دریاچه سد بوكان

سد شهید كاظمی بوكان كه با نام سد بوكان یا سد شهید كاظمی سقز نیز شناخته می‌ شود، از سد های بزرگ ایران با هسته رسی بوده كه در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی و شمال استان كردستان قرار دارد. تاج این سد در ۲۵ كیلومتری جنوب شرقی شهر بوكان تابع استان آذربایجان غربی نزدیك مرز استان كردستان قرار گرفته و مخزن و دریاچه سد در محدوده استان كردستان شهر سقز قرار گرفته و حوضه آبریز آن از كوهستان های چهل چشمه و كیله شین از رشته كوههای زاگرس در كردستان بین سقز و بانه و دیواندره سرچشمه می گیرد. از این سد ابتدا برای تنظیم و استفاده از آب و سیلاب‌ های زرینه رود استفاده می ‌شد و در جهت آبیاری اراضی پایین دست، سدی در جنوب ‌شرقی بوكان بر روی این رودخانه بسته شده‌ است.

احداث سد
كار احداث این سد در سال ۱۳۴۶ با هدف تأمین آب كشاورزی، شرب و برق منطقه توسط یك شركت اتریشی (پور اتریش) آغاز و در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد. در مهرماه ۱۳۵۰ در یك مراسم رسمی با حضور محمدرضا شاه پهلوی در بوكان، این سد افتتاح شد. سد بوكان در مسیر رودخانه زرینه‌رود قرار دارد. نام پیشین این سد كوروش كبیر بود اما در سال ۱۳۵۸ خورشیدی، هیئت وزیران دولت موقت جمهوری اسلامی در جلسه مورخ ششم مرداد آن سال بنا به پیشنهاد وزارت نیرو تغییراتی در نام سد های ایران اجرا و تصویب شد و سد كوروش كبیر به سد شهید كاظمی نیز تغییرنام یافت.

ویژگیهای سد بوكان
این سد در مسیر رودخانهٔ زرینه‌ رود قرار دارد. اما دریاچه پشت آن، از رود های زرینه رود، سیمینه رود، خورخوره و سقزچای پر آب می شود. طول تاج این سد ۵۳۰ متر و ارتفاع آن از پی ۵۰ متر است. با افزایش حجم مخزن سد در سال ۱۳۸۴ حجم كل مخزن سد به ۷۶۲ میلیون مترمكعب رسید. این سد سالیانه بیش از یكصد میلیون متر مكعب آب شرب و صنعت و در حدود ۵۵ هزار هكتار از زمین‌ های كشاورزی مناطقی ازاستان آذربایجان شرقی را نیز آبیاری می ‌كند. این سد علاوه بر تأمین آب شهرهای بوكان، میاندوآب و عمده آب شهر تبریز، مقدار زیادی از زمین ‌های كشاورزی مناطق عجب شیر و آذرشهر را نیز آبیاری می‌ كند. همچنین رها سازی آب پشت سد شهید كاظمی بوكان به درون دریاچه ارومیه به بهبود اوضاع این دریاچه كمك نموده است. دریاچه سد بوكان با ۷۱۸ میلیون مترمكعب بیشترین آب پشت سد را به خود اختصاص داده ‌است. خط انتقال آب به شهرستان تبریز دقیقاً از سد بوكان و محدوده این شهرستان شروع می ‌شود، اما برای حذف نام مبدأ (سد بوكان)، در خبرگزاری‌ های داخل ایران از عنوان خط «انتقال زرینه رود» استفاده می ‌كنند.

مسیر دسترسی
از بوكان جاده ای كه به سمت روستاهای البلاخ، یكشوه و درزپولی می رود را پیش بگیرید. در دوراهی به سمت قلندر رفته و در نهایت مسیر سد را ادامه دهید.