روستای هونجان از توابع شهرضا است كه در جنوب شرقی شهرستان واقع شده و از شمال به روستای اسفرجان، از سمت جنوب به كوه معروف علی جوق و منطقه حنا و از شرق به رودخانه تنگ چاییده و كوه ایزد خواست و از غرب به گردنه خروس گلو و جاده سمیرم به شهرضا و كهرویه محدود است. روستای هونجان در منطقه كوهستانی قرار دارد و دارای زمستان بسیار سرد و تابستان خنك است، شغل بیشتر مردم كشاورزی است، این روستا دارای مناطق تفریحی بسیار زیادی است. اگر از شهر شهرضا به سمت جنوب پیش برویم، به تفرجگاهی محصور در كوه های زاگرس می رسیم كه منظره درختان سر به فلك كشیده و آب گوارای چشمه آن بهشت موعود را پیش چشمان شما تداعی می كند. از شهرضا تا روستای هونجان حدود ۵۳ كیلومتر فاصله است، قبل از روستای هونجان روستای اسفرجان است كه بیشه های سرسبز آن یكی دیگر از تفرجگاه های جنوب شهرستان شهرضاست كه همه روزه، به ویژه ایام تعطیل شمار فراوانی از مسافران را به خود جذب می كند. این بیشه ها بلافاصله بعد از خروج از روستای اسفرجان به سمت روستای هونجان آغاز و به طول تقریبی ده كیلومتر در حاشیه رودخانه ای منشعب از زرچشمه ادامه می یابد، بعد از آنكه مسیر جاده خاكی بین دو روستای اسفرجان و هونجان را پشت سر گذاشتید، وارد روستای هونجان می شوید و از اینجا، باید دوازده كیلومتر دیگر پیش بروید تا به زرچشمه برسید. توجه داشته باشید كه مناظر نیمه بیابانی هم زیبایی منحصر بفرد خود را دارد، بهشت زرچشمه پشت همین زمین های نیمه خشك است. وقتی دو سه بلندی و پستی جاده را پشت سر گذاشتید، با منظره درختان و تفرجگاه زرچشمه مواجه می شوید. منطقه بكر و دست نخورده زرین چشمه یا زر چشمه در بهار و تعطیلات نوروزی پذیرای مسافران بسیاری است. آب زرچشمه دارای كیفیت بالایی است و به گفته اهالی بومی هونجان شفای امراض مختلف از جمله بیماری های گوارشی است. این آب از زیر كوه های مرز سمیرم به طرف هونجان جاری و باغات این منطقه را سیراب می سازد و به حركت خود به طرف اسفرجان ادامه می دهد و در مسیر خود باغات، اراضی كشاورزی و جنگل ها را سیراب می كند و سبب شادابی آنها می شود و مناظر زیبایی به نمایش می گذارد. در فصل های بهار و تابستان با توجه به ییلاقی بودن منطقه همه ساله پذیرای ۳۵۰ خانوار عشایری می باشد.
رویش گل های آبی رنگ در حاشیه جاده و دشت های اطراف تغییر دمای هوا و تمایل آن به سردی و نزدیكی فصل سرما را نوید می دهد. تفریحگاه زرچشمه بر اثر جوشش چشمه ای با همین نام از دل كوه پدید آمده است، چشمه ای زلال كه از دل سنگ های سفید رنگ می جوشد. در اطراف رودخانه ای كه از فعالیت این چشمه ایجاد شده انبوه درختان وحشی، یك پارك جنگلی طبیعی را ایجاد كرده است. دامنه های اطراف این كوه محل رویش گیاهان دارویی فراوان است. از تفرجگاه های معروف می توان به بیشه های مسیر رودخانه و آبكا كه دارای آب معدنی است اشاره كرد،
وجه تسمیه
طبق فرهنگ معین هون نام قبیله ای از قبایل ترك (ژلو تاتار) از حوالی شمال آسیا است كه به نقاط دیگر مانند شمال چین و صحراهای مغولستان و دشت های تركمنستان و ایران كوچ كرده و انتشار یافته اند، كلمه هون بعد ها به هونان و بعد از آن هونجان تبدیل شده است.
تاریخ منطقه
قدمت این روستا به قرن چهارم یا پنجم هجری می رسد. باقی مانده قلعه غازیان (جنگجویان) كه در زمان مغول ساخته شده و بر اثر حوادث طبیعی تخریب شده است، سند مالكیت از زمان شاه عباس كه یك نفر را مامور جمع آوری مالیات از این روستا كرده كه دارای اسناد و مدارك مستند است كه قدمت این روستا را به قرن چهارم و پنجم هجری می رساند. سنگ قبر های موجود از زمان زرتشتیان، سند خرید و فروش املاك كه در زمان صفویه صورت گرفته و هم اكنون موجود است، ساختمان قدیمی كه ۳۵۰ سال پیش ساخته شده كه به قلعه اسماعیل كنی معروف است، مسجد جامع با ۲۸۰ سال قدمت تاریخی، یك تخته قالی موجود در موزه لوور پاریس بنا بر اظهار یكی از محققان دانشگاه اصفهان، قالی كیخا بافت كه در موزه آستان قدس رضوی است، باقی مانده ساختمان حمام قدیمی كه بنا بر دستور فتحعلی شاه قاجار احداث شده كه سند آن موجود است و این حمام به خاطر این كه حاكمان در فصل ییلاق مدتی را در منطقه زر چشمه در جایی كه بنام «یوردشاه» معروف است، اطراق می كرده و به خاطر شكار نیاز به حمام داشته اند دستور داده می شود فردی به نام قاسم خان معروف به «قاسم خان قبا زر» مامور شود كه این حمام را بنا كند. كشف تعدادی ظروف سفالی و اشیای دیگر از قلعه های قدیمی نشان از قدمت منطقه دارد.
آداب و رسوم هونجان
آداب و رسوم ماه محرم و صفر این روستا در نوع خود بی نظیر است. مراسم ازدواج با استفاده از ساز و نقاره محلی در مدت دو روز با در آوردن عروس در روز اول و داماد در روز دوم و رسم چوب بازی تا منزل داماد كه مردم آن را همراهی می كنند و در عصر روز دوم با مراسمی داماد را اصلاح می نمایند كه بستگان و دوستان داماد با ریختن پول و هدایایی تا زمانی كه سلمانی مشغول انجام اصلاح می باشد به پایكوبی می پردازند.
