جزیره هرمز در شرق جزیره قشم و در جنوب بندرعباس قرار دارد. این جزیره از نظر زمین‌شناسی یك گنبد نمكی است و در بخش بزرگی از آن می‌توانید نمك كریستال و همچنین رسوبات آتشفشانی ناشی از فعالیت‌های زمین‌شناسی را ببینید. جزیره هرمز را به نام بهشت زمین‌شناسان هم می‌شناسند. چون انواع خاك‌ها با رنگ‌های گوناگون كه محصول رویدادهای زمین‌شناسی متفاوت است را می‌توان در این جزیره پیدا كرد. علاوه بر این، جزیره هرمز موقعیت ویژه و استثنائی در خلیج فارس دارد. به همین سبب هم از نظر بازرگانی و هم از نظر راهبردی بسیار مورد توجه بوده است. حضور استعمارگرانه پرتغالی‌ها و سپس انگلیسی‌ها در این جزیره هم به دلیل اهمیت راهبردی جزیره هرمز است. شغل اصلی مردم جزیره هرمز ماهیگیری است. با افزایش شمار گردشگران، به تدریج شمار بیشتری از اهالی جذب صنعت گردشگری می‌شوند و با ارائه خدمات اقامتی بومگردی، حمل و نقل زمینی و دریایی و تهیه غذای محلی، از گردشگران میزبانی می‌كنند.
درباره هرمز
هرمز در ابتدا بندری در دهانه رود میناب به خلیج فارس بوده است. با یورش مغولان اهالی هرمز به جزیره كنونی كوچ كردند و به تدریج این شهر را ساختند و توسعه دادند. هرمز بعدها توسط پرتغالی‌ها اشغال شد و پرتغالی ها كه اولین اروپاییان استعمارگر بودند، نزدیك به یك قرن هرمز را در اختیار داشتند. در زمان صوفیان شاه عباس، به امامقلی خان دستور داد جنوب ایران را از دست پرتغالی ها خارج كند. پس از پیروزی امامقلی خان، بندر گمبرون به نام بندرعباس تغییر نام داد.
ویژگی های طبیعی و گردشگری برجسته جزیره هرمز
در بدو ورود به جزیره هرمز، گردشگران شاهد خاك رنگارنگ و منحصر به‌فرد آن خواهند بود. این زمین‌های زرد، سرخ، فیروزه‌ای و نارنجی رنگ تصویری فراموش‌نشدنی را در خاطر مسافران به یادگار می‌گذارند. این همه زیبایی و شكوه در كنار دریایی فیروزه‌ای رنگ و زلال جلوه‌ای دو چندان می‌یابد.
تصویر دلفین‌هایی كه در كنار قایق‌ها بالا و پایین می‌پرند از دیگر خاطراتی است كه برای همیشه لبخند را بر لب گردشگران این ناحیه می‌نشاند. غواصی كردن به‌همراه لاك‌پشت‌های بزرگ یكی از جالب‌ترین تجربیات این سفر خواهد بود. كافی است به آب‌های زلال خلیج فارس چشم بدوزید تا انواع ماهیان آكواریومی و كم‌یاب را در آن مشاهده كنید.
از این‌ها گذشته، گشت‌وگذار در جزیره‌ای رسوبی با عمر چند میلیون سال به خودی خود احساس بی‌نظیری را در فرد ایجاد می‌كند. چادر زدن در یك ساحل ماسه‌ای نقره‌ای رنگ؛ مشاهده امواج درخشان و سرشار از فیتوپلانكتون‌ها؛ و همچنین، تماشای نور مهتاب و درخشش ستارگان در این فضای شگفت‌انگیز تجربه‌ای ناب و آرامش‌بخش است.
موارد یاد شده را در كنار تندیس‌های عظیم و دالان‌های با شكوه دره مجسمه‌ها تصور كنید! این همه تصویر زیبا را واقعا در كم‌تر مكانی می‌توان یافت. از طرف دیگر، آشنایی و معاشرت با مردمانی شاد و صمیمی و گوش سپردن به نوای دل‌انگیز سازهای بومی آنها روح آدمی را تازه می‌كند.
