پوشاك مردان و زنان كرد شامل تنپوش، سرپوش و پایافزار است. ساخت و كاربرد هریك از این اجزا، بسته به فصل، نوع كار و معیشت و مراسم و جشنها با یكدیگر تفاوت دارد. هرچند پوشاك نواحی مختلف كردستان مانند اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان و… متفاوت است، اما از نظر پوشش كامل بدن، همه با هم یكسان هستند. پیش از ورود پارچه، كفشهای خارجی و سایر محصولات داخلی به كردستان، بیشتر پارچهها و نیز پایافزار مورد نیاز توسط بافندگان و دوزندگان محلی بافته و ساخته میشد.از نظر بافت پارچه، منطقه سقز و از نظر ساخت پایافزار گیوه یا كلاش و كالی اورامانات و آبادیهای پیرامون كوهستان شاهو مانند هجیج، نودشه و آبادیهاینوسود شهرستان پاوه چون میریه، خانهدره، مژگان، مزوی و وزلی از عمدهترین نواحی بافت و صدور پارچه و پایافزار در استان به شمار میرفتند. جولایی و بافت پارچه و انواع منسوجات مانند بوزو، برمال، جاجم، بره، پوشمین، موج، جوراب، دستكش، زنگال و كلاء به عنوان حرفه یا كار جنبی بخشی از آبادی نشینان مناطق مختلف كردستان محسوب میشد.
لباسهای محلی كرمانشاه برگرفته از طبیعت چهارفصل است
لباسهای محلی استان كرمانشاه با طرحها و رنگهای دلنواز برگرفته از طبیعت چهارفصل این منطقه است.
لباسهای محلی استان كرمانشاه به دلیل تنوع در رنگهای خاص و شاد آن و به دلیل فراوانی در انواع آن، میتواند یكی از جاذبهها
ی فرهنگی این استان باشد كه برای گردشگران و مسافران این دیار زیبا و دلنواز است.
لباس محلی در این خطه یك هویت و جزء جدایی ناپذیر از فرهنگ این استان به حساب میآید كه همچنان اصالت و هویت خود را حفظ كرده و این به دلیل نگرش مردم این خطه به این فرهنگ غنی است.
وقتی سخن از فرهنگ غنی به میان میآید تمام حواسمان به تاریخ جلب میشود در واقع این نیز جزئی از فرهنگ این منطقه به حساب میآید فرهنگی كه با نگرش ما گره خورده است.
لباس محلی جاذبه فرهنگی استان
نكته قابل تامل كه باعث حفظ اصالت این لباس به صورت همچنان است این مطلب كه اولا این لباسها جزیی از فرهنگ این خطه به شمار میآید و نكته بعدی هویت این لباسها به صورت جدایی ناپذیر با باورهای این مردم و اشاره به نكته مهمتر آنكه این لباسها جزیی از جاذبههای فرهنگی این خطه به حساب میآید.
پوشاك زن كرد از قسمتهای مختلفی تشكیل شده از جمله سربند، زیرپوش، پیراهن، پاپوش، نیم تنه، قبا، روپوش، شلوار كه هركدام دارای تعاریف مخصوص به خود است
این دستمالها را معمولا به كلاهی كه گاهی شبیه عرق چین است میپیچند كه ممكن است چندین ترك با بدون ترك یا ساده باشد ریشههای آن به وضع زیبایی در جلو و اطراف سر قرار میگیرد و گاهی زنان جوان و نوعروسان از كلاهك یا عرقچین منجوق دوزی شده استفاده میكنند.
رداپوش زنان چادری است از پارچه ابریشمی به درازای دومتر و عرضی كمتر كه معمولا آن را به درازا در پشت میافكنند و دو گوشه بالایی آن را به جلو آورده پیش روی سینه گره میزنند قبای زنان كرد در این منطقه بلند است كه رویه آن مخمل الوان و آستر آن گلدار است.
سربند: سربند زنان كرد این استان پرپشت است و از چندین دستمال كلاغی ریشهدار تشكیل میشود. گاه نیز بانوان كرد به ویژه دختران و نوعروسان به جای سربند، از كلاهك یا عرقچین منجوقدوزی شده استفاده میكنند.زیرپوش: زیر پیراهن زنان كرد این منطقه ساده و بلند است و تا پشت پا میرسد.
