هفتكل شهری است در استان خوزستان كه در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۰۶ خورشیدی با به نفت رسیدن چاه شمارهٔ یك در دشت طوف سفید، دومین شهر نفتی ایران لقب گرفت و نامش را هفتكل گذاشتند. برخی به اشتباه نام این شهر را هفتگل میخوانند كه درست نیست این شهر در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۳٫۶۳۳ نفر جمعیت داشته كه از این تعداد ۱۱٫۳۹۰ نفر باسواد بودهاند. ساكنان این شهر، اغلب بختیاری و قشقایی وازقبایل عربی مثل بنی نعامه،زبید،شرفاء،رواشد یا راشدی،آل بوغلی،آل بوفتیله،كرمی بندانی،بنی سعید،عوفی،ضبه،محمدیه ولطفیه هستند.
وجه تسمیه
دشت طوف سفید صدها سال محل قشلاق بختیاریها بود و در زمان حكومت صمصامالسلطنه بختیاری، طایفهٔ لركی از ایل قشقایی در دشت طوف سفید ساكن شده و به كار دامپروری پرداختند اما همواره از دست اشرار آسایش نداشتند؛ در یكی از این دستبردها، اشرار تعدادی از احشام گله داران را به سرقت برده و باعث ترس زنان و كودكان شدند. سواران قشقایی به تعقیب سارقین پرداخته و هفت نفر از آنها را كشته و برای ایجاد ترس دیگر اشرار، بر بلندای تپهای، هفت سنگ نشانده (كل) به بلندای قد انسان برافراشتند و از آن به بعد آن تپه و نواحی اطراف آنرا هفتاكل نام نهادند و به مرور زمان نام هفتاكل و هفت كل به جای طوف سفید به كار برده شد.
موقعیت جغرافیایی
از لحاظ جغرافیایی تقریباً در مركز استان خوزستان قرار دارد. این شهر تا اهواز مركز استان خوزستان ۹۰ كیلومتر، تا رامهرمز ۳۵ كیلومتر تا باغملك ۳۹ كیلومتر تا مسجد سلیمان ۸۰ كیلومتر، تا ایذه ۸۵ كیلومتر و تا شوشتر نیز ۱۰۰ كیلومتر فاصله دارد. محور اهواز، هفتكل، باغملك، ایذه به شهر كرد، اصلی ترین محور ارتباطی استان خوزستان به استانهای چهارمحال و بختیاری و اصفهان محسوب میشود.
بافت شهر
كنسرسیوم نفتی دارسی در حدود سال ۱۳۰۶ خورشیدی در این شهر ساختمانهای بسیاری را برای كارشناسان انگلیسی و كارگران بومی خود بنا نهاد. در بافت این منازل مسكونی ساختمانهای آموزشی، سینما، باشگاه، استخر، درمانگاه و بیمارستان و آتش نشانی پیشبینی شد. هفتكل در آن دوران عروس شهرهای خوزستان خوانده میشد.اما شهرداری هفتكل تا سال ۱۳۴۶ تشكیل نشد. بخشداری هفتكل در سال ۱۳۱۰ تشكیل شد. طبق آمار سال ۱۳۵۵، جمعیت هفتكل در حدود ۱۲۰۰۰ نفر بودهاست. این شهر دارای ۵۵۰ دستگاه خانهٔ كارگری، ۱۲۰ دستگاه كارمندی، سه باشگاه، سه استخر شنای مدرن، دو دبیرستان، و سیزده دبستان بوده و تعداد دانش آموزان مشغول به تحصیل آن ۳۷۰۰ نفر بودهاست و ادارات دولتی آن شامل: بخشداری، اداره پست، دارایی، آمار، آموزش و پرورش و كلانتری بودهاست و تعداد كاركنان دولت در آن سال، ۱۵۶ نفر بودهاست. همچنین، شهر دارای یك فرودگاه نیز بودهاست. هم اكنون این شهر دارای ۲۴ دبستان، ۲۲ مدرسه راهنمایی، ۱۶ هنرستان و ۲ دبیرستان میباشد كه تعداد ۶۷۰۰ نفر دانش آموز در آن مشغول تحصیل اند.
هفتكل در جنگ جهانی دوم
در روز سوم شهریور ۱۳۲۰ (۲۵ اوت ۱۹۴۱)نیروهای انگلیس و شوروی (متفقین) علی رغم اعلام بی طرفی كامل ایران در جنگ جهانی دوم، ورود به ایران را آغاز كردند و انگلیس با تنها پنج هزار سرباز توانست خاك ایران را به اشغال درآورد اهمیت منطقهٔ نفت خیز هفتكل و اتكای اقتصادی – نظامی دولت انگلیس به استخراج نفت آن، پای نیروهای انگلیسی را به شهر كشاند. انگلیسیها، چاه شماره ۲۰ هفتكل را Golden Well مینامیدند، چون ۲۰ هزار بشكه نفت از آن، موتور محركهٔ خودروهای نظامی شان را تامین میكرد.
در برابر تهاجم متفقین بسیاری از فرماندهان لشكرها، راه فرار را در پیش گرفتند و كوچك ترین مقاومتی نشان ندادند. فقط در جنوب و غرب لشكرهای، خوزستان و كرمانشاه تا حدودی مقاومت كردند.
اما در شهر هفتكل، استوار عنایت الله گنجی كه فرماندهٔ ژاندارمری فُلــوتین Float-In هفتـــكل بود، وقتی خبردار شد هواپیماهای متفقین قصد فرود در فرودگاه هفتــكل را دارند، خود را به آنجا رساند و اجـازهٔ نشستن به هواپیماها را نداد. اطرافیان به او میگفتند شاه تسلیم شده و كشور را به متفقین سپرده، تو هم تسلیم شو و خودت را به خطر نینداز، اما گنجی گفت: «من سربازم! مملكت مال شاه نیست؛ و من سرباز شاه نیستم، من سرباز وطنم!»