ساحل سرخ
ساحل سرخ كه به ساحل گلی هم مشهور است، به سبب خاك سرخ این ساحل به این نام مشهور شده است. خاك سرخ جزیره هرمز كه به دلیل مواد معدنی و اكسید آهن است، كاربرد خوراكی دارد و اهالی جزیره از آن نوعی سس خوراكی به نام «سوراغ» تهیه می‌كنند و در غذاهای محلی خود از آن استفاده می‌كنند. این ساحل محیطی شگفت آور دارد. زیرا نه تنها خاك آن سرخ رنگ است، بلكه جایی كه آب دریا به ساحل هم برخورد می‌كند، رنگی سرخ به خود می‌گیرد.
الهه نمك
بخش مهمی از جزیره هرمز را گنبد نمكی آن تشكیل داده و انواع مختلفی نمك كریستال و نمك خوراكی را در خود جای داده است. منطقه‌ای كه به نام الهه نمك شناخته می‌شود جایی است كه می‌توانید در آن یك رشته كوه تشكیل شده از كریستال نمك را ببینید. دیوارهایی از جنس كریستال نمك دو سوی گذرگاه را پوشانده است.
دره تندیس ها
در جنوبی ترین نقطه ساحل جزیره هرمز، دره تندیس ها قرار دارد. نام این دره از آنجایی آمده است كه به سبب واكنش‌های شیمیایی و فرسایشی، سنگ‌ها و صخره‌های این منطقه، به اشكال شگفت آوری درآمده است و رهگذران در تماشای آنها، تصاویر موجودات مختلف را تصور می‌كنند. در بخش پایانی این دره، شما به نقطه مرتفعی مشرف به خلیج فارس می‌رسید و تصویری فراگیر از دریا را پیش روی خود می‌بینید.
دره رنگین كمان
جزیره هرمز به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی، دارای خاك‌هایی به رنگ‌های مختلفی است كه در اثر واكنش‌های شیمیایی متفاوت پدید آمده است. در دره رنگین كمان شما می‌توانید طیف متنوعی از خاك‌هایی را كه در یك فرایند رسوبی كوه‌ها را تشكیل داده‌اند ببینید. آهك، رنگ سفید، مس، رنگ سبز، آهن، رنگ قرمز و به همین ترتیب عناصر و تركیب‌های مختلف، رنگ‌های متفاوتی را پدید آورده‌اند.
جنگل حرا هرمز
تنها جزیره قشم نیست كه جنگل حرا دارد. جالب است بدانید در جزیره هرمز هم می‌توانید در ناحیه شمال شرقی آن، جنگل حرا این جزیره را البته در مقیاسی كوچكتر ببینید.
خانه تاریخی جری پولاك
جری پولاك یك هنرمند و نقاش اهل جمهوری چك بوده است. این ساختمان در دوره پهلوی ساخته شده و هم اكنون جایی برای كرایه دوچرخه برای گردشگران است.
قلعه پرتغالی های هرمز
همانطور كه در بالا گفتیم، پرتغالی ها نزدیك به یك قرن در جزیره هرمز فرمانروایی می‌كردند. آنها در این جزیره یك قلعه گسترده ساختند. آنها با استفاده از سنگ‌های مرجانی این قلعه را بنا كردند و برای نمای آن از سنگ‌های سبزرنگ استفاده كردند تا قلعه را در دریای اطرافش استتار كنند. قلعه پرتغالی های هرمز، شامل یك كلیسا، سربازخانه و مقر فرماندهی بوده است. پس از خروج پرتغالی ها، مردم بومی، با تغییراتی در ساختار كلیسای قلعه، آن را تبدیل به آب انبار كردند. این آب انبار محل ذخیره آب اهالی در طول سال بوده است.
به دلیل ویژگی های طراحی و جنس این آب انبار، موجودات مختلف نمی‌توانند در آن رشد كنند و آب آن به مدت طولانی سالم و زلال باقی می‌ماند. اكنون به تدریج در طول سال‌ها، رسوبات دریا پیشروی كرده است و بخش‌هایی از قلعه مانند سربازخانه، تقریبا در زیر ماسه‌های آمده از دریا مدفون شده است.