نسب امامزاده صالح به حضرت امام موسی كاظم (علیه السلام) می رسد كه از برادران دیگر وی به نام سید عبدالعزیز درمحله نیار به خاك سپرده شده است. این بزرگوار همانند جناب صدر الدین در نیمه اول قرن سوم هجری به اردبیل تشریف آورده اند و بنا به نظر صاحب «بحر الانساب» یكی از سه اولاد بلافصل امام موسی كاظم (علیه السلام) می باشد كه به این منطقه آمده اند مزار شریفش از دوران های گذشته مورد توجه خاص و عام بوده و خاندان جلیل القدر صفویه نسبت به حضرتش ارادت ویژه داشتند، این بارگاه مقدس مدفن ذریة پاك رسول الله حضرت صالح ابن موسی الكاظم (علیه السلام) است كه بنا بر قول مشهور و با استناد به كتب «ریاض الانساب»، «كنز الانساب»، «ناسخ التواریخ»، «حیاة الامام موسی بن جعفر(علیه السلام)» و بسیاری دیگرازكتب تاریخی فرزند بلا فصل امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی الكاظم (علیه السلام) و برادر امام علی ابن موسی الرضاء (علیه السلام) به شمار می رود.امام زاده صالح (علیه السلام) از جمله سادات عالی رتبه و از امام زادگان صحیح النسبی است كه بعد از شنیدن خبر و لیعهدی امام رضا (علیه السلام) و در اواخر قرن دوم از عراق به سمت ایران كوچ می كند كه در محله ملا مؤمن و پشت بقعه شیخ صفیالدین، مسجد و مقبرهای قرار دارد كه امامزاده صالح یا اوغلان امامزادهسی نام دارد. این حضور از بقاع متبركه اهل بیت حضرت موسی كاظم، سیمای شهر مذهبی اردبیل را جلا وعظمت خاصی بخشیده است. بعضی ها بنا به نوشته كتاب اختران تابناك از اولاد امام حسن مجتبی (علیه السلام) می دانند. تاریخ ولادت و وفات آن حضرت مشخص نیست.
از برادران دیگر وی به نام سید عبدالعزیز درمحله نیار به خاك سپرده شده است.
آستان امامزاده صالح (علیه السلام) در میدان عالی قاپو در محله ملامؤمن، كوچه اونجی میدان و پشت بقعه شیخ صفیالدین، مسجد و مقبرهای قرار دارد كه امامزاده صالح یا اوغلان امامزادهسی نام دارد. مقبره قدیمی و با ارزش این امامزاده در سال ۱۳۸۲ه.ش تخریب شده و ساختمان جدید در حال احداث می باشد.
به نقل از كتاب بحرالانساب تاریخچه ساخت بنای این امامزاده در دوره صفویه بوده و براساس اشعاری كه روی كاشیهای ایوان ورودی نوشته شده، بنا در زمان شاهعباس اول به سال ۱۱۳۰ هجری ساخته شده است.. این بنا شامل رواق ـ حرم صحن و مسجد بوده كه نمای جنوبی آن مركب از ایوانی با طاق نیم گنبد و تزئینات كاشی كاری بوده است. تنها قسمت باقیمانده از بنای قدیمی یك ساختمان هشت ضلعی است كه ضریح در آن قرار دارد. یك بنای نوساز مستطیل شكل نیز در سالهای اخیر به حرم اضافه شده است و در قسمت ورودی بنا دو مغازه نوساز آجر ـ سیمانی به چشم می خورد، در اطراف حرم نیز قبور متعددی به چشم می خورد كه متعلق به خادمین قبلی بنا و مراجع عالیقدر می باشد. تنها تزئینات قابل ذكر و باقیمانده در این بنا كاشی كاری هایی است كه در نمای ورودی آن و سر در بقعه در عهد شاه عباس دیده می شود. امامزاده در سالهای خیلی قبل دارای رونق بیشتر و گنبد و رواقها بوده به مرور زمان یا به علت كم توجهی گردانندگان ساختمان آن مخروبه شده و به حدود آن تجاوز و بنام اشخاص ثبت گردیده بود و گنبد آن نیز بر اثر نشت آب و رطوبت اطراف گنبد مستهلك و در آستانه ریزش بود. جهت بازسازی آن هیأتی تشكیل در مرحله اول نسبت به تسطیح محوطه (منهای) گنبد اقدام بعد چون عرصه باقی مانده برای احداث مجدد امامزاده بسیار كوچك بود، لذا هیأت امنا تصمیم به بزرگ كردن حریم آن و خریداری سه باب خانه متصل به آن نمودند. در فاز اول بقعه با مساحت حدود ۲۰۰ متر مربع با یك گنبد بتونی و فلزی (جناغی) می باشد. مجموعه بنا شامل رواق، حرم، صحن و مسجد است و نمای جنوبی آن مركب از ایوانی با تاق نیم گنبد و ترئینات كاشیكاری است. براساس اشعاری كه روی كاشیهای ایوان ورودی نوشته شده، بنا در زمان شاهعباس اول به سال ۱۱۳۰ هجری ساخته شده است. بقعه دارای رواق مستطیل با تاق و تویزه است. دو سوی ورودی بنا و ورودی حرم كه روبروی هم قرار دارند، هشت تاقنما ساخته شده و پنجرههایی كه در تاقنماهای جنوبی ساخته شده است، نور داخل رواق را تأمین میكند. ایوان ورودی حرم، دارای تزئینات مقرنسكاری و آئینهكاری محدود است. حرم بقعه، در شمال رواق قرار دارد و دارای طرح هشت ضلعی با هفت تاقنما در هفت ضلع است. در سه تاقنمای جنوبی، شرقی و غربی، پنجرههایی برای نورگیری نصب شده است. ضریح آهنی بقعه در وسط حرم قرار دارد و در جوار حرم، اتاقی به چشم میخورد كه مدفن دو تن از علما و مراجع عالیقدر گذشته است.
امامزاده دارای پنج نفر هیأت امنا می باشد كه با نظارت اداره اوقاف به امورات آن (درآمد و هزینه) رسیدگی می كنند و آقای حاج لطیف نباتی مسئول هیأت امنا می باشد.
آدرس :استان اردبیل ـ شهرستان اردبیل ـ بخش مركزی ـ شهر اردبیل ـ میدان عالی قاپو، مسجد ملامؤمن




