روستای چشمیدر در۳۵ كیلومتری شهر سروآباد و در فاصله مابین ۴۶ درجه و ۲ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۲ دقیقه عرض شمالی با ارتفاع متوسط روستا از سطح آبهای آزاد حدود ۱۷۶۲ متر و در دامنه سلسله جبال كوه های منتهی به شاهو كه یك روستای پای كوهی و میان كوهی قلمداد می شود. در جنوب شهرستان سروآباد واقع گشته است .شیب عمودی روستا تقریبآ بیش از۴۰% می باشد .
پیشینه تاریخی و وجه تسمیه روستا
بنا به گفته ریش سفیدان روستا (انتقال اطلاعات روستا به صورت سینه به سینه بوده) كه بجز روستای فعلی در ۵ مكان دیگر مردم در اطراف روستای حاضر اسكان نموده اند و محل زندگی آنان بوده كه مخروبه ها و آثار بجای مانده شاهدی متقن بر این ادعا می باشد . لازم به ذكر است كه با توجه به موجود بودن سنگ تاریخی مسجد ( مسجد عبدالهی ) قدمت روستای چشمیدر به بیش از ۵۰۰ سال پیش بر می گردد .
وجه تسمیه
دارای سه وجه تسمیه می باشد: ۱ . (( چه شمیه ر )) از چه شم و یه ر تركیب گشته است . چه شم همان چشمه می باشد و یه ر همان عدد ۳ می باشد ؛ كه سه چشمه در داخل روستا به نامهای ( هانه خه لی فه – ها نه قما – هانه وو موسایا ) نمایانگر مفهوم فوق می باشد . ۲ . (( چه شمیه ر )) كه قبلآ چشمی زر بوده است در سالهای پیش مركز ۳۸ روستا بوده و مردم روستا های اطراف به صورت اقماری جهت كسب و تجارت و همچنین معامله كالا به كالا به روستای چشمی زر مراجعه نموده و بعد از گذشت زمان به چشمی در تبدیل گشته است . ۳ . چشمیدر از چشمه و دره گرفته شده است , كه قرار گرفتن روستا در بین سه چشمه و دو دره نمایانگر منطق نامگذاری فوق می باشد كه دومین وجه تسمیه بنا به گفتار معتمدان و ریش سفیدان روستا صحیح تر می باشد.
وجه تمایز روستای چشمیدر
وجه تمایز روستای چشمیدر در محور ژاورود :۱) این وستا با حفظ فرهنگ قدیمی خود و حساب ( ۳ ماه ۳ ماه , قدیمی) فصل كشت و زراعت و همچنین چهار فصل موجود و حتی عید نوروز با دیگر روستا های منطقه تفاوت دارد . كه این تاریخ ۲۵ر وز قبل از تاریخ هجری شمسی می باشد. مثلآ ۵ اسفند اولین روز بهار روستای چشمیدر می باشد . كه مردم روستا با جشن و شادی و روشن نمودن آتش در روی كوه ها – خیابانها و كوچه ها این فرهنگ قدیمی را حفظ نموده اند . ۲) داشتن دانشجوبان و نفرات زیاد فارغ التحصیل دانشگاهی نسبت به جمعیت شاید در سطح استان هم بی نظیر باشد . در سال ۱۳۸۷ همایش دانشجویی با تعداد ۱۳۸ نفردانشجو در مقاطع مختلف و ۱۸۹ نفر فارغ التحصیل كه با همكاری تمام مردم روستاودهیاری برگزار شدنمایان گر تصدیق ادعای فوق است . لازم به ذكر است در سال ۱۳۸۸ تعداد ۲۶ نفر دیگر دانشجووارد دانشگاها ی آموزش عالی كشور شده اند عوامل طبیعی و پوشش گیاهی و جنگلی :
جنگلهای اطراف روستا كه اكثریت درختان بلوط , ون , زبان گنجشگ , بید و بید وحشی می باشند و مراتع پوشیده از گیاهان دارویی و غیر دارویی از جمله : انگور مار ( میوه مارانی ) , شوید ( شویته ) , كنگر ( قنری ) , گیاه شكر تیـغ آر
( كه ر تشی ) , تره كوهی (كنی وال)،توت فرنگی ،گل مریم (هه رمه لی-هیرو)،گل سفیدیا خشخاش (گاووگولن كه )،آویشن (هه زبیه )،گل گاو زبان (گوزر بانه ) ،خاكشیر(شیشان تره ) ، شقایق (هه لی زه دره)، بنفشه(ونوشه) ،گزنه (گه زه نی ) ،شلغم (شه له می نه) ،رازیانه (رازیانه )،ریحان سیاه وسفید ،سیاه دانه (سیاوله ) ،بار هنگ(گوله ری كی شه)،نخود فرنگی (وه لی ره ) ، شقاقیل (گه زره دیمی ) ، تمشك (دوودرك )،شنگ(شه نی )، زعفران وحشی (پی ژووكی )،تر تیز ك آبی (كووزه له )می باشد .
