مردم استان خراسان جنوبی در نیمه ماه شعبان هر سال یعنی طی روز های دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه ای با عنوان برات یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی داشته و به یاد مردگان خیرات می كنند.
دامنه این رسم آنچنان گسترده است كه به ماه شعبان در این منطقه ماه برات نیز می گویند. برات در خراسان جنوبی مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است كه مردم در این خطه با انجام اعمال مخصوص به استقبال آن می روند، این مراسم به مدت سه روز و با عناوین مخلتف برگزار می شود و مردم هر روز آنرا با بزرگداشت قشر خاصی از مسلمانان برگزار می كنند.برات غریبان، برات اسرا، برات مسافران، برات زنده ها و برات مرده ها از عناوینی است كه برای این سه روز در نقاط مختلف استان استفاده می شود كه از این میان برات مرده ها در ۱۴ شعبان و با شور و حال خاصی برگزار می شود.
پخت انواع نان های سنتی مانند روغن جوشی،چلبكی،كماچ، ساچ…و پخش آن در بین مردم به ویژه كودكان از مراسم ایام برات در شهر های گوناگون خراسان است. در روز ۱۴ شعبان نیز كه به برات مرده ها شهرت دارد مردم با حضور بر سر قبور خویشاوندان، خواندن فاتحه و پخش انواع شیرینی، شكلات، میوه و نانهای سنتی یاد و خاطره عزیزان را گرامی میدارند.در این روز كسانیكه به تازگی عزیزی را از دست داده اند با پهن كردن فرش، خیرات، پخش انواع خوراكی و خواندن روضه یاد و خاطره تازه گذشته را گرامی میدارند، قرائت قرآن و فاتحه نیز در این راستا هدیه ای است كه از سوی مردم نثار روح درگذشتگان میشود.
مراسم برات به شماره ۸۰۹ در تاریخ ۴/۱۱/۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است .
