ریپورتاژ آگهی
قلعه بختاك شهرستان لیلان و محوطه باستانی

قلعه بختاك شهرستان لیلان و محوطه باستانی

منطقه ای است در قسمت غربی شهر لیلان امروزی كه در مبداء ورودی لیلان از سمت غرب واقع شده است
  • 1401/11/06
  • استان : آذربايجان شرقي
  • شهر : ملکان
  • دسته : قلعه های باستانی ایران
آدرس : آذربایجان شرقی٬ ملكان٬ ورودی شهرستان لیلان
تلفن : 66059000-021
منطقه ای است در قسمت غربی شهر لیلان امروزی كه در مبداء ورودی لیلان از سمت غرب واقع شده است كه تلی از خاك های جمع شده توسط زلزله هایی كه در زمان های بسیار قدیم در آنجا اتفاق افتاده است می باشد قلعه فوق محلی است به شكل تقریباً بیضی كه مساحتی در حدود 100 هكتار دارد كه به علت عدم وجود شواهد زنده و یا نوشته های صریح و روشن به درستی نمی توان قدمت تاریخی قلعه و حتی لیلان را تعیین نمود ولی براساس قیلی كه از جاده ابریشم تهیه شده بود و همینطور براساس داستان ها و خرابه های كاروانسرا می توان گفت كه جاده ابریشم از لیلان می گذشته و دلیل اینكه امروزه ما لیلان را كوچك میبینیم اتفاق افتادن زلزله های متعدد و همچنین در بنبست قرار گرفتن لیلان و عدم وجود امكانات رفاهی و... می باشدگویا لیلان قبلاً در درون قلعه ای محصور بوده كه هم اكنون از دیوارهای آن قلعه تپه نماهایی بیش مشاهده نمی شود كه براثر زلزله دستكاریهای بیشتر به وسیله مردم لیلان بدین شكل افتاده است.قلعه بختك یكی از محوطه های نادر و استثنایی در منطقه شمال غرب كشور است و توجه بسیاری از باستان شناسان و محققان را به خود جلب كرده است.

این قلعه در سال‌های قبل توسط بسیاری از باستان شناسان ایرانی و خارجی بررسی و بازدید شد و در خصوص قدمت و پیشینه‌ی تاریخی آن، مطالبی را ارائه كرده‌اند.

روزگاری این قلعه نه تنها مامن اهالی در مقابل تهاجم بیگانگان بشمار می رفت، بلكه كانون توجه دینی ایران و سلاطین ساسانی نیز بوده است به طوری كه شهر شیز و آتشكده آذرگشسب را به این مكان نسبت می دهند.


محوطه باستانی قلعه بختك:
محوطه قلعه بختك لیلان محوطه حدود ۱۶۰ هكتار می باشد. ده ها تپه در این محوطه بررسی شده كه بیشترین آنها در جبهه شر قی محوطه قرارگرفته اند. مهمترین این تپه ها عبارتند از تپه الله قلی – تپه چمن كه تپه های پیش از تاریخ می باشند و از اهمیت بسزائی برخوردار می باشند. محوطه ها و تپه های باستانی شناسایی و ثبت شده  قلعه بختك مربوط به هزاره های اول، دوم، سوم و چهارم پیش از میلاد مسیح و دوران تاریخی میباشند. اعتبار این محوطه به دوران اشكانی نیز می رسد و در دوره ساسانیان نیز از اعتبار و اهمیت بسزائی برخوردار می شود و از قرون اسلامی تا دوران ایلخانی نیز اعتبار و اهمیت تاریخی خود را حفظ نموده است. علاوه بر تپه های یاد شده در ارتفاعات شرقی لیلان مكانهای استقراری نظامی نیز بچشم می خورد.

در سال 1386 در نخستین اقدام عملی، نقشه‌ی محدوده قلعه و نیز عكس ماهواره‌ای محوطه تهیه شد. تاكنون ده ها تپه تاریخی از حوزه‌ی فرهنگی قلعه بختك شناسایی و پرونده‌های ثبتی آنها تهیه شده و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. هم‌چنین حریم و محدوده‌ی قلعه در سال‌های جاری به‌صورت شبكه‌بندی شده نمونه‌برداری سفالی شده تا در خصوص قدمت و مسائل پژوهشی آن كمكی به باستان‌شناسان كرده باشد.

تاكنون بیش از هزارو دویست اثر از آثار تاریخی و فرهنگی استان آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی ثبت شده است كه از این تعداد، بیشترآنها متعلق به این قسمت از استان میباشد.


موقعیت مكانی قلعه:
در قسمت غربی شهر لیلان امروزی، در مبداء ورودی لیلان از سمت غرب واقع شده است.


موقعیت مكانی شهرستان لیلان:
لیلان در ۲۰ كیلومتری جنوب شرق ملكان، ۱۶۳ كیلومتری جنوب غرب تبریز و ۶۷۸ كیلومتری شمال غرب تهران واقع شده‌است.


شرایط اقلیمی لیلان:
شهر لیلان در ناحیهٔ جنوب شرقی دریاچه ارومیه و در منطقه‌ای حاصل‌خیز و پرآب پدید آمده‌است. آب و هوای این شهر در بیش‌تر ماه‌های سال سرد است و تنها در اواخر فصل بهار و اوایل فصل تابستان از شدت سرمای آن كاسته می‌شود. رودخانهٔ فصلی لیلان‌چای، از دامنه‌های كوه سهند سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از شهر خراجو و تعدادی روستا، از داخل شهر لیلان عبور می‌كند و سپس به دریاچه ارومیه می‌ریزد.


مناطق تاریخی لیلان:
پل لیلان،  قلعه بختك و تمام تپه های اطراف قلعه، گورستانهای قدیمی و....

قلعه بختاك شهرستان لیلان و محوطه باستانی-eXVwbDaAeO

قلعه بختاك شهرستان لیلان و محوطه باستانی-ilysVjOjjz