«پلنگان» یا «پالنگان» را زیباترین روستای منطقه اورامانات تخت در كردستان میدانند، روستایی پلكانی كه بر دامنه كوه شاهو تكیه زده و رودخانه «تنگی‌ور» از میان این روستای زیبا و تاریخی میگذرد. میگویند درگذشته، كوه‌های این منطقه، جولانگاه پلنگ‌های بی‌باكی بوده كه امروز دیگر نیستند و فقط نام خود را بر این روستای دلفریب نهادهاند. دیگر اینكه «پال» در زبان كردی و محلی به معنی «تكیه دادن» بوده و به دلیل اینكه این روستا بر كوهی با شیب زیاد، تكیه داده شاید به پالنگان معروف شده است.
مسیر جادویی روستا
مسیر رسیدن به روستای «پلنگان»، خصوصا بعد از كامیاران، جادویی است و مانند رویایی سبز میماند. جاده پر پیچ و خم و زیباست و هر پیچ كه میگذرد، منظره‌ای حیرتانگیز رخ مینماید كه می‌توان در سبز كم‌رنگ و جاندار تپه‌ها و عمق درههایش گم شد. زیبایی این كوه‌ها خصوصا در بهار چنان است كه هوش از سر میرباید، روی كوه مخملی از سبز روشن مینشیند و جای جای كوه و دشت با شقایق، و بابونه و دیگر گلهای تازه از خاك برآمده، آذین می‌شود.
در مسیر روستاهایی مانند «ماویان»، «گَشكی» و «گازِرخانی» قرار دارد و بعد در سمت چپ جاده و بعد از عبور مسیر خاكی كوتاهی به روستای پلنگان میرسید. قدمت روستای پلنگان به دوره‌ی سامانی می‌رسد و بقایای یك قلعه هم از دوره‌ی سلجوقی در بالای این روستا هنوز وجود دارد. این روستا بافتی قدیمی دارد و خانه‌هایش در دو سوی كوه بنا شده‌اند، خانه‌های روستا سنگ‌چین است و مابین سنگ‌ها از هیچ ملاطی استفاده نشده و پشت بام خانه پایین، حیاطِ خانه بالاتر است. در مارپیچ كوچه‌هایش، زندگی روستایی بی‌توجه به حضور گردشگرانی كه برای دیدن «پلنگان» آمده‌اند، جریان دارد. پالنگان بیش از 1000 نفر جمعیت دارد كه به لهجه اورامی (یكی از گویش‌های قدیمی كردی) صحبت می‌كنند.
این روستا علاوه بر مناظر طبیعی و حیرتانگیزش یك جاذبه دیگر هم دارد، حوضچههای پرورش ماهی كه در كنار رود سیروان قرار دارند و اصولا بخشی از یك باغ شخصیاند كه به روی گردشگران گشوده شده و آن‌ها میتوانند بر تختهایی كه در كنار رودخانه و زیر سایه درختان قرار دارد اطراق كنند و چای ذغالی و قلیان سفارش بدهند و منتظر آماده شدن ماهیهای كبابی بمانند.
اصولا این باغها خانوادگی اداره میشوند و پسران و دختران خانواده با با لباسهای رنگارنگ كردی مشغول كباب كردن ماهیهای قزل‌آلای تازه از آب گرفته شده هستند. برای كباب كردن ماهی، آن‌ها از وسط باز می‌كنند و بعد در كباب‌پزهایی توری و به‌شكل ماهی روی منقلی بزرگ قرار میدهند و روی ماهی‌ها آبلیموی رقیق كه زردچوبه در آن ریخته شده، می‌ریزند كه هم سبب می‌شود ماهی نسوزد و هم طعمی بسیار خوب به آن می‌دهد. بعد ماهی‌ها بین نانهای نازك محلی و روی سینی‌های یك‌بار مصرف قرار می‌گیرند و طعمی به یاد ماندنی برای گردشگران به یادگار میگذارند.
ادامه این مسیر كه به سوی كوه میرود، بسیار زیباست با آبشارهای كوچكی كه از دامنه‌ی كوه به «تنگی‌ور» می‌ریزند. این بخش از كوه شاهو، صخره‌یی است با سنگهایی لایه‌لایه كه از كنار سنگ‌ها گلها و گیاه‌های رنگارنگ و گاه عجیب روییده‌اند. اردیبهشت ماه این منطقه پر از ریواس‌های ترش و آبدار می‌شود. آب رودخانه‌ی این منطقه در بیشتر روزهای سال بسیار سرد است و بیشتر از چند ثانیه نمیتوان سرمای آن را تحمل كرد، چون این آب مستقیما از كوه سرچشمه میگیرد و در واقع آب برفی است كه به تازگی آب و جاری شده است.
كمی بعد از پالنگان، در نزدیكی روستای «كاشتر» كنار تابلویی كه مزار «حضرت عكاشه» را نشان میدهیم، توقف می‌كنیم. مقبره‌ای كوچك در این محل وجود دارد كه زیارتگاه یكی از اصحاب پیامبر (ص) به نام «معین‌الدین روحانی» معروف به «حضرت عكاشه» است كه گفته می‌شود از سوریه به ایران آمده و بعد از مرگ، در اینجا به خاك سپرده شده است. گردشگران عموما بعد از بازدید از این روستا، از مزار این بزرگ را هم زیارت می‌كنند.
