كَجاوه اتاقكی است چوبی كه بر پشت شتر یا هر چارپای دیگری می‌بندند و یك یا دو نفر در آن می‌نشینند و مسافرت می‌كنند. كجاوه می‌تواند یك اتاقك باشد و روی گرده چارپا قرار گیرد و می‌تواند دو قسمت داشته در دو طرف گرده چارپا آویزان شود. معمولا در قدیم زنان و مردان مهم و صاحب مقام را سوار بر كجاوه می‌كردند و مردان بر پشت چارپا نشسته و سفر می‌كردند. در لغت نامه‌های فارسی در مورد كجاوه شرح كافی داده شده‌است: كجاوه. [ ك َ وَ / وِ ] (اِ) كژاوه. گژابه. كزابه. كزاوه. قزاوه. قژاوه. كجابه. كجبه. كجوه. (فرهنگ فارسی معین). كجابه‌است كه به عربی هودج خوانند. (برهان). آنچه بر پشت شتر بندند و دو شخص در آن مقابل یكدیگر نشینند.[۱] (غیاث اللغات). مَحمِل. (منتهی الارب). نشیمن و جایگاهی كه بر استر و شتر بار كنند و در هر طرفی یكی بنشیند و در اول كرسی واری از چوب ساختند و باریسمان كجن از پهلوی استر آونگ كردند و در آن نشستند و كژاونگ و كژاوه خواندند چون زاء پارسی با جیم تبدیل می‌پذیرد كجاوه گفتند و او را با باء عربی بدل نمودند كجابه نیز نامیده شد. (از آنندراج). نشیمن روپوش دار مانند هودج كه از چوب سازند و یك جفت آن را به یكدیگر بندند و بر شتر و یا استر بار كنند و در هر یك از آن یك كس نشیند و چوپله نیز گویند. (از ناظم الاطباء). دو اطاقك چوبین روباز یا با سایبان كه آنها را در طرفین شتر یا استر بندند و در هر اطاقك مسافری نشیند و آن در قدیم وسیله ٔ حمل و نقل مسافران بود. نوعی از كجاوه ، كجاوه تركمنی است كه در زمان های نه چندان دور عروس را در داخل كجاوه ای كه بر روی كوهان یك شتر نصب می شده، نشانده و به منزل داماد می آورده اند. مردها در داخل كجاوه وسایلی همچون تیغ، قیچی، موچین، چخماق (فندك)، جوالدوز، بیز (جوالدوز دسته دار)، چاقو و غیر را نگهداری می كرده اند. زنان و دختران نیز در داخل آن وسایلی همچون آینه، شانه، لوازم زینتی، انگشتر، گوشواره، مچ بند، یونگسه (انگشتانه) قیچی و غیره را نگهداری می كرده اند. كجاوه همیشه دم دست بوده است و آن را از دیوارها و اوق های (ستون های دراز آلاچیق) آویزان می كرده اند. وسایلی كه در كجاوه نگهداری می شده است، تمیز می مانده و در طول سال ها از سوی صاحبش مورد استفاده قرار می گرفته است. دختران وقتی ازدواج می كرده اند، همراه با جهیزه های خود كجاوه هایی را كه با دست های خود بافته بودند، با خود به خانه داماد می برده اند. متأسفانه بافت این كجاوه ها و استفاده از آن در اواسط قرن ۲۰ كم شده و بعدها تقریباً از بین رفته است. این كجاوه ها را در روستاهای واقع در مناطق كوهستانی و روستاهای صحرا نشین به ندرت می شود ملاحظه نمود.