ریپورتاژ آگهی
مسجد و مزار شیخ عبدالله باخرز

مسجد و مزار شیخ عبدالله باخرز

آرامگاه شهاب الدین عبدالله باخرزی یكی از آثار تاریخی و معماری باخرز در استان خراسان رضوی است.
  • 1402/02/11
  • استان : خراسان رضوي
  • شهر : باخزر
  • دسته : مساجد تاریخی ایران
آدرس : خراسان رضوی،باخزر، انتهای خیابان حمیدالدین عبدﷲ، صد متری جنوب غرب شهر باخرز
تلفن : 66059000-021

آرامگاه شهاب الدین عبدالله باخرزی یكی از آثار تاریخی و معماری باخرز در استان خراسان رضوی است. آرامگاه عبدالله باخرز در داخل بنا قرار نگرفته و خارج از ساختمان تاریخی قرار دارد. چون شیخ عبدالله یكی از عرفای نامدار خراسان بوده، به نظر می‌ رسد بنایی كه در كنار سنگ قبر ساخته شده، به عنوان یادبود شیخ در نظر گرفته شده كه معماری آن شبیه به خانقاه است و برای دراویش و عرفای پیرو وی ساخته شده است. بر روی قبر شیخ، در گذشته درختی كهنسال وجود داشته كه برای مردم منطقه اهمیت و ارزش بسیاری داشته است، این درخت امروز از بین رفته و چیزی از آن باقی نمانده است. در ابتدا و انتهای قبر شیخ، دو سنگ بلند وجود داشته كه متاسفانه سنگ پایین قبر شكسته و از بین رفته‌ اند. به نظر می ‌رسد بانی ساخت خانقاه و مقبره مذبور، علاالدین صانعی باخرزی، وزیر سلطان حسین بایقرا بوده و در اواخر قرن نهم یا اوایل قرن دهم هجری ساخته شده است. بنای آرامگاه شیخ فاقد كتیبه است و در منابع تاریخی نیز به آن اشاره نشده است. شیوه ساختمانی خانقاه قابل مقایسه با خانقاه شیخ احمد جامی و ابوبكر زین‌ الدین تایبادی می باشد.


شیخ عبدالله باخرزی
شیخ عبدالله باخرزی، از عارفان قرن نهم هجری و از نوادگان مشهور علی بن حسین باخرزی صاحب كتاب دمیهاالقصر بوده كه طبق گفته فصیحی خوافی در قرن هفتم هجری قمری دار فانی را وداع گفته بود.


مشخصات بنا
بنای آرامگاه به ابعادی در حدود ده در هفتاد متر است و ایوانی دارد كه دارای ارتفاع هشتاد، و عرض بیست متر است. این بنا گنبدی كاربندی شده در جلو دارد و گنبد خانه‌ ای با گنبدی گوشه‌ سازی و كاربندی در پشت آن است. قبر شیخ در بیرون از بنا قرار گرفته است. به نظر می ‌رسد این بنا، عملكردی به صورت خانقاه داشته است. بنایی كه در كنار این بنای آرامگاهی قرار دارد و به آن متصل است نیز چله‌ خانه است كه خود می ‌تواند شاهدی برای اثبات ادعای مبنی بر كاركرد خانقاهی بنا مطرح شود. بنا اگرچه دارای معماری ساده ‌ای است، اما در عین سادگی دارای محرابی است كه تزئینات گچبری آن، به صلابت بنا افزوده است. این بنا بیشتر شیوه‌ های معماری دوره صفویه را در خود دارد.


جاذبه های گردشگری منطقه
تپه های مشرف به شهر باخرز، در پنجاه كیلومتری شمال غربی تایباد، حكایتگر وجود شهری بزرگ، آباد و پر رونق در صدر اسلام است. این مكان كه روزگاری به شهر مالین مشهور بود در داخل حصاری دایره شكل قرار داشته و محل كهن دژ آن امروزه به صورت تپه ای مرتفع دیده می شود.
بنا بر منابع و متون كهن، مالین روزگاری كرسی باخرز قدیم و در سده چهارم هجری شهری آباد بود و غله و پارچه فراوان از آن ناحیه صادر می شد. این شهر در اوایل سده هفتم هجری صد و شصت آبادی داشته است.

 

موقعیت مكانی
باخزر، انتهای خیابان حمیدالدین عبدﷲ، صد متری جنوب غرب شهر باخرز

 

مسجد و مزار شیخ عبدالله باخرز-jxrq3TBXIO

مسجد و مزار شیخ عبدالله باخرز-JfUzkA3U1g