روستای نراب درحدود شصت كیلومتری به طرف شرق شهرستان آزاد شهر استان گلستان واقع شده است ازآزاد شهر كه به سمت شاهرود حركت می كنید نرسیده به پاسگاه نیروی انتظامی تیل آباد جاده ای به سمت چپ منشعب می شود كه این مسیر راادامه دهید بعد ازطی پانزده كیلومتر به امام زاده ابو القاسم (س)كه دركنارروستای كاشیدار آرامیده است می رسید وسپس به مسیر خود ادامه دهید پس ازطی مسافت سه كیلومتر به روستای نراب می رسید . كه دراینجا استان گلستان تمام شده واگر به مسیر خود ادامه دهید وارد استان سمنان می شوید كه می توانید ازاین مسیر به روستای های گلستان تلوبین نردین سوداغلان وشهر های میامی شاهرودو گرمه وجاجرم بجنورد برویدجاده این مسیرنیزآسفالت می باشد ولی باتوجه به برف گیر بودن منطقه درزمستان نیازبه تجهیزات ایمنی دارد درضمن فاصله ی روستای نراب تاشهر میامی صدوبیست كیلومتر می باشد . روستای نراب را ازطرف شمال كوه بقوتوبا فا صله ی دوكیلومتری ـ شرق كوه كومه بافاصله ی یك كیلومتری ـ جنوب كوه زریوان با فاصله ی سه كیلومتری (ارتفاع ۲۵۵۰متر )ومغرب كوه قایه داشی بافاصله ی دویست متری احاطه كرده است.
همسایه ها: روستاهای كاشیدار وامنان سیب چال وگلستان درهمسایگی روستای نراب قراردارند .
چشمه ی آب : روستای نراب در جای ناهمواری قراردارد كه نمای دور آن مانند روستاهای پله كانی می باشد ودرقسمت جنوبی آن نیزچشمه ی آب وجود دارد كه ازدل كوه بیرون می آید كه درتابستان بسیار سرد ودرزمستان گرم می با شد ولی بدلیل اینكه مردم ازآب آن برای كشاورزی استفاده می كنند لذابرای تأ مین آب شرب اهالی روستا ازجاهای دیگری لوله كشی شده است وازطرفی نیز به كنار این چشمه ی زلال جاده كشیده نشده وازدید مهمانان وعبوركنندگان ازاین روستا پنهان مانده است .
وجه تسمیه روستای نراب : بزرگان محل می گویند كه درگذشته اسم این روستا نهرآب بوده بدلیل این كه دركنار آب قرارگرفته بود ه ولی به مرور زمان به نرآب تغییر نام یافته است كه درحال حاضر خود اهالی روستا به دلیل این كه ترك هستند می گویند (نرّرو)وبه زبان فارسی نیزگفته می شود نرّاب .
زبان وگویش مردم : مردم این روستا به زبان تركی صحبت می كنند وازچندین طایفه تشكیل شده اند یكی ازآنها طایفه ی حیدرپرزی می باشد كه ازجغتای سبزوار به این روستا آمده اند وعده ای ازسادات حسینی نیزدراین روستا زندگی می كنند كه بنابه گفته ی بزرگان آنها نیز ازروستای كشانك بجنورد به این محل آمده اند محصوالات وشغل : دراین روستا مردم به كشاورزی ودامداری مشغول می باشندمحصولات آنها نیز گندم جو عدس لوبیا سیب زمینی وازمحصوالات دامی نیز كشك این روستا بسیار معروف است
نیازهای روستا: درروستای نراب جوانان زیادی بیكار هستند لذانیازبه صنایع تبدیلی زود بازده دارد كه بتوانند ازاین طریق امرار معاش نماید
وهمچنین نیاز مبرم به سالن ورزشی ومراكزفرهنگی از قبیل كانون وكتابخانه دارند .
بیشتر كوهنوردان و طبیعت گردانی كه قصد بازدید و صعود به بوقوتو را دارند در مسیر رفت یا برگشت خود از روستای نراب عبور می كنند. روستای نراب از روستا های تابعه شهرستان آزادشهر بوده و فاصله آن با این شهر حدود ۶۰ كیلومتر است.
بوقوتو در فاصله ۲ كیلومتری نراب واقع شده است. برای رفتن به نراب باید وارد جاده ای شد كه از آزادشهر به سمت شاهرود می رود. از پاسگاه انتظامی تیل آباد به سمت چپ كه بروید بعد از طی حدود ۱۸ كیلومتر به نراب خواهید رسید. البته در این فاصله ۱۸ كیلومتری می توانید از روستای كاشیدار و امامزاده آن نیز دیدن كنید. بعد از نراب، دیگر وارد استان سمنان خواهید شد. جاجرم، میامی، بجنورد و شاهرود شهر های منتهی به نراب هستند كه بیشتر جاده های دسترسی آن آسفالته است. البته توجه داشته باشید كه در فصل زمستان تمامی این جاده ها برفگیر بوده و عبور از آنها نیاز به تجهیزات ایمنی دارد. نزدیك ترین كوه به نراب كوه قایه داشتی است كه در ۲۰۰ متری روستا واقع شده است. به غیر از این كوه و كوه بوقوتو، كوه های كومه و زریوان نیز در اطراف نراب هستند.
اگر به نراب رفتید بد نیست بدانید كه كشك این روستا بسیار خوشمزه و معروف است و موقع برگشت می توانید مقداری از آن را به عنوان سوغات با خود ببرید. اهالی روستا با زبان تركی با شما صحبت می كنند. برخی از اهالی روستا سادات حسینی هستند كه اصالتاً بجنوردی حساب می شوند. آخرین كلام هم این كه نراب چشمه آبی هم دارد كه البته از دید خیلی از گردشگران دور مانده است. اینطور كه می گویند آب چشمه در تابستان سرد و در زمستان گرم است. اگر وقت كردید سری هم به این چشمه بزنید!
نویسنده :هاشم سعیدی دبیرعلوم اجتماعی شاغل درآموزش وپرورش شهرستان مینودشت .