سلام نو _ سرویس گردشگری: تهرانی‌های قدیم به خوبی با میدان مشق آشنا هستند. جایی كه در آن، آموزش‌های نظامی به سربازان و نظامیان داده می‌شد. این محل، دقیقا همان جایی است كه سردر باغ ملی تهران در آن قرار دارد.
میدان مشق نظام در زمان ناصرالدین شاه به دو طاق نما و درب بزرگ دو لنگه‌ای مزین شد و نام آن به سر در ناصری تغییر یافت اما با روی كار آمدن پهلوی، دستور ساخت سردر كنونی در این میدان صادر شد.
با توجه به اینكه سنگ بنای اولیه سردر باغ ملی در زمان قاجار گذاشته شد، مدت بسیار زیادی از این سازه عظیم و بنیادی به عنوان نماد اصلی شهر تهران یاد می‌شد. لازم به ذكر است كه بنای مد نظر در سال ۱۳۹۴ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
معماری تماشایی سردر باغ ملی تهران
این سردر توسط جعفرخان معمار كاشانی، طراحی و ساخته شده است؛ اما تلاش دیگران را در ساخت آن نمی توان نادیده گرفت.
در اینجا می توان از استاد اسماعیلی یاد كرد كه سفت كاری بنا را انجام داده و یا از كریم منیژه نام برد كه ستون‌ها را ساخته است و در این میان نباید هنر ساخت كاشیِ استاد خاك نگار مقدم و كاشی‌كاری استاد حسین كاشی‌پز را نیز فراموش كرد.
در ساختار سردر باغ ملی تركیبی از سبك معماری ایرانی-اروپایی معروف به سبك رضا خانی دیده می شود كه معماری روز آن دوره به شمار می رود و در كاشی كاری ها و كلاه فرنگی بیش از هر جای دیگری جلب توجه می كند.
این سبك در معماری ایران تلفیقی از معماری دوران مختلف تاریخی ایران و سبك‌های اروپایی است و استفاده یا تقلید از سبك‌های معماری ایران باستان با قالب و عملكرد امروزی در آن دیده می شود.
در ساختار تمام بناهای میدان مشق این سبك به نحوی جلوه گر شده است: ساخت موزه ایران باستان به سبك ساسانی و به تقلید از طاق كسری و ایوان مداین، بنای كاخ شهربانی به سبك هخامنشی، بنای كاخ وزارت امور خارجه به سبك هخامنشی و به تقلید از دستگاه زرتشت در نقش رستم و بنای سازمانی ثبت اسناد و املاك با تلفیقی از سبك معماری هخامنشی، ساسانی، اسلامی و اروپایی.
فرم این بنا بسیار شبیه به دروازه‌های پایتخت در دوران ناصرالدین شاه به نظر می رسد. بیشتر بخش های این بنا شامل پی و پایه و شال ستون های هشت‌گانه و ساق ستون ها از آجر ساخته شده اند و سنگ، چوب، آهن و برنز دیگر مصالح مورد استفاده در بنا هستند.
پهنای این سردر از شرق به غرب به حدود ۲۸ متر می رسد. این در حالیست كه در قدیم دو اتاق نگهبانی و بازرسی نیز در قسمت غربی و شرقی قرار داشت و بر پهنای سردر می افزود. البته پس از مدتی اتاق غربی به صورت قسمتی از بنای شركت نفت ایران و انگلیس درآمد و اتاق شرقی به ساختمان اداره پست تهران افزوده و مدتی بعد خراب شد.
هشت ستون آجری در نمای بیرونی این سردر دیده می شود كه به صورت جفت طراحی و ساخته شده اند.
این ستون ها در اطراف ورودی‌های سه گانه قرار گرفته اند و نسبت به یكدیگر به اندازه یك قطر ستون عقب نشینی دارند؛ یعنی دو عدد از چهار ستون در اطراف هر ورودی، كمی عقب تر تعبیه شده و این مساله در تركیب با سایه و روشنایی نور جلوه‌ای متفاوت به بنا بخشیده است.
در بخش بالای این سازه جایگاه دیده‌بانی، نقاره زنی و گذر نیروهای نظامی وجود دارد. اتاقكی در بالای ورودی میانی دیده می شود كه به صورت كلاه فرنگی است و الهاماتی از معماری روسیه در آن به چشم می خورد.
این بخش دارای بام شیروانی است و پنجره هایی با طاق هلالی به دو سوی باغ ملی دارد. در قدیم این اتاقك نقارخانه بود و مردم تهران با نواختن شیپور در آن از طلوع و غروب خورشید باخبر می شدند.
نحوه دسترسی به سردر منحصر به فرد باغ ملی
خوشبختانه دسترسی به سردر باغ ملی از همه نقاط تهران بسیار آسان و راحت است؛ چرا كه این جاذبه در یكی از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین نقاط تهران واقع شده است و امكان دسترسی به آن بسیار راحت است.
با این وجود، بهترین وسیله نقلیه برای رسیدن به جاذبه تاریخی سردر باغ ملی، استفاده از مترو است. این منطقه در محدوده طرح ترافیك قرار دارد و اگر در ساعات غیر مجاز در آن رفت‌وآمد داشته باشید خودرو شما مشمول جریمه خواهد شد.
پس می‌توانید از خط یك مترو تهران (تجریش - كهریزك) و خط دو مترو تهران ( فرهنگسرا - صادقیه) استفاده كنید و در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید. پس از خارج شدن از ایستگاه مترو به سمت غرب بروید تا در كمتر از پنج دقیقه پیاده‌روی سردر باغ ملی را ببینید.
اگر تمایل دارید با اتوبوس به باغ ملی بروید، كافی است اتوبوس‌هایی كه به سمت میدان امام خمینی یا پایانه فیاض‌بخش می‌روند را سوار شده و پس از پیاده‌شدن به سمت شمال رفته تا به خیابان امام خمینی و باغ ملی برسید.
بازدید از سردرباغ ملی هیچ هزینه‌ای ندارد و بهترین زمان برای بازدید از آن فصل تابستان و بهار و به ویژه تعطیلات نوروز است كه تهران خلوت و بی‌هیاهو است. تماشاخانه سنگلج تهران، موزه عبرت تهران، پارك شهر تهران، عمارت مسعودیه تهران، شمس‌العماره، كاخ گلستان و پارك لاله تهران از جاذبه‌های دیدنی در نزدیكی سردرباغ ملی هستند.