شهر شوشتر از شهرهای بسیار كهن ایران است. طبق روایت گویند: شهرستان شوش و شوشتر را شوشیند (شوسن) زن یزدگرد پسر شاپور ساخت، زیرا او دختر ریش گلوته پادشاه یهودیان و مادر بهرام گور بود. در عید عیلامیان شهر هیدالو ظاهرا در موضع كنونی شوشتر بود و سپاهیان آشور بانیپال در دنباله فتوحات خود بدانجا رسیدند.
قدیمی ترین آثار به دست آمده نشان می‌دهد كه شوشتر در زمان ساسانیان نیز وجود داشته است. در سال دویست و شصت میلادی والدین قیصر روم اسیر شاپور اول (دومین پادشاه سلسله ساسانی) گردید و در مدت هفت سال اسیری به ساختن سد عظیم شادروان در نزدیك شوشتر مشغول بود. عرب‌ها، سد شادروان را از عجائب ابنیه جهان می‌شمردند و هنوز آثاری از آن باقی مانده است.شوشتر در دوره قاجاریه نیز كرسی ایالت خوزستان محسوب می‌شد.
در زمان فتحعلی شاه قاجار، شوشتر، دزفول و هویزه جزء كرمانشاه گردید و به محمدعلی میرزای دولتشاه سپرده شد. بر اثر طاعون در سال هزار و دویست و چهل و هفت ه-ق بیش از نیمی از جمعیت شهر خالی شد. در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، دو دستگی حیدری و نعمتی در آن به اوج خود رسید و هر یك در كوچه‌ها و یا پشت‌بام سنگربندی كردند. خزعل خان هم از این وضع استفاده كرد و دسته‌های عرب‌ها را به تاخت و تاز در شوشتر فرستاد. مردم شوشتر از آغاز ظهور اسلام مسلمان و بعدها شیعه شدند. شوشتر را دارالمومنین دانسته‌اند.
مراكز دیدنی
آسیابهای آبی سیكا
خانه مستوفی
منزل معین التجار
كلاه فرنگی
برج كلاه فرنگی
خرف خانه
قلعه رستم عقیلی
قلعه سلاسل
قلعه رستم
روستای گتوند
شهر باستانی دستوا
پل شادروان
پل لشگر
پلكان های مجموعه آسیابها
ساباط ورودی
پل حاج خدایی
كاروانسرای افضلی
بند ماهی بازان
بند برج عیار یا پل صائبی كش
معبد توعاشقون
چشمه گراب
چشمه سی زنگر
پل آبشور
تونل سه كوره
پل بند گرگر
تونل دهانه شهر
چهار طاقی
پل شاه علی
آبشارهای شوشتر
مسجد جامع شوشتر
بقعه سید محمد گیاهخوار
بقعه سید محمد ماهرو
امامزاده عبدالله
بقعه براء بن مالك
بقعه خضر
صنایع و معادن
دو واحد بزرگ صنعتی كشت و صنعت نیشكر كارون در این شهرستان از جمله مهم ترین مراكز صنعتی است‌كه تولید شكر را در این منطقه بر عهده دارند.
كشاورزی و دام داری
شوشتر یكی از مراكز مهم كشاورزی ایران محسوب شده و محصولات عمده آن گندم، ذرت، حبوبات وصیفی‌جات است این شهرستان به علت دارا بودن سدها، پل ها و آسیاب های متعدد به صورت موزه تاسیسات مهار آب و استفاده از نیروی آن درآمده است. پس از كشاورزی دام‌داری نیز در این شهرستان اهمیت بسیاری داشته است. دام و فرآورده های دامی و لبنی از جمله تولیدات این بخش است. همچنین شوشتر یكی از قطب‌های مهم تولید آبزیان در سطح ایران بوده كه در حدود دو سوم كل ماهی‌های استان خوزستان در شوشتر تولید وبه بازار كشور عرضه می‌شود.
مشخصات جغرافیایی
شهرستان شوشتر با ۳۵۳۸ كیلومتر مربع مساحت در مركز استان خوزستان واقع شده و مركز آن شهر شوشتر است. این شهرستان از شمال به شهرستان های دزفول و مسجد سلیمان، از باختر به شهرستان های اهواز و دزفول و از جنوب به شهرستان های مسجد سلیمان و اهواز محدود است. شهر شوشتر با ۶/۱۷ كیلومتر مربع مساحت در ۸۵ كیلومتری شمال شهر اهواز از نظر جغرافیایی بین ۳۲ درجه و ۳ دقیقه‌ی پهنای شمالی و ۴۸ درجه و ۵۰ دقیقه ی درازای خاوری نسبت به نصف النهار گرینویچ قرار دارد. بلندی این شهرستان از سطح آب ۴۳ متر و هوای آن گرم است. مركز شهرستان شوشتر به چند راه پیوسته است:
راه اصلی به سوی شمال باختری به درازای ۶۰ كیلومتر تا شهر دزفول
راه فرعی به سوی شمال به درازای ۳۰ كیلومتر تا شهرك گتوند
راه فرعی به سوی جنوب خاوری به درازای ۱۵ كیلومتر تا راه اصلی مسجد سلیمان- اهواز
راه فرعی به سوی جنوب به درازای ۵۲ كیلومتر تا راه اصلی مسجد سلیمان – اهواز كه از راه شوشتر به درازای ۸۵ كیلومتر به اهواز پیوسته است.
فاصله هوایی این شهرستان تا تهران ۴۶۳ كیلومتر است.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
شوشتر در چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح بنا شده و در هزاره قبل از میلاد «هیدالو» نام داشت. از لحاظ جغرافیایی در شمال خاوری جلگه خوزستان و حد فاصل كوهستان و دشت قرار گرفته است. بعضی از مورخان بر این باورند كه نام شوشتر از واژه «شوسا» یا «سوسا» یعنی «مطبوع» و «دلپسند» گرفته شده است و عده ای آن را «شاه شاتر» یعنی «شهر شاه» می‌دانند. برخی شوش را به معنی خوب و شوشتر را به معنی خوب تر دانسته اند و برخی نیز آن را به مناسبت این كه شش دروازه داشته است، «شش در» گفته و اعراب آن را «تستر» گفته اند. مورخین قدیمی درباره شهر شوشتر نوشته اند: تستر شهری بزرگ، زیبا، خرم و دارای پالیزهای نیكو و باغ های عالی است. همچنین درباره این شهر نوشته اند:
والرین قیصر روم، اسیر شاپور اول ساسانی شد و در هفت سال اسیری به ساختن سد عظیم شادروان كه زیر شوشتر واقع است، اشتغال داشت، اعراب شادروان را از عجایب ابنیه جهان شمرده اند. هنوز آثار آن به كلی از بین نرفته است. شوشتر در قدیم مركز استان خوزستان بود و هم اكنون یكی از شهرهای آباد، زیبا و تاریخی این استان به شمار می رود. دیبای‌شوشتری شهرت جهانی‌داشته است و در قرن دهم پوشش كعبه را از دیبای شوشتری تهیه می كرده‌اند.
