كردستان از آن دسته مقاصدی است كه حتی اگر شما اهل مرتب سفر كردن هم نباشید، باز هم دوست دارید حداقل برای یك بار هم كه شده، جاهای دیدنی كردستان را ببینید. طبیعت بهشتی و خلق و خوی مردمان این منطقه كافی است تا نام این استان را به لیست مقاصدی كه حتما باید دید اضافه كنید. اما به جز طبیعت كوهستانی و سرسبز كردستان، چیزهای دیگری هم در این سرزمین جذاب وجود دارد كه میتواند شما را بیش از همیشه مشتاق دیدن این منطقه كند.
بهترین جاهای تاریخی كردستان
از میان مكان های دیدنی كردستان، شما میتوانید انتخابهای متنوعی داشته باشید. این استان غنی از هر نوع جاذبه است. هر چند كه قدمت تاریخی این منطقه قابل توجه است و با توجه به عمر زبان و فرهنگ كردی احتمالا بیش از سطح انتظار باشد؛ اما باید توجه داشت كه به دلایل مختلفی، بیشتر مكان های دیدنی كردستان كه نشان از تاریخ این استان دارد، عمری كمتر از هزار سال دارند و از طرفی، بسیاری از موزهها و عمارتها را باید در مركز استان، یعنی سنندج، جستجو كرد.
بازار سنندج
بازار سنندج یكی از ارزشمندترین جاهای دیدنی كردستان در سنندج است. درست مانند سایر شهرهای ایران كه بازار نبض تپنده آن در طول تاریخش بوده، این بازار هم از دوران قاجار تا كنون، یكی از مهمترین مكان های دیدنی كردستان محسوب میشده است. بازار سنندج در اصل یك بازار سرپوشیده است كه قدمتش به سال 1046 بازمیگردد و شامل 30 راسته میشود و اگر شما از آن دسته افرادی هستید كه دوست دارید در طول سفرتان حتما سری به جاهای سنتی وبازارهای تاریخی بزنید، دیدن بازار سنندج خالی از لطف نیست.
- آدرس بازار سنندج: ضلع شرقی میدان انقلاب
- ساعت كار بازار سنندج: شنبه تا 5 شنبه 8 صبح تا 7 عصر
- قیمت بلیط بازار سنندج: رایگان
حمام خان
در ضلع شمالی بازار سنندج حمام خان یا حمام پیرظهیری قرار گرفته است. این حمام در كنار مسجدی به نام داروغه قرار دارد و بد نیست بدانید كه قدمت این مسجد به دوران قاجار باز میگردد. از جمله نكاتی كه این مكان را به جای دیدنی كردستان تبدیل كرده است، وجود تزئینات بسیار در فضای داخلی حمام است. البته این مكان امروز به سفرخانه تبدیل شده و شما میتوانید همزمان با بازدید از آن، لذت غذا خوردن یا نوشیدن چای را از خودتان دریغ نكنید.
- آدرس حمام خان سنندج: ضلع شمالی بازار سنندج و جنب مسجد داروغه
- ساعت كار حمام خان سنندج: 9:30 صبح تا 11 شب
- قیمت بلیط حمام خان: رایگان
عمارت آصف وزیری
عمارت آصف یا خانه آصف وزیری یك خانه از دوران قاجار است كه امروز بخشهای بزرگی از آن به عنوان موزه مردمشناسی مناطق كردنشین استفاه میشود. شاید جالب باشد كه بدانید ساخت این خانه در اصل در دوران صفویه آغاز شد و تكمیل و البته بازسازی آن تا زمان پهلوی ادامه داشته است. این عمارت شامل بخشهای گوناگونی از جمله شاهنشین، حمام، آشپزخانه و اتاق خان است. عمارت آصف وزیری درسال 1375 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
- آدرس عمارت آصف وزیری: سنندج، بلوار كشاورز
- ساعت كار عمارت آصف وزیری: بازدید از مجموعه همهروزه به غیر از جمعهها از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۳:۰۰ و ۱۵:۳۰ تا ۱۹:۰۰
- بلیط ورودی عمارت آصف وزیری: 5 هزار تومان
عمارت سالار سعید
عمارت سالار سعید یكی از بناهای زیبایی است كه از دوران قاجار در شهر سنندج بهجامانده است. این عمارت پیش از انقلاب تبدیل به موزه سنندج شد و هنوز هم با همین عنوان به كار خود ادامه میدهد و اغلب یافتههای تاریخی مربوط به استان كردستان و گاهی هم استانهای همسایه را در آن به نمایش میگذارند، البته خود بنای عمارت سالار سعید از نظر معماری قابل توجه است و دارای چند بخش از جمله شاهنشین، حوضخانه و زیر زمین به سبك معماری قاجاری است.
