی دیگر، با چالش‌هایی همچون فرسودگی، تخریب و عدم توجه كافی روبرو است. حفاظت و مرمت این بنا نیازمند توجه ویژه مسئولان و همكاری مردم است.

چشم‌انداز آینده

با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی عمارت فكری، می‌توان با سرمایه‌گذاری در مرمت و بازسازی این بنا، آن را به یكی از قطب‌های گردشگری استان هرمزگان تبدیل كرد. همچنین، می‌توان از این بنا به عنوان یك مركز فرهنگی و آموزشی برای معرفی فرهنگ و تاریخ منطقه استفاده كرد.

در مجموع، عمارت فكری یك گنجینه معماری و تاریخی است كه باید برای نسل‌های آینده حفظ و نگهداری شود.