بنای تاریخی كه با نام خانه حاج آقا كمال الدین نبوی طباطبایی(خانه فرهنگ سابق دربروجرد) درفهرست آثار ملی با شماره ۳۷۶۶ به ثبت رسیده است و مربوط به حدود ۱۸۰سال پیش است كه در طول این سالها دستخوش تغییرات و مرمت‌های فراوان شده است، بنا همانند بسیاری دیگر از خانه‌های ساخته شده به سبك وسیاق خود در محدوده بافت تاریخی بروجرد متعلق به دوره قاجاریه است كه در برخی قسمتها الحاقات ایجاد شده چه به صورت احداث فضاها و یا انجام مرمت هایی در سطوح متفاوت در سالهای بعد تا به امروز صورت پذیرفته است.
درون گرایی و احترام به حریم خانواده از خصوصیات منحصر به فرد معماری اصیل ایرانی است كه این بنا نیز یكی ازنمونه‌های بارزاین موضوع می‌باشد. برای دسترسی به فضای داخلی بنا باعبوراز دالانی به حیاط دلگشای آن می‌رسیم. گرداگرد حیاط به جز نمایی بخش اصلی به فرم طاقنما همراه با تزئینات متنوع آجركاری و كاشی معقلی شكل گرفته است. بنا شامل سه طبقه ساختمان، حیاط اندرونی و دارای ورودی حیاط است كه تمامی طبقات به صورت قرینه می‌باشد كه با استفاده از عناصر پنج دری، ارسی و درب و پنجره‌های ساده از یكدیگر متمایز می‌گردند .
طبقه همكف دارای دو شبستان در طرفین است كه در كنار هركدام دو فضای طویل با عرضی كم وجود داشته و در نهایت فضای شاه نشین مانند در مركز آن شكل گرفته است.
وجود این فضای شاه نشین در دوبخش به صورت اندرونی وبیرونی عینادر دو طبقه فوقانی دیگر و با اندكی تغییرات تكرار شده است
با این تفاوت كه پله كانهایی در دو سمت كه به راه رو و راه پله‌های داخلی منتهی می‌شود(كه در قدیم به صورت چایخانه بوده است) فضاهای مركزی شاه نشین را از اطاق جانبی متمایز می‌سازد.
اطاقهای جانبی در طبقه اول دارای ارسی هایی مزین به شیشه‌های ریز رنگی است. اما زیباترین بخش این بنا ی تاریخی فضای مركزی شاه نشین طبقه اول است كه قسمتهای اندرونی و بیرونی آن نیز با ارسی هایی سه لنگه از هم جدا شده اند. و در قسمت جلویی پنج دری با شیشه‌های رنگی كه در قسمت بالا طرحی از خورشید است وجود دارد.
تزئینات نقاشی با طرح هایی متنوع بر روی دیواره شومینه، سقف‌های گچی وسقف قاب كاری چوبی اجرا گردیده كه در قسمتی از نقاشی كه بر روی شومینه یكی از اطاقها اجرا گردیده تاریخ شوال ۱۳۰۴ قمری دیده می‌شود كه توسط استاد نعمت ا… نقاش، (نقاش معروف بروجردی) در حدود ۳ سال مصور شده است.
تغییر كاربری خانه فرهنگ به موزه شهرداری بروجرد
با مشخص شدن شركت مطالعات و مرمت گنبد و مینا به عنوان مجری این طرح عملیات طراحی و اجرای آن از اواخر سال ۱۳۸۴ آغاز گردید. عملیات‌های صورت گرفته به شرح زیر می‌باشد:
-حذف الحاقات و یافتن اجزا و عناصر بنا در زیر لایه‌ها (مانند طاقچه و شومینه)
– برداشتن پله كان ناهمخوان راه پله غربی واجرای دوباره آن براساس طرح اصلی نمونه دربخش شرقی بنا
– انجام مطالعات ساختاری و نوع كاربری فضاهای داخلی و خارجی
– متناسب نمودن فضاهای موجود جهت كاربری موزه ای
– انجام رنگ آمیزی دیواها، سقف ها، درب‌ها و پنجره‌ها – اجرای كف فرش سرامیك متناسب با طرح اصیل بنای تاریخی
– طراحی سیركولاسیون (شامل طراحی مسیر بازدید كننده)
– طراحی و اجرای محل و شیوه نمایش آثار
– طراحی و اجرای نورپردازی و تغییر سیستم برق رسانی
– نصب پرده‌های متناسب با محیط و كنترل كننده نور طبیعی
– طراحی و اجرای سیستم امنیتی موزه شامل: نصب و راه اندازی سنسورهای حركتی در مبادی فضاهای داخلی ، سنسورهای هشدار دهنده اطفاء حریق
صنایع دستی موجود در موزه
این صنایع شامل سماورها، تنگ‌ها ، سینی ها، قوری‌ها ، قابهای استكان و لیوان ، آفتابه لگن ، منقلدان ، شیرینی خوری، میوه خوری، گلدان، چراغهای گردسوز و زنبوری و … كه جنس آنها از مس و برنج و ورشو می‌باشد كه تعداد زیادی از آنها به دست هنرمندان نام آور و توانای بروجرد قلمكاری شده است موجود می‌باشد.
همچنین تعدادی لباس محلی ، یك چادر عروس كه مربوط به دوره قاجاریه است ، چندین صندلی دست ساز ساخت بروجرد (همانطور كه در بالا اشاره شد، در قدیم شهر بروجرد یكی از مراكز ساخت تخت و صندلی بوده است)، چندین عكس كه مربوط به بیش از ۸۰ سال پیش است و عكس هایی از شهر بروجرد و نحوه پوشش آنها در سال ۱۳۳۲ قمری ، اسناد خطی مالكیت وعقد نامه ازدواج، كفگیرهای چلنگری ، ۳ درب چوبی زیبای قدیمی ، شمشیر ، ساطور ، نقشه ای از شهر بروجرد در دوره قاجاریه كه توسط روسها تهیه شده است، چندین كتاب خطی وچاپی كه شامل مفاتیح، رساله، ۶۰ پاره قرآن، كتاب شعر حماسی حمله حیدری، ترجمه قرآن، چراغهای قدیمی صندوقچه‌ها (یخدان) سكه و زیور آلات شامل )گردنبندهای نقره و سنگی، دستبند، پابند، انگشتر، گل كیف، پیشانی بند و…) قفل‌های فولادی دست ساز قدیمی، سفال‌های و خمره‌ها كه جهت ترشی، آرد و حبوبات استفاده می‌شده است و … وجود دارد.
مفاخر، هنرمندان و شاعران و مجتهدین بسیاری مانند آیت ا.. بروجردی، حاج مولی اسد ا.. مجتهد بروجردی، حاج میرزا محمود بروجردی، حاج میرزا محمود طباطبایی صاحب كتاب مواهب السنیه،دكتر عبدالحسین زرین كوب ، دكتر سید جعفر شهیدی، صامت بروجردی، مهرداد اوستا، عبدالمحمد آیتی و فرزانگان دیگری كه از قدیم تا به امروز در بروجرد بوده اند امید است با همكاری مسئولین بتوان آثاری از این نام آوران جمع آوری و در موزه به نمایش گذاشت .
شایان به ذكر است كه موزه شهرداری در عین حال تنها موزه موجود در بروجرد می‌باشد و بازدید از موزه رایگان می‌باشد . تعداد اشیاء موجود در موزه حدود۹۰۰ قلم می‌باشد كه كلیه اشیاء دارای شناسنامه می‌باشند
