دَشتی (دشتی گاوبندی) شهری از توابع بخش مركزی شهرستان گاوبندی در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران است. این شهر در ۴ كیلومتری جنوب گاوبندی ، و در ۲ كیلومتری شمال كوه شاهینكوه واقع شدهاست.
گستره دشتی
از شمال شهرستان پارسیان، از جنوب شاهین كوه، از باختر ستولو، و از سمت خاور به بمبری محدود میگردد.
جمعیت
جمعیت آن در حدود ۵۰۰۰ نفر و ۹۲۰ خانوار میباشند كه همگی از اهل سنت از شاخه شافعی هستند یعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی میباشند و به زبان فارسی سخن میگویند. دارای ۱۳ مسجد، برق، لولهكشی آب، آب انبار (بركه)، یك خانه بهداشت، یك مركز بهداشتی درمانی و سه دبستان، دو تا راهنمایی و دو تا دبیرستان و یك مدرسه دینی میباشد. بهتازگی كه مجتمعهای آموزشی ساخته شده، مركز همهی مجتمعهای آموزشی در روستای دشتی میباشد.
پیشه
كار مردم ماهیگیری، دامداری و كشاورزی است، گروهی از جوانان ده برای كار و بازرگانی به آن سوی خلیج فارس میروند. لازم به ذكر است از آنجاییكه این روستا بزرگترین روستای منطقه پارسیان بوده و از نظر فرهنگی در پایهی بالایی جای دارد و بیشترین تعداد معلم در منطقه را دارا میباشد. حدود ۲۰۰نفر معلم در این روستا وجود دارد.
آثار
در حدود ۱۰۰۰ خانه قدیمی وجود دارد كه از سنگ و كاهگل ساخته شدهاست، آثار ارگی بزرگ در جنوب دهستان باقیماندهاست كه در دوران گذشت مقر حاكم بودهاست، این ارگ بنام دژ شیخ حارب بن مذكور یا كلات سرخ معروف است كه در سده دوازده هم هجری قمری بنا شدهاست. در جنوب شهرستان گاوبندی ومشرف بر خلیج فارس، شاهین كوه واقع است كه مرتفع ترین قله آن به كلات سرخ مشهور می باشدكه از قدیم الایام مسكن وپناهگاه مردمان بسیاری بوده است.وسعت تقریبی كلات سرخ حدود یك هكتار می باشد كه در مركز آن، قله بلندی واقع است كه ارتفاعش درحدود ۴۰ مترمیرسد كه در بالای قله سنگر دیده بانی وجود داشت كه بر تمامی مناطق وسرزمین های اطراف كلات از روستاهای منطقه تا سواحل خلیج فارس احاطه داشت.ازخصوصیات عمده كلات سرخ ، عدم دسترسی آسان به آن است چرا كه در چهار جهت ،پرتگاه ودره های عمیق وجود داردكه تنها راه ورودی به آن یك نقطه بود كه نگهبانان ومحافظین زیادی از آن مراقبت می كردند وهیچ دشمنی ،به آسانی توانایی ورود به آن نداشت..بر اساس روایات وگفتارهای موجود، سالها قبل زمانی كه شیخ مذكور نصوری حاكم وقت منطقه گاوبندی بود و بر بخش وسیعی از منطقه ودریای پیرامون حكمرانی داشت پس از افزایش اقتدار خود ، از تابعیت حكومت مركزی خارج وادعای استقلال نموده وبدین منتظور سكه ی مخصوص كه نشان از شورش واستقلال وی بود ضرب نمود . پس از مدتها كه اوضاع بدین منوال گذشت حكومت مركزی به حاكم ایالت فارس ماموریت دستگیری وسركوب شیخ مذكور واگذار نمود وحاكم فارس سپاهی جهت سركوبی شیخ به منطقه گاوبندی اعزام نمود.شیخ مذكور كه می دانست مورد غضب وقهر حكومت مركزی قرار گرفته است و جهت دستگیری وی اقدام خواهد شد،بنا براین پایگاه و مقر اصلی خویش را كلات سرخ قرار داد وكلیه وسایل مورد نیاز از جمله آب و آذوقه تهیه وذخیره نمود ودر ضلع شمالی وغربی كلات سنگر بندی كرد .زمانیكه سپاهیان اعزامی حاكم فارس به منطقه گاوبندی رسیدنداز طریق دشتی روانه كلات سرخ شدند .آنها پس از مدتها سرگردانی و زحمات فراوان ومحاصره طولانی كلات سرخ توانستند شیخ مذكور را دستگیركنندو او را روانه زندان نمایند و پس از مدتی ، شیخ مذكور به اعدام محكوم گردید.
كشاورزی
در این روستا مزارع نخیل و نخلستانهای وسیعی وجود دارد. آب زیر زمینی اش شیرین است و محاصیل زراعتی فراوانی مانند: جو و گندم، و عدس و لوبیا، و نخود، و غله كشت میشود، همچنین در حدود ۶۰۰ اصله نخل دیم دارد كه از ثمر آن مرغوبترین انواع خرما در منطقه بدست میآید.