كوزَران یكی از شهرهای استان كرمانشاه در غرب ایران است.
این شهر مركز بخش كوزران شهرستان كرمانشاه است. بخش كوزران سنجابی یكی از ۵ بخش تابعه شهرستان كرمانشاه و در زمره مناطقیست كه در آینده حرفهایی برای گفتن دارد . كوزران دارای ظرفیتهای بالقوه فراوانی در بحث توسعه پایدار است و مستعد رشد و تعالی بیشتر می باشد . كوزران هم اكنون با ۶ هزار نفر جمعیت شهری و ۱۰ هزار جمعیت روستایی بعنوان یكی از شهرهای جمعیت پذیر استان مطرح است و توانسته بخوبی مركز خدماتی – بازاری – اداری و … برای خود و روستاهای بخشهای همجوارش باشد . در حال حاضر اكثر اهالی روستاهای محور روستاهای تختگاه بخش گهواره ، روستاهای محور نهرابی شهرستان روانسر ، روستاهای محور چهارزبر بخش ماهیدشت و روستاهای محور سراب نیلوفر بخش مركزی كرمانشاه مراجعاتشان به كوزران میباشد تا مراكز بخشهای محل سكونتشان كه بیانگر موقعیت ویژه و مستعد توسعه بیشتر كوزران است . منطقه كوزران ، دیار مردمانی با فرهنگی اصیل و مثال زدنیست . منطقه ای كه كمترین نزاع ها و اختلافات قومی و قبیله ای را دارد و در آن نامی از اشرار دیده نمی شود و افتخاری بس ارزنده برای این خطه است . كوزران زادگاه كسانیست كه عشق به میهن ، دین و ملت را در هم آمیخته اند و همواره ثابت كرده اند كه در تاریخ كشور سهیم هستند . همچنانكه مجاهدت های ایل سنجابی در انقلاب مشروطیت ، مبارزه مردان غیور سنجابی با استعمار و نقش ویژه در ملی شدن صنعت نفت و حضور یكپارچه و مردانه جوانان این سامان در دفاع از ناموس و كیان مملكت در دهه ۶۰ بر همگان آشكار و مبرهن است .
تاریخ پر گواه ایل سنجابی وافتخارات آن برهیچ كس پوشیده نیست . مردمان مهمان نواز ، فهیم و با فرهنگ غنی این سامان زبان زد عام و خاص می باشند . طبیعت زیبا و شگرف و دشت سبز سنجابی دیده هر بیننده ای را به خود خیره می نماید . مناطق خوش آب و هوای هفت آشیان و روستاهای محور كوه قلعه قاضی ، سراب زلال و همیشه جوشان قره دانه ، همواره با آغوشی باز پذیرای خیل دوستداران طبیعت بوده است . همجواری كوزران با شهرهای كرمانشاه ،اسلام آباد غرب ،گهواره ، روانسر ،جوانرود و ماهیدشت باعث شده كه هر روز شاهد خیل عظیم جمعیت سیار و گذری از آن باشیم و موجبات مركزیت این سامان را فراهم نموده است . طی سالیان اخیر نیز مسیر كوزران به عنوان یكی از محورهای اصلی مردم كرمانشاه و ایلام جهت تردد به مناطق اورامانات و شهر جوانرود مطرح گردیده و بر اهمیت كوزران افزوده است . از سویی نیز امید است با توسعه راههای بخش كوزران و تعریف مسیرهای جدید از جمله راه مواصلاتی ثلاث باباجانی كوزران هرچه زودتر به جایگاه واقعی اش دست یابد .قطعاً با درنظرگرفتن تمهیداتی جهت احداث جاده دسترسی كوزران – ثلاث باباجانی از طریق روستاهای باباكوسه به میرآباد و هلول ضمن پررنگ تر شدن تردد مردم این مناطق و دسترسی بیشتر به مرز دورنمایی بهتر را میتوان برای كوزران متصور شد
در بررسی‌های یاستان‌شناختی كه در ۲۵ درصد از دشت كوزران انجام شده تا كنون ۸۴ محوطه و تپه باستانی مربوط به دوران‌هایی از نوسنگی (هزاره نهم، هشتم پ.م.) تا پایان روزگار قاجاریان شناسایی شده‌است.
