منطقه حفاظت شده مغان در جنوب غرب بخش اصلاندوز از توابع شهرستان پارس آباد و غرب بخش قشلاق دشت از توابع شهرستان بیله سوار، در شمال استان اردبیل و در موقعیت جغرافیایی E4723 N3921 واقع گردیده است.
دشت مغان تا اوایل دوران سوم زمین شناسی بصورت كلی سنكلینال (دریای كم عمق) در زیر آب بوده است و از نیمه دوم دوران سوم به بعد در اثر كاهش تدریجی آب جلگه وسیع بین رود كر و ارس بوجود آمده كه پایین ترین ارتفاع آن از سطح دریا ۴۰ متر در شهرستان پارس آباد و بلندترین نقطه آن با ارتفاع ۱۳۰۰ متر، ارتفاعات خروسلو می باشد. منطقه مغان بیشتر به یك جلگه استپی شباهت دارد و اكثر سطوح این شهرستان ارتفاعی كمتر از ۳۰۰ متر داشته و تنها بخش ناچیزی به میزان ۱۹% از آن بصورت تپه و یا كوه كم ارتفاع می باشد.
این منطقه در راستای طرح احیای آهو در دشت مغان طی مصوبه۱۸۳۴۲۴/۴۵۵۴۰مورخ۱۶/۸/۸۹ هیات محترم وزیران و بر اساس روزنامه رسمی شماره ۲۶۱۷۸/۹۰ مورخ ۲۸/۶/۹۰ و مصوبه شماره ۳۵۰ شورایعالی حفاظت زیست به ثبت رسیده است
موقعیت عمومی منطقه
در جنوب غرب بخش اصلاندوز از توابع شهرستان پارس آباد و غرب بخش قشلاق دشت از توابع شهرستان بیله سوار، در شمال استان اردبیل واقع گردیده است
وسعت منطقه
۳۵۰۰۰ هكتار
ویژگی و سیمای عمومی منطقه( شامل وضعیت توپوگرافی , چشم انداز, پو شش گیاهی وگونه های شاخص گیاهی , وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و كریدورها )
دشت مغان تا اوایل دوران سوم زمین شناسی بصورت كلی سنكلینال (دریای كم عمق) در زیر آب بوده است و از نیمه دوم دوران سوم به بعد در اثر كاهش تدریجی آب جلگه وسیع بین رود كر و ارس بوجود آمده كه پایین ترین ارتفاع آن از سطح دریا ۴۰ متر در شهرستان پارس آباد و بلندترین نقطه آن با ارتفاع ۱۳۰۰ متر ارتفاعات خروسلو می باشد.منطقه مغان به یك جلگه استپی بیشتر شباهت دارد و اكثر سطوح این شهرستان ارتفاعی كمتر از ۳۰۰ متر داشته و تنها بخش ناجیزی به میزان ۱۹% از آن بصورت تپه و یا كوه كم ارتفاع می باشد.
گونه های جانوری شناسایی شده در زیستگاه مورد مطالعه عیارتند از گرگ، روباه، شغال، خرگوش و گراز وحشی و پرندگانی از قبیل عقاب، دلیجه، قرقی، مینا و پری شاهرخ و پرندگاه آبزی و كنار آبزی و تعداد زیادی از گونه گنجشك سانان می باشد. گونه شاخص دشت مغان آهوی ایرنی بوده كه در سالیان گذشته بر اثر شكار بی رویه منقرض شده و هدف طرح احیای این گونه در دشت مغان با انتقال از مناطق همجوار از جمله دشت سهرین زنجان می باشد.
از گیاهان بومی و مشخص و غالب دشت مغان سه گونه از جنس درمنه و خانواده مركبان با نام محلی یوشان می باشد این گیاه سطح زیادی از مراتع دشت را می پوشاند شامل:
Artemisia herbaaiba
Artemisia vuigar
A rtemisia scoparia
جاذبه های اكوتوریستی
– وجود قشلاقات عشایر شاهسون در منطقه
– امكان بازدید از سایت تكثیر نیمه طبیعی آهو در منطقه
– پرنده نگری برای علاقمندان طبیعی به خصوص در ایام فصل پاییز و زمستان
وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
در داخل محدوده ۲۳ آبادی وجود دارد كه دو روستا با تعداد به ترتیب ۶۰ و ۷۲ خانوار با جمعیتی بالغ ۲۴۴ و ۴۲۹ نفر بوده و و تعداد ۸ آبادی دارای ۲۰ تا ۵۰ خانوار بوده و ۱۳ آبادی كمتر از ۲۰ خانوار می باشد تراكم نفر در سطح ۱۰ نفر در كیلومترمربع می باشد و شغل اهالی این آبادیها صرفاً دامدار است. جاده دسترسی آبادیهای فوق الذكر بصورت خاكی و یا شوسه ای بوده و از طریق جاده آسفالته فرعی در قسمت شمال محدوده مذكور به جاده اصلی اردبیل – پارس آباد و پارس آباد – جعفرآباد متصل می گردند.
تعارضات مهم منطقه
– چرای دام عشایر بیش از حد و ظرفیت مراتع
– تبدیل اراضی مرتعی به كشاورزی توسط افراد سود جو
تجهیزات و امكانات
در حال حاضر سایت تكثیر با امكانات یك كانكس به عنوان پاسگاه محیط بانی در منطقه ایجاد گردیده است.
۱۰-سایر ملاحظات
-احداث پاسگاههای محیط بانی
-ایجاد چارت و جذب نیروی محیط بان
– ایجاد امكانات و تجهیزات حفاضتی در منطقه
