تپه قبرستان قزوین

تپه قبرستان قزوین: گنجینه‌ای از تاریخ و تمدن در قلب دشت قزوین

تپه قبرستان، كه به نام تپه زاغه نیز شناخته می‌شود، یكی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران است كه در دشت قزوین، در نزدیكی شهر سگزآباد واقع شده است. این تپه باستانی قدمتی 7000 ساله دارد و به دوران پیش از تاریخ و عصر مس تعلق دارد. تپه قبرستان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از نظر باستان‌شناسی، ارزشی جهانی دارد.

تپه باستانی قبرستان با ارتفاع بسیار كم در فاصله ۳۰۰ متری غرب تپه سگزآباد قرار دارد و بیشتر بقایای باستانی آن در زیر لایه‌های شن و ماسه ناشی از سیلاب مدفون شده‌اند. سفال‌های به دست آمده از این تپه به صورت ظریف و منقوش است و نقوش هندسی، حیوانی و انسانی روی آن‌ها دیده می‌شود.

آثار معماری به دست آمده نیز شامل بخش‌هایی از دیوار خانه‌ها، كوچه و نمونه كوزه فلزكاری است. براساس شواهد باستان‌شناسی چنین به نظر می‌رسد كه این تپه به تناوب یا مورد سكونت قرار گرفته و یا به عنوان قبرستان در طول هزاره ۵ تا ۱ قبل از میلاد مورد استفاده بوده است .

اشیای زیر در نتیجه حفاری از تپه قبرستان به دست آمده‌اند كه در موزه باستان‌شناسی دانشگاه تهران نگهداری می‌شوند.

اهمیت تاریخی و باستان‌شناسی:

تپه قبرستان به دلیل قدمت و تنوع آثار كشف شده از آن، از جمله مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران به شمار می‌رود. كاوش‌های باستان‌شناسی در این تپه، اطلاعات ارزشمندی را در مورد نحوه زندگی، فرهنگ، آداب و رسوم و نظام اجتماعی جوامع پیش از تاریخ ایران به دست داده است.

از جمله مهم‌ترین یافته‌های تپه قبرستان می‌توان به بقایای معماری، ظروف سفالی، ابزارهای سنگی، زیورآلات و مجسمه‌های گلی اشاره كرد. این اشیاء، گویای ذوق و هنر و مهارت مردمان ساكن در این منطقه در هزاره‌های گذشته است

دوران‌های تاریخی:

تپه قبرستان در طول تاریخ، در دوره‌های مختلف مورد سكونت بوده است. قدیمی‌ترین دوره سكونت در این تپه، به دوران پیش از تاریخ و عصر مس باز می‌گردد. در این دوره، مردمی با شغل دامداری و كشاورزی در این منطقه زندگی می‌كردند.

در دوره‌های بعدی، تپه قبرستان به مركز مهمی برای سكونت و تجارت تبدیل شد. در این دوره، معماری و صنایع دستی در این منطقه پیشرفت چشمگیری كرد.

كاوش‌های باستان‌شناسی:

كاوش‌های باستان‌شناسی در تپه قبرستان از سال 1349 توسط دكتر عزت‌الله نگهبان، یكی از برجسته‌ترین باستان‌شناسان ایران، آغاز شد. این كاوش‌ها تا سال 1357 به طور مستمر ادامه داشت و پس از انقلاب اسلامی نیز به صورت پراكنده انجام شده است.

در طول این كاوش‌ها، آثار ارزشمند زیادی از جمله بقایای معماری، ظروف سفالی، ابزارهای سنگی، زیورآلات و مجسمه‌های گلی كشف شده است. این اشیاء در موزه ملی ایران و موزه قزوین به نمایش گذاشته شده‌اند.

جاذبه‌های گردشگری:

تپه قبرستان به دلیل اهمیت تاریخی و باستان‌شناسی، از جمله جاذبه‌های گردشگری مهم استان قزوین به شمار می‌رود. این تپه باستانی، مكانی مناسب برای علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی است.

مسیر دسترسی:

برای دسترسی به تپه قبرستان می‌توان از طریق جاده قزوین - بوئین‌زهرا و سپس جاده فرعی منتهی به تپه اقدام كرد. همچنین، امكان دسترسی به این مكان از طریق اتوبوس‌های بین‌شهری و تاكسی‌های عمومی نیز وجود دارد.

نكاتی برای بازدید:

• زمان مناسب برای بازدید از تپه قبرستان، فصل‌های بهار و پاییز است كه هوا خنك و مطبوع است.
• برای ورود به محوطه تپه، نیازی به پرداخت ورودی نیست.
• در محوطه تپه، هیچ‌گونه امكاناتی وجود ندارد.
• به دلیل وجود حفره‌ها و گودال‌ها در محوطه تپه، احتیاط لازم را هنگام بازدید به عمل آورید.

تپه قبرستان قزوین، با قدمت 7000 ساله و آثار ارزشمند تاریخی و باستان‌شناسی، می‌تواند مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران باشد.