مسجد علیقلی آقا

علیقلی آقا یكی از خواجه سرایان نیكوكار زمان شاه سلطان حسین صفوی بود كه در زمان حیات با بركتش، مسجد و بازار و سرا و چهار سوق زیبایی به نام خود و در محله بید آباد اصفهان ساخت.

از جلوی مسجد علیقلی آقا مادی فدن یا فدا عبور می كند و سردر مسجد به سمت مغرب است. مسجد، صحن نسبتاً كوچك و زیبایی دارد و شبستان آن با كاشی هایی از نوع گره كاری تزئین شده است. كتیبه سردر به خط ثلث قهوه ای رنگ به خط علی نقی امامی و تاریخ ۱۱۲۲ هجری قمری است.

در این كتیبه به نام شاه سلطان حسین و علیقلی آقا اشاره شده است. شبستان زیبا و نفیس مسجد در شرق حیاط قرار دارد و بر كتیبه آن با خط نستعلیق سفید بر زمینه كاشی لاجوردی اشعاری نوشته شده است. مفاد این اشعار حاكی از این است كه شبستان در سال ۱۲۹۷ هجری قمری زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به مسجد افزوده شده است. خطاط این كتیبه عبدالجواد و استاد كاشیكار آن محمد اسماعیل است.

در جنوب ایوان محراب زیبایی است كه ازاره آن سنگ مرمر و دیوارهای بالا با كاشیكاری معرق تزئین شده است.

این مسجد به لحاظ وجود خطوط زیبای ثلث و نستعلیق مربوط به عصر صفویه و قاجار و كاشیكاری نفیس یكی از بناهای ارزشمند اصفهان به شمار می رود.

در مقابل مسجد حمام علیقلی آقا واقع شده كه قسمت اعظم آن ویران گردیده و مقداری از كاشی های نفیس آن به كاخ چهلستون انتقال یافته است.

این بنا در محله بیدآباد اصفهان واقع شده و به همراه مجموعه بناهایی مركب از حمام، بازار، كاروان سرا و چهارسو، به سال ۱۱۲۲هـ . ق ـ زمان سلطان حسین صفوی ـ توسط حاج علیقلی آقا، از خواجگان حرم شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، ساخته شده است. بنای مسجد دارای سر در كاشی كاری، صحن، ایوان و شبستان است كه با كاشی كاری زیبایی مزین شده‌اند. سر در مسجد با كاشی كاری و مقرنس كاری زیبا، كتیبه تاریخی، گلدسته‌های فوقانی و غرفه‌های جانبی تزیین و نماسازی شده‌است. كتیبه تاریخی این سر در مورخ ۱۱۲۲هـ . ق است كه براساس متن آن، مسجد در زمان شاه سلطان حسین توسط علیقلی آقا بنا شده است. بر روی جرزهای سر در نیز به خط بنایی با كاشی زرد رنگ، آیات و عباراتی را نوشته‌اند. صحن مستطیل شكل مسجد نسبتاً كوچك و فاقد حوض و مهتابی است. در سمت جنوب صحن، ایوان و محرابی قرار دارد كه ازاره‌اش از سنگ مرمر و بالاتر از آن، كاشی كاری معرق نفیس است. در سمت خاور صحن، شبستانی با هشت ستون سنگی قرار دارد و دارای درب چوبی خاتم زیبایی است. بر طبق كتیبه سر در مزبور، بنای شبستان در سال ۱۲۹۷ هـ . ق به پایان رسیده است. در طرف باختر صحن نیز شبستان كوچك تری قرار دارد.