شهر لیلان

لِیلان یكی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است كه در بخش لیلان شهرستان ملكان واقع شده‌است. این شهر مركز بخش لیلان است. لیلان در ۲۰ كیلومتری جنوب شرق ملكان، ۱۶۳ كیلومتری جنوب غرب تبریز و ۶۷۸ كیلومتری شمال غرب تهران واقع شده‌است. جمعیت این شهر، بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال ۱۳۸۵ خورشیدی،بالغ بر ۶,۰۷۹ نفر بوده‌است كه از این جهت، سی و دومین شهر پرجمعیت استان آذربایجان شرقی محسوب می‌گردد.

تاریخچه
شهر باستانی لیلان كه پس از اسلام به‌عنوان یكی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهرهای آذربایجان مطرح می‌شد، بر اثر زلزله‌ها، سیل‌ها و سایر بلایای طبیعی از بین رفته‌است و امروزه تنها شهری متروكه در معرض دید قرار دارد. تاریخ شهر كنونی لیلان بسیار كوتاه است. در واقع سال‌ها پیش، یكی از ایلات، در نزدیكی شهر باستانی لیلان سكنی گزیده‌اند و مسئولین كشوری به‌دلیل نزدیكی این روستا به شهر باستانی لیلان، نام لیلان بر آن گذاشته‌اند. در سال‌های اخیر هم با توجه به باستانی بودن منطقه، كاوشگران و مورخان بسیاری در محل شهر باستانی لیلان مشغول به تحقیق و جست‌وجو شده‌اند. این خود عاملی برای جذب جمعیت در این روستا شده‌است، تا جایی كه علاوه بر این كه تعداد بسیار معدودی از اهالی روستا به سایر نقاط كوچیدند، مهاجرانی نیز از روستاهای مجاور وارد این روستا شدند. تا این‌كه در سال ۱۳۷۴ خورشیدی بر اساس آمارهای جمعیتی كه جمعیت آن بیش از ۵,۰۰۰ نفر برآورد شده بود و با توجه به باستانی بودن منطقه، روستای لیلان به شهر تبدیل شد. امروزه لیلان پیش‌رفت‌هایی را متحمل شده‌است و در واقع لیلان امروزی، وارث آن شهر باستانی است.

جغرافیا
شهر لیلان در ناحیه جنوب شرقی دریاچه ارومیه و در منطقه‌ای حاصل‌خیز و پر‌آب پدید آمده‌است. آب و هوای این شهر در بیش‌تر ماه‌های سال سرد است و تنها در اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان از شدت سرمای آن كاسته می‌شود. رودخانه فصلی لیلان‌چای، از دامنه‌های كوه سهند سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از شهر خراجو و تعدادی روستا، از داخل شهر لیلان عبور می‌كند و سپس به دریاچه ارومیه می‌ریزد.

مردم
اكثر مردم شهر لیلان به كشاورزی و باغداری مشغولند. زبان مردم این شهر، همانند سایر نقاط منطقه آذربایجان، تركی آذربایجانی است. طبق آمار سال ۱۳۸۵ خورشیدی از مجموع ۶,۰۷۹ نفر جمعیت این شهر، ۲,۹۶۲ نفر مرد و ۳,۱۱۷ نفر زن هستند كه در مجموع، ۱,۴۶۸ خانوار را تشكیل می‌دهند. هم‌چنین طبق همین آمار، ۷۱ درصد از مردم این شهر باسواد و ۲۹ درصد بی سواد هستند.آمار مردان و زنان شهر، نشان‌دهنده این است كه به‌علت این‌كه شغل اكثر مردان پیمانكاری است، در سایر نقاط كشور ساكن می‌باشند.