شهر سلامی از شهرهای بزرگ است كه در فاصله ۹۰ كیلومتری تربت حیدریه و ۲۵ كیلومتری خواف قرار دارد از شمال به جلگه زاوه، ازجنوب به بخش مركزی شهرستان خواف وبخش جلگه زوزن ،ازشرق به بخش مركزی خواف وتایباد وازغرب به شهرستان رشتخوار منتهی میشود. براساس نوشتههای مقدسی، ابن حوقل و اصطخری این شهر در قدیم از شهرهای آباد خواف بوده و به نامهای سلومه، سلاوه ، سلومك و سلامه معروف و مركز حكومت بوده است .حمدالله مستوفی در نزهت القلوب گفته است: سلامه، سنجان، زوزن از توابع خواف است كه ملك زوزن در آنجا عمارت عالی بنا كرده است. محصولات زراعی وباغی آن گندم ، جو ، زیره سبز، انار، انگور، پسته ، انجیر و هندوانه و خربزه است و ابریشم و روناس زیادی دارد در سال ۶۰۴ (هـ-ق) كه حاكم هرات علیه سلطان خوارزمشاه قیام كرد، ملك زوزن به طرفداری از سلطان به مقابله با او رفت و وی را در هرات دستگیر نمود. اموالش مصادره شد و او را به سلومه فرستادند و زندانی كردند. از این واقعه چنین پیداست كه سلامه از شهرهای تابعه و مورد اعتماد ملك زوزن بوده، زندان مطمئن ملك هم در این شهر قرار داشته و از طبقهی زیرین كوشك سلامه برای زندانیان سیاسی استفاده میشده است در سال (۶۰۷ ه.ق) كه ملك زوزن حكومت كرمان را داشت، قلعهی سلامه و كوشك را عمارت كرده است. در سال ۶۹۵ (هـ-ق) ركن الدین محمود سیستانی به خواف لشكر كشید و خواجه زادگان خواف در سلامه با او نبرد كردند كه به علّت شكست و تسلیم شدن آنها امیر محمود سیستانی پس از آرامش، یك سال و نیم در آنجا اقامت كرد در اوایل قرن دهم (هـ-ق) كه مراد بیك تركمان از ترس شاه اسماعیل صفوی به خواف آمد تا در خواف پناه جوید، شاه اسماعیل رسید و او را با ۷هزار تركمان همراهش مغلوب و مقتول نمود و خود در قلعه خواف فرود آمد كه بر اساس مدارك تاریخی این قلعه سلامه بوده است، چون حاكم خواف در قلعه سلامی سكونت داشته از سال ۷۳۷ (هـ-ق) كه زوزن ویران گردید تا اواخر صفویه مركز حكومت شهر سلامه بوده است .
از سلامه دانشمندان زیادی برخاستند از جمله ابویعقوب خوافی سلامهای، ابوغانم سلامی دانشمندان قرن چهار و پنجم (هـ-ق) و رستم ابن شاهوردی ابن شاهرخ زنگنه خوافی صاحب كتب صراط المستقیم و كنزالبرهان در جبر و مقابله آنچه مسلم است این محل تا اواخر صفویه آباد بوده و از وجود زنگنه خوافی متوفی ۱۰۹۰ (هـ-ق) در سلامه معلوم میشود كه آبادی این محل در خور سكونت چنین ریاضیدان مهمی بوده است. چون ارگ دولتی قلیچ خان در روی خواف مربوط به اوایل عصر قاجاریه میباشد بنابراین قبل از احداث تأسیسات دولتی در روی خواف مركز سلامه و از آن تاریخ به بعد سیر نزولی پیموده است از سالها قبل مالكیت سلامه را مرحوم سید محمد قریشی داشته، كه تا سال ۱۳۲۶ (هـ-ش) دهی كوچك و مخروبه و از سال ۱۳۳۰ خورشیدی كار نوسازی در محل فعلی به همت مرحوم قریشی طبق نظر و نقشه مهندسی شهرسازی همراه با تأسیسات مثل مدرسه، حمام، آب انبار، بهداری، مسجد و حسینیه آغاز و در سال ۱۳۳۰ به پایان رسیده مورد استفاده ساكنان آن قرار گرفت. كشاورزی آن به واسطه وجود بند و چاههای عمیق اطرافش رونق زیادی دارد كه نیمی ازمحصولات كشاورزی منطقه خواف را تأمین میكند. گندم، جو، چغندر قند، خربزه و هندوانه به مقدار زیادی صادر میشود. اكنون سلامه شهری آباد و پرجمعیت و معروف میباشد و از سال ۱۳۸۱ از حالت دهستان خارج و مركز بخش سلامی و بخشداری سلامه تبدیل شده است.
وجه تسمیه
گویند در ازمنه قدیم شهر سلامه و كوشك آن بارعام ملوك زوزن و خواف بوده كه در اعیاد رسمی مثل عید قربان و عید فطر و نوروز، كلیه رعایا در این محل به سلام ملك میآمدند و از این نظر اینجا را سلام و سلامه گفتهاند. برخی گفتهاند با توجه به تاریخ سلامی در متون تاریخی این شهر قبل از ورود اسلام به ایران وجود داشته تا جایی كه كوشك و بند سلامی متعلق به دوره ساسانیان بوده و سلامی نامی عربی و مشتق شده از كلمه سلام عربی نیست بلكه كلمه فارسی است شهر زوزن و سلامی در كتب تاریخی همراه هم به عنوان آبادیهای مشهور ولایت خواف آمده، و قدمت این شهر مثل زوزن به زمان پارتها و سلوكیان میرسد و كلمه سلومه كه نام اولیه سلامی است از اسامی رایج در دوره سلوكیان میباشد.
موقعیت جغرافیایی
شهر سلامی مركز بخش سلامی می باشد. بخش سلامی یكی از چهار بخش شهرستان خواف می باشد.این بخش درشمال غرب شهرستان خواف واقع شده وبا شهرستانهای باخرز،زاوه،رشتخواروبخش های مركزی وجلگه زوزن درشهرستان خواف همسایه می باشد.
شهرستان خواف نیز درجنوب شرقی استان خراسان رضوی قرار گرفته است.