روستای چشمیدر دارای اب وهوای كوهستانی كه بارش سالیانه به طور میانگین ۱۰۳۷ میلیمتربوده وبیشترین آن مربوط به ماههای بهمن وفروردین می باشد .وحداكثر دما مربوط به مرداد ماه ۲۸ درجه وكمترین دما مربوط به اسفند ماه ۸-درجه می باشد كه دارای خاك شنی ورسی است كه ومراتع به صورت چمن زار بوده ودر اكثر فصول سال سرسبز می باشد . قسمت غربی وجنوبی روستا كوههای هم چو ( ماموان –به لچه واورحمانی –ونه كی كه لی – قه لاوو پارسانی –ته په وسه لیمی –سه رداو كه لی)را تشكیل داده است وروستا دارای كوه پایه های هم چو (كه مه ره سیاواه –ده شته گوره –چه لوانا –كه له كه جر –نایشت –بانه كله –قه لوزه-پارسان –هانه می له وه-هانه گه زنه )می باشدو دارای دشت وزمینهای ناهمواری همچو (كوله جوه-هانه سه رده – هانه كه وه –لایه گاه –شرواله-ورده گاه –ته خته ووره تاوی –هه وارومیری – هو رازه – دره وباواشی خی –ده ر وآساوی –ده روته خته وبی – پین كه بره –هالیه گوره –میاروان- ده ر و ناعلی ج آوای –آساوه كونه –مازیارا –برغوال- دومه شته –ونه خوگی –هانه ویس كه ره م – مه رزه جر –جوو حاجی- هانه روسم –هانه كی سلان –چاله گوره –وره تاو هانه ویس كه ره می-چالل و كی خای –لوته و مازیارای- ورانور-تفاو حمالتی –تفه بی تو ما- دو تفله –هانه هلو چان –هوز وه لی –وزه شاكله –مه رجی كی –مه لگاو زیارتا –هانه گلی سه ر-) می باشد .اطراف روستای چشمیدر را در شمال نسنار در جنوب ژریژه در غرب اریان ودر شرق بوریدر احاطه نموده است .با توجه به موقعیت فیزیكی روستا وشیب ۴۰در صد داخل روستا در صورت بارش برف وباران زیاد احتمال ریزش بهمن و سیل خیلی زیاد است . مساحت میدانی داخل روستا ۱۴ هكتار وكل مساحت استحفاظی روستا ۲۶۰ هكتار می باشد
عوامل اقتصادی
در آمد اصلی روستا به ترتیب ۱)گچ كاری ۲)فرهنگی (معلمی –دبیری – استادی – كارمندی –پرستاری )۳)كشاورزی (زراعت: آبی ۴۴.۵ هكتار –زراعت دیمی ۶.۵هكتار-)باغبانی :(باغ دیمی ۱۵۰ هكتار –باغ ابی ۵۰ هكتار )كه جمعا” ۱۸۵ خانوار كشاورز هستد .لازم به ذكر كه ۷۱ درصد از كل جمعیت روستا كه در سن فعالیت قرار دارد (۱۰ سال به بالا ) حدود ۳۱ درصد از انان شاغل هستند .در ضمن روستا دارای مرغداری ۲۰۰۰۰هزار قطعه –زنبور دار – دامدار – دامپرور و هم چنین ام دی اف و پی وی سی كار بوده كه این امر سبب اشتغال چندین نفر دیگر شده است . در كل می توان گفت روستای چشمیدر فاقد افراد مرد بیكار می باشد .و حدود ۷۵ نفر از زنان ودختران روستا صنایع قالی بافی را به مدت ۳ سال انجام دادند به دلیل نداشتن پشتوانه مادی و فروش نرفتن قالی ماهی درهم در حال حاضر هیج گونه فعالیتی صورت نمی گیرد . امكانات روستا :
روستا دارای امكانت ذیل الذكر می باشد :
۱) مدارس ابتدای با ۴۳ نفر دانش آموز (۲۰ دختر -۲۳ پسر ) ،راهنمایی با ۶۴ نفر دانش آموز (۳۵ دختر ۲۹ پسر)و دبیرستا ن با۴۶ نفر دانش آموز كه همگی پسر هستند ۲) سنگ فرش خیابان ۱۰ متری ۳) دكل مخابراتی بی تی اس ۴)دكل گیرنده صدا وسیما با ۳شبكه همراه شبكه استانی ،۵) تعاونی روستای با خدمات دهی به ۱۲روستا ۶) منبع آب شرب و لوله كشی بهداشتی زیر نظرابفار۷) خانه بهداشت ۸)مركز مخابراتی ثابت وخدمات دهی مخابراتی به روستاهای نسنار ،یوژنان و هرسین ۹)آسفالت جاده روستا تا ۱۹۵۰ متر مانده به داخل روستا ۱۰)جمع آوری ،حمل و دفع بهداشتی زباله در روستا هر دو روز یك بار به صورت مستمر لازم به ذكر جاده دفع زباله به طول ۳كیلومتر توسط مشاركت مردم با همكاری شورای اسلامی ودهیاری روستا احداث شده است . ۱۱) ساختمان دهیاری ۱۲)تراكتور دهیاری عوامل انسانی وجمعیت روستا :
مردم روستا با حفظ اداب ورسوم به جا مانده از پیشینیان با زبان اورامی صحبت می نمایند كه زنان ومردان با پوشیدن لباس كردی كه هر كدام دارای مشخصات جداگانه وطرز پوشیدن متفاوتی می باشند مثلا” اكثر مردان باپوشیدن (رانك وچوخه – كه وا پانتول وگیوه در تلاشند تا اداب ورسوم گذشتگان خود رارعایت نماییند .هنوز در این روستا مردم در غم وشادی یكدگر شریك هستند وبا محبتهای صمیمی خودكه شبها به صورت شب نشبنی به منزل هم رفته تا همیشه یارو یاور هم دیگر بوده وبر اتحاد خود بیا فزایند .
جمعیت روستا به دو صورت فصلی وثابت می باشد كه جمعیت فصلی در حال حاضر بالغ بر ۱۶۳۰ نفر می باشد و جمعیت ثابت ۱۲۳۴نفر بوده كه از این تعداد ۶۴۶نفر زن و۵۹۰ نفر مرد می باشند . جمعیت باسوادی مردان ۹۱%و زنان ۸۷%می باشد