- آدرس عمارت سالار سعید: عمارت سالار سعید در خیابان امام، كوچه حبیبی
- ساعت كار عمارت سالار سعید: 9 تا13 و 15 تا 20
- قیمت بلیط عمارت سالار سعید: 4 هزار تومان
مسجد جامع (دارالاحسان)
یكی از مهمترین مراكز مذهبی اهل سنت در ایران در همین شهر سنندج قرار گرفته است.مسجد دارالاحسان كه امروز كه به عنوان مسجد جامع سنندج هم شناخته میشود در دوران سلطنت فتحعلیشاه قاجار ساخته شد و علاوه بر اهمیت مذهبی دارالاحسان، بنای مسجد از لحاظ معماری و ظاهر هم قابل توجه است؛ به طوری كه در كتیبههای روی مسجد و دو سوم یك جز از قرآن نوشته شده است. از دیگر مواردی كه در این مسجد مورد توجه بازدیدكنندگان قرار میگیرد، كاشیكاریهای هفت رنگی است كه در سراسر مسجد دیده میشود.
- آدرس مسجد دارالاحسان: ضلع شمالی خیابان امام
- ساعت كار مسجد دارالاحسان: از نماز صبح تا عشا
- قیمت بلیط مسجد دارالاحسان: رایگان
پل قشلاق
یكی دیگر از جاهای دیدنی سنندج پل تاریخی قشلاق است. قدمت این پل به دوران صفویه میرسد و در مسیر سنندج به همدان قرار دارد. البته بد نیست بدانید به دلیل اینكه این پل تقریباً به صورت كامل تخریب شده بود، اما در دوران قاجار به دستور امانالله خان كه از والیان مشهور كردستان در طول تاریخ است، دوباره بازسازی شد. طول پل قشلاق به 78 متر و پهنای آن 3 متر میرسد و بسیاری از افراد محلی این پل را علاوه بر قشلاق، به نام پل شیخ هم میشناسند.
- آدرس پل قشلاق: شرق سنندج، بر روی رودخانه قشلاق
- ساعت كار پل قشلاق: 24 ساعته
- قیمت بلیط پل قشلاق: رایگان
سنگ نبشته اورامان
این سنگنبشته كه به نام كتیبه یوزیدر هم مشهور است، در اصل نقشبرجستهای به خط میخی در روستای یوزیدر از توابع كامیاران است، قدمت سنگ نبشته اورامان به تمدن آشور میرسد و اگر مسیر شما به كوه زینانه بیفتد، این شانس را دارید كه از این سنگنبشته تاریخی دیدن كنید. سنگنبشته اورامان در سال 80 به عنوانی یكی از آثار ملی ایران ثبت شد. سنگنبشته اورامان در بین روستاهای تنگی ور و یوزیدر، روی كوه زینانه قرار دارد. این كوه تقریباً ۵۰۰ متری شمال غرب روستای تنگی ور واقع شده است و ۴۵ كیلومتر با كامیاران فاصله دارد.
- آدرس سنگ نبشته اورامان: بین روستاهای تنگی ور و یوزیدر
- ساعت كار سنگ نبسته اورامان: 24 ساعته
- قیمت بلیط سنگ نبشته اورامان: رایگان
مسجد دومناره
یكی دیگر از مسجدهای تاریخی كردستان، مسجد دو منار است. این مسجد كه مربوط به دوران افشاریان میشود، در شهر سقز قرار گرفته است. مسجد دو مناره را میتوانید در بافت تاریخی سقز ببینید و بد نیست بدانید كه یكی از دیدنیترین نكاتی كه این مسجد را به مكانی خاص تبدیل كرده است، منارههای آن است؛ به صورتی كه نیمی از مناره داخل دیوار مسجد و نیمه دیگرش بیرون آن قرار دارد.