پیراهن: پیراهن زنان كرد بلند و گشاد است و معمولاً آن را از پارچههای گلدار تهیه میكنند.
كلنجه: كلنجه یكی از پوشاك زیبای بومی و مورد علاقه زنان كرد این استان است؛ زیرا علاوه بر رنگ، با برش و وضع تزیین خاص خود، به زنان امكان استفاده از زیورهای گوناگون را میدهد.
قبا: مانند پیراهن تمام قد و بلند است و تا پشت پا میرسد. رویهاش اغلب از مخمل الوان تهیه میشود.
روپوش: چادری از پارچه ابریشمی مشكی رنگ است و معمولاً آن را از درازا بر پشت و گردن میاندازند و دو گوشه بالایی آن را جلو آورده و روی سینه گره میزنند.
جافی: شلواری ماند شلوار مردان است. این شلوار را زنان كرد به ویژه زنان روستایی هنگام كار میپوشند. در سایر مواقع زنان شلواری گشاد از جنس حریر به پا میكنند.
در پایان گفت: رنگهای متنوع، برشها و نوع خاص این لباسها همیشه به زنان این بوم اجازه انتخابهای گوناگون و متفاوت راجع به آن میدهد.
استان كرمانشاه به دلیل تنوع بالای فرهنگی و قومیتی از دیدگاه پوشاك دارای گوناگونی بسیار بالایی است.
پوشاك مردان
عرقچین: عرقچین نوعی كلاه است كه بانوان كرد آن را از نخ یا ابریشم میبافند. برخی از مردان از عرقچین و برخی دیگر از كلاه مخروطی شكل پارچهای استفاده میكنند.
سر بند: مردان كرد به دور عرقچین یا كلاه مخروطی خود، دستمالهای متعددی میپیچند. بعضی از این دستمالها به رنگهای روشن و گلدار است.
كرواسی فقیانه: پیراهنی است با آستینهای بلند كه به فقیانه معروف است.
سخمه: بر روی پیراهن پوشیده میشود جلوی آن كاملاً باز و دكمهدار است.
قبا: پوشش تمام قدی است كه بر روی سخمه میپوشند.
شال: شال كمر را از پارچههای نرم و محكم انتخاب میكنند و به دو صورت ساده یا قلابی چپ و راست میبندند.
سلته: نیم تنة آستینداری است. در قسمت داخل آن دو جیب میدوزند و مانند كت و روپوش از آن استفاده میكنند.
جافی: شلواری است كه به سبب راحتی امروزه در اكثر نقاط ایران رایج است. این نوع شلوار از مچ پا تنگ و به طرف بالا فراختر و با بندی در كمر بسته میشود.
پاپوش: اعیان و اشراف و سواره ایل از گیوه ملكی و زیره گامیشی (گاومیشی) و در صورت دسترسی در تابستان از كلاش اورامی استفاده میكنند.
كپنك: در زمستانها به جای پالتو از كپنگ استفاده میشود. این لباس از نمد مرغوب و عالی تهیه میشود.
جوراب: جوراب مردان كرد از پشمهای الوان بافته میشود.
زیورآلات سنتی كوردها
زنان به طور سنتی همراه با لباس محلی خود زیورآلات ساخت صنعتگران محلی را استفاده میكردند. جنس این زیورها عموما از آلیاژهای برنج و ورشو بوده است، اما گاهی بعضی از قطعات آنها از مس ساخته میشد. به دلیل هزینهٔ بالای ساخت، سختی كار و مشكل رقابت با زیورآلات وارداتی، امروزه این اشیا كمتر از پیش ساخته میشوند اما هنوز میتوان آنها را در بازارهای قدیمی یافت. برخی از زنان كورد هنوز از چنین زیورآلاتی استفاده میكنند. در تصاویر زیر برخی از این اشیا را میبینید.
۱-دستبند، ساخته شده از آلیاژ ورشو، دارای عاجهای برجسته
۲-آویز استوانهای از ورشو، ساخت سال ۱۲۸۷ هجری شمسی (سكهها بعدا افزوده شدهاند). در داخل این استوانههاد و با روبان یا قیطان از گردن آویخته میشد
۳و۴-گلوبند و پاموره، ساخته شده از آلیاژ ورشو. جنس قطعات متصل كننده از مس


