روستای كندوله از توابع بخش دینور شهرستان صحنه در استان كرمانشاه، با مختصات جغرافیایی ۴۷ درجه و ۱۳ دقیقه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۳۹ دقیقه عرض شمالی، در فاصلة ۵۲ كیلومتری شهر صحنه و ۷۵ كیلومتری مركز استان كرمانشاه قرار گرفته است. این روستای زیبا از شمال به كوه كوله بزرگ، از شمال غرب به كوه خره سیاه و از جنوب به كوه پیر آفتاب محدود می‌شود و جاده‌ای آسفالته و مناسب دارد. روستای كندوله در ناحیة كوهستانی استقرار یافته و از سطح دریا ۱۹۷۰ متر ارتفاع دارد، آب و هوای كندوله معتدل و كوهستانی است. در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. برخی بنای روستای كندوله را به دوران آل بویه نسبت می‌دهند. گفته می‌شود این محل در اصل مكان قلعه ركن‌الدوله بوده است كه بعدها به صورت «كندوله» درآمده است. این نام در تلفظ مردم محلی ( كنوله) نامیده می‌شود. بنا به روایت دیگری «كند» در تركی به معنی ده است و چون این ده نیز مركز حكومت (الدوله) بوده است، پس از اختصار به «كندوله» تغییر یافته است؛ بناهای امامزاده پیرافته، قلعه مردان و آثار باقی مانده دیگر نشانگر قدمت و سابقه تاریخی این روستا است.مردم روستای كندوله به زبان كردی سخن می‌گویند، آنان مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. درآمد اكثر مردم روستای كندوله از باغداری و دامداری تأمین می‌شود. علاوه بر فعالیت‌های مذكور، در این روستا قالی‌بافی نیز رواج دارد. انگور، زردآلو، سیب، گلابی و هلو، از مهمترین محصولات باغی و سردرختی این روستا به شمار می‌روند و گندم نیز از جمله محصولات زراعی روستاست. دامداری مشتمل بر پرورش گاو و گوسفند، یكی از فعالیت‌های اقتصادی مردم روستای كندوله است و شیره، كره، ماست، پنیر و روغن حیوانی از فرآورده‌های لبنی روستا به شمار می‌آیند. عمده مصالح به كار رفته در خانه‌ها، خشت و گل است كه هنرمندانه به كار گرفته شده‌اند. دیوار خانه‌های خشتی به دلیل سرمای سخت زمستان ضخیم است و در قاب روزنه‌ها پنجره‌های كوچكی تعبیه شده است. سقف خانه‌ها مسطح و با تیرهای چوبی و اندود كاهگل پوشیده شده است..روستا، معابر عریضی دارد و در برخی از آنها درختان بلند و نهرهای آب، فضاهای دلپذیری را به وجود آورده‌اند. جاذبه‌های گردشگری فضای روستای كندوله از نظر طبیعی بسیار دل‌انگیز و زیباست. انگور یكی از مهمترین محصولات زراعی و جذاب آن است. تاكستان‌های زیبا و متعددی كه در فصل تابستان خوشه‌های انگور از تاك‌های آن آویزان می‌شوند، مناظر بسیار جذاب و چشم‌نوازی را پدید می‌آورند، به ویژه آنكه روستا در دامنه كوه واقع شده و باغات پلكانی دارد. اطراف روستای كندوله، با كوه‌هایی احاطه شده است كه چشم‌ندازهای بسیار زیبا و تماشایی دارند. سطح كوه‌ها در فصول بهار و تابستان از انواع كمیاب گیاهان خودرو و گل‌های رنگارنگ پوشیده می‌شود و فضای بسیار زیبا و دلكش به وجود می‌آورد.در فصل زمستان نیز كوه‌ها از برف پوشیده می‌شوند و جلوه طبیعی خاصی می‌یابد.. قلعه مروان از آثار تاریخی این روستاست..تعزیه‌خوانی در ماه محرم و برگزاری مراسم عزاداری عاشورا، از مهمترین آیین‌های مذهبی روستا به شمار می‌روند.مهمترین صنعت دستی و هنری مردم روستا، بافت انواع قالی با طرح‌های بومی (برگرفته از طرح‌های كردی) و طرح‌های غیربومی است و جنبه صادراتی دارند.. پوشاك زنان روستای كندوله شامل سربند، پیراهن بلند، كلنجه، قبا، جافی است و پوشاك مردان نیز از عرق‌چین، سربند، كرواسی فقیانه، كوله بال، قبا، شال، سلته، جافی، جوراب و گیوه تشكیل شده است.از انواع غذاهای متداول در روستای كندوله می‌توان به دوغینه كه با بلغور گندم و دوغ ترش پخته می‌شود؛ آش شلغم كه با شلغم، آب انارو بلغور گندم تهیه می‌شود؛ آش ترش كه با حبوبات و سبزی‌های معطر و دوغ پخته می‌شود و همچنین به نوعی دلمه محلی اشاره كرد.