- آدرس مسجد دو مناره: سقز و در میدان جمهوری،خیابان جم یكم
- ساعت كار مسجد دو مناره: همزمان با نماز های یومیه
- قیمت بلیط مسجد دو مناره: رایگان
قلعه ایمام
قلعه باستانی ایمام یكی از جاهای دیدنی كردستان است كه این روزها بیشتر از اهمیت تاریخی قلعه، موقعیت آن مورد توجه مردم قرار گرفته است. این قلعه در ۳ كیلومتری شرق مریوان قرار دارد و متأسفانه در دهه شصت به دلیل موشكباران عراقیها بخشهای عمده آن به صورت كامل از بین رفت؛ اما این مكان حالا بیشتر به عنوان بام مریوان در میان اهالی شهرت دارد و زمانی كه شما بر فراز این كوه میایستید، نمای كاملی از شهر را زیر پای خود خواهید دید .
- آدرس قلعه ایمام: مریوان، پاركم جنگلی قلعه ایمام
- ساعت كار قلعه ایمام: مشخص نیست
- قیمت بلیط قلعه ایمام: رایگان
موزه نگل
موزخ نگل موزه نسبتا خاصی در كشور است كه در روستای نگل ساخته شده است! این موزه را میتوان اولین موزه روستایی كشور دانست و جالبتر آن كه وسایلی كه در این موزه است، همگی از طریق مردم تهیه و به موزه اهدا شدهاند. موزه نگل از دو بخش قرآن و مردمشناسی تشكیل شده است و در این دو بخش میتوانید زیورآلات، ابزار كشاورزی و انواع قرآنهایی با قدمت 50 تا 200 سال پیدا كنید.
- آدرس موزه نگل: موزه نگل در صحن اصلی مسجد جامع روستایی به همین نام قرار دارد
- ساعت كار موزه نگل: 8:30 تا 8:30
- قیمت بلیط موزه نگل: رایگان
حمام شیشه
یكی دیگر از بناهای جذاب تاریخی سنندج، حمام شیشه است! هرچند كه امروز اثری از شیشههای آن پیدا نمیكنید، اما به نظر میرسد در گذشته شیشههایی رنگی فضای این حمام را زیبا كرده بود. دقیقا مشخص نیست كه قدمت این حمام به چه زمانی میرسد؛ اما این احتمال میرود كه حمام مربوط به دوران زندیه یا حتی قاجار باشد، حمام شیشه تا مدتی پس از انقلاب نیز به فعالیت خود ادامه میداده است؛ در نهایت در دهه 80 پس از مرمت این حمام به عنوان كاربری خود را به عنوان موزه دائمی عكس تغییر داد ولی پس از یك سال،، دوباره رو به تعطیلی رفت.
- آدرس حمام شیشه: سنندج، ضلع شمالی بلوار كردستان
- ساعت كار حمام شیشه: درحال حاضر امكان بازدید از این مكان وجود ندارد
- قیمت بلیط حمام شیشه: درحال حاضر امكان بازدید از این مكان وجود ندارد
- شهر: سنندج
زیارتگاه عكاشه
یكی از زیارتگاههایی كه به طور خاص مورد احترام مردم كردستان است، زیارتگاه حضرت عكاشه است. اما حضرت عكاشه كیست؟ معینالدین روحانی كه با نام حضرت عكاشه در میان مردم مشهور شد یكی از اصحاب پیامبر بود كه به اعتقاد اهالی منطقه از سوریه به این محل آمده است بر اساس روایات، حضرت عكاشه از جمله انصار پیامبر بوده است كه در جنگهایی از جمله جنگ بدر، ایشان را همراهی كردهاند و از این رو، زیارتگاه او هم مورد توجه مردم قرار میگیرد.
