خانه استاد فروزانفر بشرویه محل تولد یكی از بزرگترین اساتید ادبیات ایران زمین است. لذا این خانه در بشرویه نه تنها به عنوان یك اثر تاریخی بلكه به عنوان یادگاری از یك استاد بی بدیل، ارزشمند است. امروزه این خانه تاریخی به یكی از دیدنی های بشرویه در استان خراسان جنوبی تبدیل شده است. خانه های تاریخی ایران معیار ارزشمندی برای نمایش هنر معماری دوران خود هستند. به همین خاطر بسیاری از خانه های تاریخی از جمله خانه فروزانفر در شهر بشرویه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.
خانه فروزانفر بشرویه بیش از دویست سال قدمت دارد. این خانه یك نمونه عالی از معماری ایرانی در اقلیم گرم و خشك كویری است. خانه ای ساده از خشت و گل كه بر مبنای باورهای حفظ محرمیت احداث شده است. پلان خانه استاد فروزانفر بشرویه ساده و بر اساس اصول درونگرایی طراحی شده است. طاق نماها، نورگیرها، بادگیرها و سایر بخش ها با تزئینات رسمی بندی و گچبری آراسته شده است. در اغلب خانه های تاریخی ایران نمادهای درونگرایی و حفظ محرومیت دیده می شود. از همان ابتدا درب ورودی خانه در تورفتگی فضای سردر قرار می گیرد. كوبه و حلقه روی در هم برای جداسازی آهنگ در زدن خانم ها و آقایان بوده است. البته در برخی خانه های تاریخی بشرویه از دو نوع حلقه متفاوت برای این منظور استفاده شده است. پس از آن هشتی یا راهرو، ورودی را به حیاط خانه متصل می سازد. در خانه های قدیمی ایران هیچگاه پس از ورودی بلافاصله حیاط قرار ندارد. این امر به دلیل جداسازی اندرونی خانه است. البته در خانه های اعیانی راهرو به دو بخش تقسیم می شود. یكی به طرف مهمانخانه و دیگری به طرف اندرونی خانه راه دارد. نكته دیگری كه در اغلب خانه های قدیمی دیده می شود پایین بودن سطح خانه از سطح كوچه است. این ویژگی مزایای جالبی برای این خانه ها ایجاد می كند. اول اینكه خاك حاصل از خاكبرداری به عنوان مصالح ساخت خانه مورد استفاده قرار می گیرد. فضای خانه در مقایسه با كوچه در زمستان گرمتر و در تابستان خنك تر است. حتی گفته می شود این ساختار در كاهش اثرات مخرب تكان های افقی زلزله نیز مؤثر است.
شرح حال و آثار استاد فروزانفر
استاد بدیع الزمان فروزانفر در حقیقت محمد حسین بشرویه ای فرزند آقا شیخ علی بشرویه ای است. او در سال ۱۲۷۶ هجری شمسی در یكی از خانواده های كرد خراسان در بشرویه متولد شد. پدر استاد فروزانفر از بزرگان بشرویه بود كه در علوم فقه و طب سنتی تبحر داشت. او پس از تحصیلات اولیه برای شاگردی در محضر استادان بزرگ خراسان همچون “ادیب نیشابوری” راهی مشهد شد. سپس در حوالی سال ۱۳۰۰ هجری شمسی به تهران رفت و در مدرسه سپهسالار مشغول تحصیل شد. پس از مدتی در همان مدرسه مشغول به تدریس شد. در سال ۱۳۰۵ برای معلمی دارالفنون و دارالمعلمین عالی پذیرفته شد. او در سال ۱۳۱۳ به عنوان معاون دانشكده معقول و منقول (الهیات) انتخاب شد و سال بعد موفق شد گواهی دكتری خود را دریافت كند و در دانشسرای عالی، دانشكده ادبیات و دانشكده الهیات به تدریس بپردازد. استاد فروزانفر از سال ۱۳۲۳ تا ۱۳۴۶ ریاست دانشكده الهیات را بر عهده داشت. دوره دكتری ادبیات در دانشگاه تهران توسط او تأسیس شد و سالها در این دوره تدریس كرد. بزرگانی چون عبدالحسین زرین كوب، پرویز ناتل خانلری، ذبیح الله صفا، غلامحسین یوسفی، محمدرضا شفیعی كدكنی، سیمین دانشور از شاگردان استاد فروزانفر بودند. پس از بازنشستگی، مدتی عضویت مجلس سنا و ریاست كتابخانه سلطنتی را بر عهده داشت. در نهایت استاد بدیع الزمان فروزانفر در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۹ بر اثر سكته قلبی چشم از جهان فرو بست. او در ابتدا تخلص”ضیاء” را برای خود انتخاب كرد و بعد ها ترجمه آن یعنی “فروزانفر” را برگزید. “بدیع الزمان” نیز لقبی بود كه والی خراسان به خاطر یكی از شعرهایش به او داد. دلیل عمده شهرت استاد فروزانفر تسلط بر ادبیات فارسی و عرب و شناخت مولوی بود. از جمله تألیفات ارزشمند او سخن و سخنوران، رساله تحقیق در احوال و زندگی مولانا جلال الدین محمد، مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی معنوی، احادیث مثنوی، تصحیح دیوان كبیر، رساله احوال عطار و مباحثی از تاریخ ادبیات ایران است.
موقعیت مكانی
خراسان جنوبی، شهرستان بشرویه، خیابان صاحب الزمان
