صغاد شهری است در بخش مركزی شهرستان آباده استان فارس در جنوب ایران. صغاد در حدود ده كیلومتری شهر آباده واقع شده. هم اكنون (۱۳۸۶) جمعیت آن حدود ۱۴۰۰۰ نفر می‌باشد. این شهر در كنار سلسسله جبال زاگرس قرار گرفته است. و از كوههای معروف آن كوه صیاد عبدالله، كوه روزبه، كوه بیم و كوه گنبه می‌باشد. این شهر دارای چند رشته قنات پر آب است كه بیشتر استفادهٔ آن برای كشاورزی و صرف در باغات می‌باشد. محصول باغی آن شامل انگور، بادام و گردو و انواع درختان خانوادهٔ آلو می‌باشد.
بافت قدیمی شهر به صورت محله‌های مسكونی محصور در قلعه‌های معروفی بوده كه بیشتر به جهت حفظ امنیت در قدیم از آن استفاده می شده كه آثار كمی از آن‌ها بر جای مانده. معروفترین قلعه‌های موجود در حوضهٔ شهری شامل:۱-قلعهٔ نارنجی ۲-قلعهٔ حاج سلیمانی ۳-قلعهٔ بالا ۴-قلعهٔ پایین ۵-قلعهٔ گبرها.
شرایط اقلیمی
چون این شهر در كوهپایه‌های زاگرس قرار دارد تقریباً از هر چهار جهت به كوههای كم ارتفاعی محدود می‌شود و در میانهٔ شهر تپهٔ سنگی نه چندان بلندی به نام كوه مصلی قرار دارد. وجه تسمیهٔ این كوه نیز به علت كاربری آن در قدیم بوده است و از ریشهٔ صلا به معنی آواز دادن و یا صلاه به معنی نماز خواندن است و چون این تپه مشرف به همه جای شهر بوده اعلان خبرهای مهم و یا نمازهای عیدین ا بالای آن انجام می شده و هم چنین پیام سفرهای زیارتی و چاووش خوانی نیز از بالای آن انجام می شده است.
قنات‌های معروف
۱- قنات باقر آباد ۲- قنات كت سفید ۳- قنات محمد آباد ۴- قنات مراد آباد ۵- قنات اكبر آباد ۶- قنات شولاتی ۷- قنات حسن آباد ۸- قنات مزرعه هر كدام از این قنات‌ها دارای اراضی كشاورزی مشخصی و مزارع و باغ‌های متعددی می‌باشد كه در این میان قنات حسن آباد به دلیل قرار گرفتن در محله‌های مسكونی و عدم رسیدگی خشك شده و اراضی آن پس از تغییر كاربری به صورت مسكونی و تجاری در آمده است.
وجه تسمیه
۱)صغاد در اصل چغاد بوده و مانند كلمات دیگر فارسی كه در زمان تسلط عرب (چ) به (ص) تبدیل و صغاد گردیده است. ۲)چغد یا چغاد در زبان فارسی قدیم به معنی تپه (تل) بوده است و چون اولین قلعه‌ای بوده كه بر روی تلی یا تپه‌ای سنگی برای سكونت و زندگی بنا شده آنرا چغاد نامیده‌اند. كه این قلعه قدیمی هنوز باقی و محل سكونت عده‌ای از مردم امروز صغاد می‌باشد و به قلعه((سرسنگ)) معروف است. ۳) چغاد و بهمن نام دو برادر در شاهنامه فردوسی است كه نام این دو برادر بر روی شهرهای صغاد و بهمن كه در كنار یكدیگر می‌باشد گذاشته شده است. ۴) معنی لفظ صغاد را سنگ و صخره یا جایی كه دور آن را كوه فرا گرفته باشد معنی كرده‌اند و علت نامگذاری این شهر می دانند. “قرار و راحت جان مرا نصیب اینجاست صغاد موطن من شهر بی رقیب اینجاست” شهر صغاد میراث گرانبهایی از تاریخ و فرهنگ پر افتخار را در خود دارد و شخصیتهای بزرگی چون آیت‌الله حاج محمد جعفر صغادی و شاعر ادیب و خوشنویس و موسیقیدانی همانند حاج آقا بزرگ (مینوی صغادی) و… را در دامان خود پرورانده و امروزه مردان و زنان این شهر در عرصه‌های گوناگون مذهبی، علمی، فرهنگی و هنری گوی سبقت از همگنان ربوده‌اند و چه خوش درخشیده‌اند. حضور شایسته و برازنده راست قامتان عرصه علم و هنر از شهر صغاد در جای جای ایران زمین گواه مدعای ماست و افتخاری بالاتر از این برای مردم این شهر نیست كه همه یكدل و به دور از فرقه‌های ساخته و پرداخته غرب و شرق و تنها در خط سرخ و اصیل شیعه حقه علوی قد برافراشته و همواره پیرو ولایت و منویات مقام معظم رهبری و حامی دولت خدمتگزار بوده‌اند. شهر صغاد در شمال فارس و در غرب شهرستان آباده با فاصله ۱۲ كیلومتری از این مركز و با جمعیتی بالغ بر ۱۶ هزارنفر قرار دارد. شهر صغاد در طول جغرافیایی ۵۲٫۵۲ درجه و عرض جغرافیایی ۳۱٫۱۹ درجه واقع و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۰۶۵ متر می‌باشد.