- آدرس زیارتگاه عكاشه: 45 كیلومتری شمال غرب كامیاران
- ساعت كار زیارتگاه عكاشه: 24 ساعته
- قیمت بلیط زیارتگاه عكاشه: رایگان
قلعه قمچقای
این بار به سراغ یكی از قلعههای تاریخی بیجار میرویم قلعه قمچقای، قلعهای مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است و طبیعتاً نباید انتظار دیدن یك برج و بارو را داشته باشید؛ اما در این قلعه اشیا باستانی بسیاری كشف شدهاند كه شاید مهمترین آنها یك كتیبه دارای نقشهای هیروگلیف باشد. این كتیبه جزء قدیمیترین كتیبههای نیمه تصویری ایران است و بسیاری از باستان شناسان آن را مشابه خط سومریان میدانند.
- آدرس قلعه قمچقای: 60 كیلومتری شمال بیجار
- ساعت كار قلعه قمچقای: 24 ساعته
- قیمت بلیط قلعه قمچقای: رایگان
تیمچه حاج شهباز
همه جاهای دیدنی كردستان به سنندج و مریوان تعلق ندارد! به همین دلیل هم این بار از شهر بیجار می گوییم. تیمچه حاج شهباز در بازار بیجار یكی از مكان های دیدنی كردستان است كه در دهه هفتاد ثبت ملی شد. این تیمچه در راسته بزرگ بازار بیجار قرار دارد و مانند بازار سنندج، مسقف است. قدمت تیمچه شهباز به دوران صفوی باز میگردد. در واقع این تیمچه نمایانگر معماری شهر بیجار و بافت سنتی آن است.
- آدرس تیمچه حاج شهباز: ضلع شرقی راسته بازار بزرگ بیجار
- ساعت كار تیمچه حاج شهباز: 8 صبح تا 11 شب
- قیمت بلیط تیمچه حاج شهباز: رایگان
جاذبه های طبیعی كردستان
طبیعت كردستان برای هر بینندهای تصویری از بهشت است. درهها، كوهستانها، گردنههای پیچ در پیچ و رودهای زیبایی كه چشم هر بینندهای را خیره میكند. اگر در فصل گرما به دنبال طبیعتی بكر میگردید و حوصله شلوغی را ندارید، چه مقصدی بهتر از كردستان؟ از طرفی برای ماجراجویان هم كردستان جای خوبی است، سرزمینی با دیدنیهای فراوان و هوایی خنك و مطبوع. در ادامه به سراغ چند جاذبه طبیعی معروف كردستان میرویم.
دریاچه زریوار
یكی از مشهورترین جاهای دیدنی كردستان، دریاچه زریوار است كه در هر سال گردشگران بسیاری برای دیدن این دریاچه به كردستان میروند. دریاچه زریوار، یكی از بزرگترین دریاچههای آب شیرین ایران است و مساحتش به حدود 900 هكتار میرسد. دریاچه زریوار همچنین پناهگاهی ارزشمند برای گونههای مختلف حیات وحش در منطقه محسوب میشود و از طرفی فضای سرسبز اطراف دریاچه و مناظر دیدنیاش و همچنین امكانات مختلف رفاهی كه در اطراف دریاچه در نظر گرفته شده به خصوص در فصول گرم سال آن را به یكی از بهترین جاهای دیدنی كردستان تبدیل كرده است.
- آدرس دریاچه زریوار: سه كیلومتری غرب شهر مریوان
- ساعت كار دریاچه زریوار: 24 ساعته
- قیمت بلیط دریاچه زریوار: رایگان
دشت بیلو
یكی دیگر از جاذبه های طبیعی مریوان، دشت بیلو است. این دشت در فاصله كمی از مریوان قرار گرفته است و یكی از مهمترین تفرجگاههای مردم منطقه به شما میآید. دشت بیلو چشمههای فراوان و جنگلهای زیبایی اطراف خود جای داده است و معمولا هر بهار، این دشت میزبان لكلكهایی میشود كه به منطقه مهاجرت كردهاند، پس اگر علاقهمند به جاذبه های طبیعی هستید، دیدن این دشت را از دست ندهید.
