مصیری شهری است در استان فارس در جنوب ایران و مركز شهرستان رستم است كه در ۱۸ كیلومتری شمال شهر نورآباد ممسنی بر سر جاده اصلی شیراز-یاسوج-اهواز قرار دارد.
البته سیستم شهری در آن بسیار ضعیف بوده و متأسفانه به این شهر توجه چندانی نشده است و نزدیك‌ترین روستاها به آن از سمت شرق موردك میرخیرالله و شوسنی و ضامنی از شمال بردكوه و حاجی كوهی و از غرب گوراب و بابامیدان و… می‌باشد. شغل مردم اكثراً كشاورز ولی نخبه‌ها و تحصیل كرده‌های فراوان در داخل و خارج از كشور دارد.
مصیری یكی از شهرهایی است كه دارای زمین های مساعد كشاورزی آبی است كه از رودخانه فهلیان مشروب می شوند. این زمین ها در جلگه ای به نام رستم ماقع اند
مصیری مركز خان نشین در دوران فئودالی بوده است. در مسیر تاریخ مصیری دارای روندی ناپیداست. شهر خفرك كه از شهرهای باستانی است در غرب این شهر واقع بوده كه آثاری از آن هنوز پابرجاست. آثاری نیز از شهر یا روستایی بزرگ در شمال شرق مصیری معروف به دره «كره تول باقری» در اول جاده روستای حاجی كوهی وجود دارد.
دره گرم كه در شمال شرق مصیری واقع است نیز مكان بعدی این مردم است . آنها سال ها پیش به جنوب فعلی شهر مصیری نقل مكان كرده كه سركاری نام داشت. و حدود شاید ۷۰ تا ۸۰ سال چنانكه از آثار قبرها مشخص است، مصیری نام گرفته است كه به عقیده اهالی از نام مصیری جد اصلی طایقه مصیری گرفته شده است۲.
گروه ها و ساكنان مصیری
در مصیری گرو های متعددی زندگی می كنند كه عبارتند از:
لرها، ترك ها و فارس ها
در اینجا از كتب و آثار و تحقیقات پژوهشگر عزیزآقای جلال یوسفی استفاده بیشتری می گردد، زیرا ایشان هم به منطقه آشنایی داشته و هم در زمینه های متعدد تحقیقاتی داشته اند. ترك ها اغلب با گوهر قشقایی دختر محمد حسین خان برادر صولت الدوله قشقایی هنگان ازدواج با حسینقلی خان رستم، بدین منطقه آمدند و در محله ای كه به نام تیره آنها مشهور شد یعنی « عمله» سكنی گزیدند. فارسها را نیز اردكانی ها( سپیدانی ها)ی مهاجر و نیز كازرونی ها و برخی متفرقه دیگر تشكیل می دهند.
لرها
لرهای اصلی مصیری همان طایقه شاه حسنی یا « مصیری» هستند كه در كنار خود گروه های مهاجر دیگری را در گذر زمان پذیرفته اند. این گروه ها عبارتند از: «مهبه ای ها»، «تیر تاجی ها»، « گوهركانی ها» و افراد متفرقه ای از طوایف گنجه ای و غیره كه در این شهر ساكنند.
علاوه بر این ها در مصیری عبداللهی های شرف الدین وگروهی از سادات شاه قاسمی در بخش غربی شهر ساكنند كه قبل از اصلاحات ارضی به این مكان آمده و در اصلاحات ارضی زمین نیز در مصیری بدان ها تعلق گرفت. دو گروه دیگر:
۱. سادات فخر (امامزاده علی) كه قبلاً در حاجی كوهی در شمال مصیری زندگی می كردند در سال ۱۳۵۸ خورشیدی به تدریج در چند سال به شمال مصیری كوچ كرده و ساكن شدند.
۲. بردكوهی ها: روستای بردگوه در ۷ كیلومتری شرق حاجی كوهی قرار داردكه دردو دهه قبل این ها نیز به شرق مصیری مهاجرت كرده و در بین خود اقوامی چون اردكانی ها، رئیس های كهگیلویه و سادات عنا را جای داده اند.
اخیراً نیز با مركز شهرستان شدن مصیری روستاهای باقری ، شوسنی و ضامنی در شرق و جنوب شرقی این شهر جزء شهر محسوب می گردند.
طایقه شاه حسنی یا مصیری
این گروه معتقدند كه جدا بزرگ آنها شاه حسن بوده است( البته پسوند و شهرت شاه حسینی نیز بر برخی سنگ قبرهای این طایفه دیده می شود) . شاه حسن فرزندی داشته كه « مصیر» نام داشته است. مصیر نیز دو پسر به نام « اسكندر» و« رحیم» داشته كه هر كدام از این دو دارای فرزندانی هستند كه هر یك اولادی را تشكیل می دهند.
اسكندر دارای دو فرزند به نام های میرزا علی و شاهین جان بوده كه این دو دارای چهار فرزند پسر به نام های جان احمد، ولد، بابر و مراد بوده است وهر كدام ا این ها نیز دارای فرزندانی بوده اند. رحیم دارای دو پسر به نام های محمد علی و بارونی بوده كه فرزندان پسر محمدعلی عبارت بوده اند از: كمال،جمال، صیدال و عبدال و فرزنان بارونی نیز عبارت بوده اند از: خلیل، كریم و محمد. لازم به یاد آوری است كه تحقیقات ما نشان می دهد كه در این شجره نامه اشكالات و نواقصی وجود دارد كه انشاء اله با كامل شدن تحقیقات موضوع یاد شده اصلاح خواهد شد.
كشاورزی
مصیری روستای خان نشین بوده است و شاید حضور خان از رستم دو به این منطقه را بتوان به وجود زمین های مرغوب جلگه( صحرای) شاه حسنی دانست كه از رودخانه فهلیان مشروب می شوند. درقدیم این جلگه مربوط به پج برادر بوده كه ذكر نامشان گذشت و در مسیر گذر تاریخ دچار تحولات گردید تا به امروز رسید.
انواع محصولات كشت شده
در این زمین ها نهاده های متفاوتی می كاشته اند. در قدیم، كاشت پنبه،چغندر قند، برنج، گندم و برخی غلات دیگر مرسوم بوده است اما به تدریج این غلات محدود گردیده و به گندم و برنج محدود گردید و اخیراً نیز ذرت و گاه سویا، كنجد، ماش و…. نیز كاشته می شود اما مرسوم ترین نوع كشت ، در این زمین ها برنج و گندم است.
در زیمن های دیم نیز محصولاتی چون گندم، جو، عدس،نخود كاشته می شده و هنوز نیز كاشته می شود اما طی سال های اخیر به دلیل كمی نزولات آسمانی دیم كاری كمتر شده است.