معابر پهن و مشجر
روستای كندوله در كوهپایه استقرار یافته و بافت مسكونی متمركز دارد. این روستا معابر عریض دارد و در برخی از آنها درختان بلند و نهرهای آب، فضای دلپذیری را به وجود آورده است. تاكستان‌های زیبا و متعددی كه در فصل تابستان خوشه‌های انگور از تاك های آن آویزان می‌شود، مناظری بسیار جذاب پدید می‌آورد، همچنین باغات پلكانی واقع شده در دامنه كوه بر غنای این مناظر افزوده است.
خانه‌های روستاییان از نوع معیشت و فعالیت روستاییان متأثر شده و غالباً دارای ایوان هستند. عمده مصالح به كار رفته در خانه‌ها، خشت و گل است كه هنرمندانه به كار گرفته شده‌اند. دیوار خانه‌های خشتی به دلیل سرمای سخت زمستان ضخیم است و در قاب روزنه‌ها پنجره‌های كوچكی تعبیه شده است. سقف خانه‌ها مسطح و با تیرهای چوبی و اندود كاهگل پوشیده شده است. در ساخت خانه‌های جدید از مصالح مقاوم آهن، گچ، آجر و سیمان استفاده می‌شود.
انواع درختان شامل كیكم، بلوط، گویج، بلالوك، ارژن و همچنین پونه، گل گاو زبان، گل كبود، گل ختمی، بومادران و گون كه مصارف دارویی نیز دارند، دشت دینور را به ویژه در بهار و تابستان به بهشتی زیبا مبدل می‌سازند. این دشت زیستگاه انواع پرندگان و جانورانی مانند كبك، تیهو، گرگ، روباه و خرگوش است.
روستایی از آل بویه
برخی بناهای روستا را به «آل بویه» نسبت می‌دهند و گفته می شود این محل در اصل مكان قلعه «ركن الدوله» بوده كه بعدها به صورت كندوله درآمده است. این نام در تلفظ محلی «كنوله» نامیده می‌شود. البته بنا به روایتی دیگر «كند»در زبان تركی به معنای ده است و چون این ده مركز حكومت (الدوله) و جایگاه شاهزادگان ساسانی بوده به اختصار به كندوله تغییر نام یافته است.
زیارتگاه های كندوله
بناهای «امامزاده پیرافته»، «قلعه مردان» و آثار باقی مانده دیگر نشانگر قدمت و سابقه تاریخی این روستاست. بر فراز تپه بلند «پیرافته» بقعه امام زاده پیرافته قرار دارد كه از بناهای روستا به شمار می رود. همچنین در حوالی دهكده كندوله بقعه «نوربخش» واقع شده كه محوطه اطراف آن به عنوان گورستان روستا مورد استفاده قرار می گیرد. «قلعه مروان» نیز بر بالای كوه دره «قه لا» در شمال شرقی كندوله واقع شده و مردم كندوله معتقدند كه این قلعه محل پنهان شدن مروان خلیفه اموی بوده است.
اهالی روستا
مردم روستای كندوله به زبان كردی هورامی سخن می گویند، آنان مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. شاید بد نباشد بدانید كه الماس خان كندوله‌ای از شاعران نامدار این روستاست كه دارای اشعاری زیبا و معنادار است. درآمد اكثر مردم روستا از باغداری و دامداری تامین می‌شود كه در این روستا نیز قالی‌بافی رواج دارد. در واقع مهمترین صنعت دستی و هنری مردم روستا، بافت انواع قالی، با طرح های بومی (برگرفته از طرح های كردی) و طرح های غیربومی است كه جنبه صادراتی دارند.
چی بخوریم؟
از انواع غذاهای متداول در روستای كندوله می‌توان به دوغینه كه با بلغور گندم و دوغ ترش پخته می‌شود؛ آش شلغم كه با شلغم، آب انارو بلغور گندم تهیه می‌شود؛ آش ترش كه با حبوبات و سبزی‌های معطر و دوغ پخته می‌شود و همچنین به نوعی دلمه محلی اشاره كرد. علاوه بر این ها، شیره، كره، ماست، پنیر و روغن حیوانی و... از فرآورده‌های لبنی كندوله هستند كه به شیوه سنتی تهیه می شوند و خوردنشان در سفر به این روستا خالی از لطف نیست.
چطور برویم؟
روستای كندوله از طریق شهرهای كرمانشاه، صحنه و كامیاران قابل دسترسی می‌باشد و جاده‌های منتهی به این روستا از شهرهای مزبور مناسب و آسفالت است.