- آدرس دشت بیلو: 15 كیلومتری مریوان
- ساعت كار دشت بیلو: 24 ساعته
- قیمت بلیط دشت بیلو: رایگان
غار كرفتو
این بار به سراغ یك جاذبه تاریخی و طبیعی رفتهایم، جاذبهای كه علاوه بر اهمیت جغرافیاییاش، كتیبههایی از دوران پیش از تاریخ را به همراه دارد. غار كرفتو یكی از بزرگترین غارهای آهكی كشور است كه میتوانید در شهرستان دیواندره استان كردستان پیدایش كنید. این غار در طول تاریخ كاربریهای متفاوتی داشته است از معبد گرفته تا جانپناه در زمان حمله دشمن. غار كرفتو دارای معماری صخرهای و دستكند است و در برخی نقاط آن شما میتوانید، نقاشیهایی از دوران پیش از تاریخ را ببینید و امروز علاوه بر اینكه به عنوان یك جای دیدنی كردستان شناخته میشود، برای غار نوردان حرفهای نیز مقصد مناسبی است.
- آدرس غار كرفتو: شمال غرب شهرستان دیواندره
- ساعت كار كرفتو: 8 صبح تا 5 بعدازظهر
- قیمت بلیط كرفتو: 5 هزار تومان
رود سیروان
معروفترین رود منطقه اورامانات كردستان و كرمانشاه، رود سیروان است. این رود از پیوستن دو رود قشلاق و گاوه رود پدید آمده و در واقع رود سیروان منطقه اورامانات را به جایی بسیار خوش آب و هوا در فصول گرم تبدیل كرده و طبیعت این منطقه را از همیشه سبز تر و دیدنی تر كرده است. طول رود سیروان 445 كیلومتر است و یكی از رودهای طولانی و پر پیچ و خم ایران است.
- آدرس رود سیروان: این رود بین كرمانشاه و كردستان در جریان است
- ساعت كار رود سیروان: 24 ساعته
- قیمت بلیط رود سیروان: رایگان
چشمه باباگرگر
چشمه باباگرگر، یكی از جاهای دیدنی كردستان و چشمههای خاص كشور است، این چشمه به دلیل وجود املاح معدنی و البته گوگرد در آن رنگ متفاوتی دارد و به غیر خود چشمه و رنگ نارنجیاش قصههای محلی رنگ و بوی خاصی به فضای آن بخشیدهاند؛ مثلاً گدازه آتشفشانی كه در كنار چشمه بابا گرگر است به دلیل شباهتی كه به اژدها دارد، به نام سنگ اژدها مشهور شده است.
- آدرس چشمه بابا گرگر: كیلومتری شمال شرقی شهرستان قروه
- ساعت كار چشمه بابا گرگر: 8 صبح تا 6 بعدازظهر
- بلیط چشمه بابا گرگر: رایگان
غار شوی
برای غارنوردان هم جاهای دیدنی كردستان تمامی ندارد، غار شوی یك غار تمام عیار برای غارنوردان است. غار شوی نزدیك مرز ایران و عراق قرار دارد و دهانه ورودی آن تنها یك متر است؛ گرچه آخرین نقطه آن تا 200 متر هم میرسد. هرچند كه این غار یك جاذبه طبیعی جذاب است؛ اما باید به شما اخطار دهیم كه اگر تخصص كافی در غارنوردی ندارید بهتر است بدون مربی به سراغ آن نروید.
- آدرس غار شوی: 12 كیلومتری بانه
- ساعت كار غار شوی: 24 ساعته
- قیمت بلیط غار شوی: رایگان
روستاهای دیدنی كردستان
تا اینجا برایتان قدری از طبیعت زیبای كردستان گفتیم؛ اما باید بدانید كه این طبیعت زیبا، قرنهاست كه به خانه بخشی از هموطنان ما تبدیل شده است و روستاهایی كه هر كدام از زیبایی و طراوتشان دیگران را حتی برای لحظهای وادار به سكوت میكند، جزو جدانشدنی طبیعت كردستان هستند؛ گرچه به غیر از طبیعت، فرهنگ روستایی و رسوم خاص منطقه هم این روستاها را در لیست مكان های دیدنی كردستان قرار داده است. البته هر زمان كه تلاش میكنیم تا روستاها را معرفی كنیم، باید این مسئله را هم در نظر بگیریم كه تعداد روستاهای دیدنی بسیار زیاد است و حتی تجربه شخصی هر فرد در مواجهه با یك روستا میتواند آن را به مقصد جدیدی برای گردشگران تبدیل كند. ما هم در ادامه تنها به چند مورد از روستاهای منطقه اشاره خواهیم كرد.
