خوشبختانه سازندگان این سازه ارزشمند آن را به‌گونه‌ای ساخته‌اند كه همچنان با بیش از هزار سال از احداث، بسیار مقاوم عمل كرده و نمی‌توان اثری از خرابی یا آسیب را در آن مشاهده كرد. برج دربی كوچك دارد كه به سمت جنوب باز می‌شود و برفراز آن كتیبه‌ای ساخته شده از گچ مشاهده می‌شود. كتیبه به خط كوفی است و به نظر می‌رسد كه روی آن، نام بانی را حك كرده‌اند.
آشنایی با برج زیباتر چهل دختر دامغان
محل قرارگیری برج و سبك معماری آن از ویژگی‌های خاصی برخوردار است كه در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
از آن‌جا كه سطح زمینِ برج اندكی نسبت به زمین‌های مجاور پایین‌تر است بنای برج از فاصله‌ی دور دیده نمی‌شود. از طرف دیگر، قرارگیری این برج در پشت امام‌زاده موجب شده است كه این بنای تاریخی تا حدودی از دید عموم مخفی بماند.
برج چهل دختر دامغان، دوار و بدنه‌ی آن به شكل استوانه است و در ساخت آن از اصول ریاضیات بهره برده‌اند. مصالح مورد استفاده در آن نیز آجرهای ظریفی هستند كه به گونه‌ای هنرمندانه كنار هم چیده شده‌اند.
چینِش این آجرها به صورتی است كه گویی هیچ‌گونه ملاتی بین آجرها وجود ندارد. علاوه بر آن، بدنه‌ی استوانه‌ای شكل برج از پایین به بالا كم‌كم تغییر قطر می‌دهد كه این ساختار بسیار جالب توجه است. قسمتی از بدنه‌ی برج به مدخل ورودی اختصاص دارد كه دارای ارتفاع ۲.۵ متر و عرض ۲ متر است. این مدخل به یك دهلیز كوچك شباهت دارد.
در دو طرف مدخل، ستون‌های كوچك و استوانه‌ای شكلی وجود دارند كه بر روی آن‌ها تاق‌های هلالی شكلِ زیبایی مشاهده می‌شوند. این ستون‌ها بر روی یك قاعده‌ی چهارگوش به ارتفاع ۲۵ سانتی‌متر قرار گرفته‌اند. علاوه بر آن، ستون‌های كوچك اطراف مدخل دارای تزیینات بسیار زیبایی نیز هستند. این تزئینات با آجرهای نیمه‌ی آغشته به ملات انجام شده اند.
این بنای تاریخی در گذشته با استفاده از دو عنصر آب و خاك بنا شده بود. مطابق با اصول معماری بناهایی كه بدین ترتیب ساخته می‌شوند، از معماری عریان ایرانی پیروی می‌كنند كه با استفاده از آجر به كمال می‌رسند.
استفاده از خشت خام در بدنه‌ی این ساختمانی دوار موجب شده بود كه قسمتی از آن در گذر زمان و بر اثر عوامل طبیعی فرو بریزد. سپس، شخصی به نام «ابو شجاع» با حفظ طرح اولیه، آن را با آجر مرمت كرد. او در ضمن این مرمت، سقف گنبدی شكلی نیز برای آن تعبیه نمود.
هم اكنون، این برج دارای گنبدی بزرگ است كه نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌كند. علاوه بر آن، از سایر خصوصیات جالب توجه این برج استفاده از الگوهای هندسی و خطاطی در بدنه‌ی آن است. این الگوها به قرون ۱۱ و ۱۲ میلادی مربوط می‌شوند كه از آن‌ها در تزیین مدارس، مساجد و مقبره‌ها استفاده می‌كردند.
ارتفاع این برج از سطح زمین تا نوك گنبد ۱۵ متر، قطر داخلی آن ۵.۵ متر و محیط خارجی آن ۲۳ متر است. در قسمت خارجی برج، كتیبه‌ای نیز وجود دارد كه نام سازندگان به خط كوفی در آن به چشم می‌خورد. ورودی برج كه در قسمت جنوبی آن واقع شده، دری كوچك است كه كتیبه‌ای گچبری شده در بالای آن وجود دارد.
بر روی این كتیبه نام بانی اثر با خط كوفی مشاهده می‌شود. با عبور از این ورودی در مركز برج، مقبره‌ای از گچ مشاهده می‌شود كه صاحب آن مشخص نیست.
فضای درونی برج چهل دختر
طرح درون برج به شكل دایره و بدنه آن نیز همانند نمای خارجی به صورت استوانه‌ای است. از بخش داخل برج، پوششی به شكل قبه آن را مستور كرده است كه در مركز این قبه سوراخی كه مسدود شده است، مشاهده می‌شود. كل بدنه را با گچ پوشانده‌اند و قسمت كف آن را نیز با آجر فرش كرده‌اند. همانگونه كه پیش‌تر نیز بیان شد، داخل برج قبری ساده قرار دارد كه تناسبی با ساختمان برج نداشته و به نظر می‌رسد در دورانی بعد از ساخت برج، در این بخش قرار گرفته است. معماران و باستان‌شناسان، ساخت بناها را كه از تركیب دو عنصر آب و خاك تشكیل شده است، معماری عریان ایرانی می‌نامند و معتقدند كه این نوع معماری شگفت‌انگیز، با آجركاری به نهایت كمال می‌رسد. ایشان براین باورند كه ساخت آجرهای مقاوم در برابر آب، فشار و رنگ‌های متنوع و مختلف بر اساس تجربه آن هم از نوع كاملا آگاهانه و نیز بهره‌مند از علم شناخت جنس خاك و تركیبات آن بدست خواهد آمد.
آجركاری كه با به‌كارگیری آن در بنا، می‌توان هنرمندی و ذوق مردان سازنده اثر را مشاهده كرد. ذوق و هنری كه با ارائه نماهای تزئینی آن هم متناسب با شكل و هیئت كلی ساختمان، ظهور می‌كند و تماشاگر را محو دیدن می‌سازد. این زیبایی و این هنر به خوبی در برج چهل دختر دامغان پیاده شده و به اوج و كمال رسیده است. همچنین در این اثر كهن، از خط به جای تصویر آن هم برای تزئین استفاده شده است كه خود از شاخصه‌های معماری ایرانی در عصر میانه است؛ عصری كه در آن زمان ایرانیان و هنرمندان ایرانی از خط كوفی در نوشتن و كلام به طور معمول استفاده می‌كردند و این نوع تزئین در برج چهل دختران، تزئینی همراه با قداستی بی‌نظیر را به ارمغان آورده است. باتوجه به اسناد و متون ثبت شده به نظر می‌رسد كه برج همانند بسیاری از بناهای عصر میانه كه بیشتر به منظور آرامگاه، زیارتگاه و یادبود ساخته می‌شد، به عنوان یك آرامگاه خانوادگی احداث شده است.