استوار سوار بر اسب، خود را به فرودگاه رساند و تفنگش را به آسمان كه در تسخیر جنگندههای متفقین بود نشانه رفت و توانست بعد از چند شلیك، هواپیمای انگلیسی را كه در حال فرود آمدن بود ساقط كند. هواپیمای دوم، وقتی اوضــــاع را چنین دید، فرودگاه و اطراف آن را به گلوله بست كه در این بین استوار گنجی كشته و پیرمردی بنام «قِلیچ»كه از عشایر قشقایی بود و برای كمك به استوار آمده بود نیز زخمی شد.
طبیعت و آب و هوا
پوشش گیاهی منطقه معمولا استپهای كم پشت و دارای بوتههای كَنگر، كتیرا، پونه، سیر كوهی، خارشتر و درختان انار، برهان، كنار و نخلهای پراكندهاست.
جانوران و پرندگانی همچون؛ پلنگ، مار، خرس، روباه، شغال، سوسمار، قوچ، گرگ، كفتار، گراز، بز كوهی، كبك، تیهو، لك لك و شاهین در منطقه یافت میشوند. ولی در گذشته جانورانی چون یوزپلنگ، و آهو نیز یافت میشد.
آب و هوا
آب و هوای هفتكل گرم و نیمه مرطوب است كه بیشینه دمای هوا در تابستان به ۴۸ درجه بالای صفر و كمینه دمای هوا در زمستان به ۲ درجه زیر صفر میرسد. میزان متوسط بارندگی سالانه حدود ۳۸۰ میلی متر است.
رودها و منابع آبی
رود تنباكوكا در ۵ كیلومتری خاور هفتكل
رود شور باریك در ۵ كیلومتری شمال شهر هفتكل
رود آب شكر در ۶ كیلومتری جنوب خاوری مركز هفتكل
آبشار زیبای ملارانی در نزدیكی روستای باستانی بن آسیاب و ته ماندههای آسیابهای آبی قدیم و چشمه آب شیرین
تالاب برم شور در ۲۰ كیلومتری جاده هفتكل به باغملك
اقتصاد
این شهر هم اكنون دومین شهر نفتی خاورمیانه محسوب میشود. و از ۲۴ چاه نفت این منطقه سالیانه بالغ بر ده میلیون تن نفت استخراج میشود.بنا به گزارش نشریهٔ هفتگی هفت روز در هفتكل و نفت سفید، هفتكل و نفت سفید روزانه یكصد و شصت و هشت هزار بشكه نفت خام تولید و صادر میكردند. هفتكل به جز نفت و گاز، معادن سنگ، گچ و آهك نیز دارد. ورود صنعت نفت به شهر هفتكل باعث ایجاد مدرسه، فرودگاه، جاده، سیستم آب و فاضلاب، بهداشت و درمان، بیمارستان، خدمات رفاهی و اجتماعی در منطقه شد. هنگام ورود صنعت نفت به این شهر جامعه آن عشایری بود و نفت برای این كه به بقای خود ادامه دهد بافت این جوامع را از عشایری به شهری تغییر داد و نیروهای تحصیل كرده از داخل و خارج كشور را جذب كرد.
شركت سیمان خوزستان در كیلومتر جاده ۲۲ هفتكل قرار دارد كه روزانه ۸٫۸۰۰ تن سیمان تولید میكند.
دو معدن مهر آباد و نمره یك دو منبع بزرگ تولید سنگ گچ در استان هستند، همچنین ۲۷ كوره آهكپزی در هفتكل فعال است.
صنعت قالیبافی در هفتكل رونق دارد. هفتكل یكی از مراكز عمدهٔ تولید گلیم در استان خوزستان است و محصولات آن به كشورهای خارجی صادر میگردد.
نفت و گاز
نخستین چاه نفت هفتكل در سال ۱۳۰۶ حفر شد و میدان نفتی هفتكل، سالها بزرگ ترین تولیدكنندهٔ نفت ایران بود.كه از ۱۵ حلقه چاه نفت حفاری شده تا سال ۱۹۶۴ میلادی، سالانه ۹٫۵ میلیون بشكه نفت، صادر میشد. این رقم در سال ۱۹۶۹ از ۱۱ حلقه چاه به ۱۱٫۳ میلیون بشكه و در سال ۱۹۷۰ از ۹ حلقه چاه به ۱۳٫۸ میلیون بشكه نفت افزایش یافت. هم اكنون نیز روزانه حدود ۲۳ هزار بشكه نفت از میدان نفتی هفتكل تولید میشود.تازه ترین مطالعات از بررسی عملكرد میدان نفت سفید نشان میدهد كه از سال۱۳۲۴ (زمان آغاز بهره برداری از این میدان) تا پایان سال ۸۷، ۴۳۵ میلیون بشكه نفت و یك هزار و ۱۰۰ میلیارد فوت مكعب گاز گنبدی از این مخزن تولیدشدهاست. هم اكنون نیز با ۱۶ حلقه چاه تولیدی، روزانه به طور متوسط ۱۸ هزار بشكه نفت تولید میشود.
در سال ۱۳۱۳ خورشیدی نخستین حفاری به منبع عظیمی از گاز رسید كه از نوع گاز مرغوب بود و روزانه ۱۶۰٫۰۰۰ متر مكعب گاز به مسجدسلیمان كه در ۷۲ كیلومتری نفت سفید قرار دارد، توسط لولههای ۶٫۸ اینچی فرستاده میشد تا به سوخت توربینهای آن برسد.