روستای هورامان تخت
هورمان تخت احتمالاً مشهورترین روستا در میان روستاهای زیبای كردستان است، دو رود سیروان و لیله از میان این روستا میگذرند و طبیعت آن را به دیدنیترین جا برای طبیعتگردان تبدیل میكند؛ اما جدا از زیبایی طبیعتش، از معماری روستا هم نباید گذشت، خانههای این روستا پلكانی است و ممكن است حتی شما را به یاد ماسوله بیندازد.
نكته دیگری كه افراد را از سراسر ایران به روستای هورامان تخت میكشاند اما مراسم خاصی است كه در این روستا برگزار میشود؛ از جمله آنها مراسم پیرشالیار است كه از شهرت خاصی برخوردار است. این مراسم سه روزه در آرامگاه پیرشالیار برگزار میشود و بخشهای مختلفی دارد؛ از چیدن گردو از باغ پیرشالیار گرفته تا دف زدن و رقص گروهی جوانان. اهمیت این مراسم در روستا به قدری است كه اهالی برای سه روز همه كارهای خود را تعطیل میكنند و این مراسم را برگزار میكنند.
- بهترین زمان بازدید از روستای هورامان تخت: بهار
- فاصله هورامان تخت تا سنندج: 3 ساعت
روستای دله مرز
همه روستاهای كردستان و به ویژه منطقه اورامانات، زیبا و دیدنی هستند؛ اما برخی از آنها شاید مختص كسانی باشند كه به دنبال طبیعتی بكرتر هستند. دله مرز یكی از همین روستاهاست. این روستا از توابع شهرستان سروآباد است. در این روستا علاوه بر باغات و دشت فراخ، شما میتوانید لذت همنشینی با كوه شاهو را تجربه كنید. البته بد نیست بدانید این روستا یكی از نقاطی است كه زمستانهای بسیار سختی را به شما نشان خواهد داد؛ بنابراین بهتر است اگر قصد سفر دارید، فصل تابستان را انتخاب كنید.
- بهترین زمان بازدید از روستای دله مرز: بهار و تابستان
- فاصله روستای دله مرز از سنندج: 2 ساعت و نیم
روستای بلبر
اگر به منطقه اورامانات بهشت كردستان بگوییم، بیراه نگفتهایم. كوهستانها و درهها، این منطقه را خاص و منحصربهفرد كرده است. روستای بلیر هم از جمله روستاهای گردشگری این منطقه است. این روستا درست در دل یك دره جای گرفته و به همین دلیل هوایی تقریباً مطبوعتر نسبت به دیگر مناطق دارد و شما كمتر سرما را در آن حس میكنید. عمده شهرت این روستا برای جادههای پیچ در پیچ و زیبای اطرافش است. یك نكته جالب درباره این روستا، نام آن است. بلبر نامی یونانی است. بل به معنی خدای آب و بر به معنی جلوی آب است كه با توجه طبیعت زیبای این روستا، نامی مناسب به نظر میرسد.
- بهترین زمان بازدید از روستای بلبر: اواخر بهار تا اواخر تابستان
- فاصله روستای بلبر تا سنندج: 3 ساعت
سخن آخر
در این مطلب تلاش كردیم گشتی در جاهای دیدنی كردستان بزنیم و به این سؤال پاسخ دهیم كه كدام دسته از مكان های دیدنی كردستان را باید دید؟ اما برای پاسخ دادن به این سؤال اول باید چند نكته كوچك درباره این استان زیبا دانست؛ اول اینكه جاهای دیدنی كردستان تركیبی از تاریخ، فرهنگ و جغرافیاست، برای مثال اورامانات یكی از دیدنیترین نقاط این استان است و سنندج هم همینطور. اما آنچه كه باعث میشود هركسی نقطهای خاص از كردستان را انتخاب كند قطعاً علاقه و سلیقه شخصی اوست آنچه مسلم است اینكه مهم نیست با چه نیتی و به قصد دیدن چه جاذبهای پا به كردستان گذاشته باشید، شما به یكی از خاطرهانگیزترین مناطق ایران سفر كردهاید.