ریپورتاژ آگهی
میل خسروگرد سبزوار

میل خسروگرد سبزوار

خسروگرد روستایی از توابع شهرستان سبزوار است. از آثار باستانی این منطقه برجی است كه از زمان قدیم ساخته شده و بنام میل خسروگرد معروف است.
  • 1402/02/31
  • استان : خراسان رضوي
  • شهر : سبزوار
  • دسته : مناطق توریستی ایران
آدرس : خراسان رضوی، سبزوار
تلفن : 66059000-021

خسروگرد روستایی از توابع شهرستان سبزوار است. از آثار باستانی این منطقه برجی است كه از زمان قدیم ساخته شده و بنام میل خسروگرد معروف است. چون اعراب چهار حرف (گ، ژ، پ، چ) را در حروف خود ندارند لذا كلماتی كه یكی از این حروف داشته معرب كرده اند از آن جمله خسروجرد معرب كلمه خسروگرد است. اهالی سبزوار به مِنار یا مُنار به ضم میله می گویند؛ همانگونه كه در شهرهای دیگر به مناره، ماذنه، صومعه، گلدسته، عساس و میل می گویند.

این بنای تاریخی یكی از بلند ترین میل‌ های استان خراسان است، ابتدا تصور می شد كه این مناره تنها باقیمانده مسجد جامع بزرگ خسروگرد است اما كاوشهای باستان شناسی اخیر در كنار برخی شواهد نشان می دهد كه این مناره هیچ ارتباطی به مسجد جامع بزرگ خسروگرد نداشته و كاربری آن صرفا به عنوان میل راهنمای مسافران بوده است. این منار با پلان پایه مربع و ساقه مدور در ۵ كلیومتری غرب سبزوار بین جاده رفت و برگشت سبزوار–شاهرود قرار دارد. تنها بنای قدیمی شهرستان سبزوار كه مراحل سفت كاری و نازك كاری آن همزمان اجرا شده میل خسروگرد است كه به شیوه استادانه و به سبك رازی در قرن ششم هجری قمری انجام شده است. تزئینات آجركاری خفته و راسته به شكل لوزی و همچنین دو رشته كتیبه كوفی آجری در بالای آن از ویژگیهای این منار است. آجركاری های روی آن بیانگر هنر والای دوره سلجوقی می باشد. اجرای سایه روشن آجرها موجب شده گزند آفتاب كمتر به بدنه بنا برخورد كند. در نتیجه بنا در شلاق سوزان آفتاب كویر محو نشده و از فواصل دور قابل رویت است. تقش سوستیكا به شكل (+) در قلب هر شمسه لوزی كه تحت عنوان گردونه مهر در بسیاری نقاط جهان از هزاره سوم قبل از میلاد شناسایی شده و تپه باستانی موسوم به دامغانی سبزوار و قدیمی ترین بنای تاریخی این شهرستان یعنی آتشكده آذر برزین مهر نیز این نقوش را دارند، در این منار نیز دیده می شود كه این نقش موجب شكل گیری حجم بنا شده است.

در خور اشاره است كه بر خلاف افكار عمومی كه آنرا مناره مسجد می دانند این بنا یك مناره منفرد بوده و برای راهنمایی مسافران احداث شده و ارتفاع آن به ۳۸ متر می ‌رسد. تاریخ كتیبه به سال ۵۰۵ هجری قمری است و قدمت این مناره به حدود ۹۰۰ سال قبل بازمی ‌گردد كه  یكی از قدیمی‌ ترین و مرتفع‌ ترین مناره‌ های تاریخی ایران ست. بر اساس كاوش ‌های باستان ‌شناسی، مناره خسروگرد میل تك و منفردی است كه به منظور راهیابی كاروانیان بر سر راه جاده موسوم به ابریشم احداث شده و نقش راهنمای كاروانیان را برعهده داشته ‌است. ساكنین این منطقه در زمان های گذشته، شب ها با روشن كردن مشعلی بر بلندای این میل، كاروانیان را به سوی خود فرا می خواندند تا میزبان مسافران خسته از راه باشند. این میل در سال ۱۱۳۵ ه.ق به دستور نادرشاه و سال ۱۳۰۰ هجری قمری به دستور ناصر الدین شاه قاجار، همچنین در دوره پهلوی دوم مرمت گردیده و بعد از انقلاب در سال ۱۳۷۵ عایق بندی بام سكّو و پایه میل بازسازی گردیده است.

میل خسروگرد سبزوار-LwGceY0j5k

میل خسروگرد سبزوار-YHQ9UFABxg

میل خسروگرد سبزوار-VL5ypbacPM

میل خسروگرد سبزوار-739JfGppzm

میل خسروگرد سبزوار-7EKLN3JVNN

میل خسروگرد سبزوار-YmEpn7yEas

میل خسروگرد سبزوار-sbgH8qXqto

میل خسروگرد سبزوار-yWRsNP0rRO