آتشكده هارپاك از جاذبه‌های گردشگری روستای ابیانه محسوب می‌شود با ما همراه باشید تا درباره جاذبه‌های اطراف آتشكده هارپاك در ابیانه بیشتر بدانیم.
قدیمی‌ترین اثر تاریخی ابیانه آتشكده‌ای است كه مانند دیگر بناهای دِه در سراشیبی قرار گرفته است. آتشكده ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی دانسته‌اند، كه در جوامع كوهستانی ساخته می‌شد. روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است: یكی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا كه به گفته اهالی فرزندان امام موسی كاظم بوده‌اند و زیارتگاه دیگر ابیانه هینزا نامیده می‌شود و از جمله این آتشكده‌ها، آتشكده هارپاك است . از جذابیت‌های سفر به ابیانه تماشای آتشكده هارپاك است كه در سابات یكی از گذرگاه‌های سرپوشیده قرار دارد. آتشكده هارپاك در زمان هخامنشیان ساخته شد و در زمان ساسانیان به اوج خود رسید.
آتشكده هارپاك و با ارزش بودن آن
آتشكده هارپاك دارای سه طبقه و چهار طاقی است و از مصالح به كار رفته در آن سنگ لاشه و گچ هستند. این بنا از هر طرف قابل رویت است. در مسیر كوچه اصلی ابیانه كه از دروازه بالا تا دروازه پایین امتداد دارد چهار تا از گذرگاه‌های سرپوشیده كه سبات (سابات) نامیده می‌شوند و اولین آنها سباتی است كه آتشكده در آن قرار دارد. این بنا در ۳ طبقه ساخته شده كه دارای چهار طاقی است و از سنگ لاشه و گچ ساخته شده است. در مورد نام آتشكده هارپاك باید بگوییم در گویش ابیانه هِر به معنی زیر و پَك به معنی پله است. اما به اعتقاد برخی این نام به هارپاك از چهره‌های بزرگ و برتر در تاریخ هخامنشی و ماد، مربوط می‌شود.
در وسط آتشكده آتشی روشن بوده كه مسیر كاروان را روشن می‌كرده و مورد احترام بوده است. آتش آتشكده را با زغال سنگ روشن می‌كردند. در حال حاضر زغال سنگ به وفور در حوالی روستای ابیانه یافت می‌شود. این بنا مانند دیگر بناهای ابیانه روی شیبی پست و بلند واقع شده است. هنوز یك تالار كوچك از آخرین طبقه‌ی این بنا باقی مانده است. این آتشكده دارای طبقه مخصوص آداب مذهبی یك سرسرا كه از سه جزء گنبدوار تشكیل شده و چند قسمت دیگر تشكیل شده است. آتشكده هارپاك در ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی دانسته‌اند كه در جوامع كوهستانی ساخته می‌شد. سه طبقه و چهارطاقی آتشكده ابیانه از تمامی جهات قابل مشاهده است.
دیدنی‌های اطراف آتشكده هارپاك
خانقاه ها: خانقاه محلی برای زندگی و گردهمایی صوفیان و درویشان بوده است كه به‌عنوان محل استراحت شاهان صفوی در تابستان نیز به كار می‌رفت. از خانقاه‌های ابیانه می‌توان به خانقاه واقع در محله «پَس خانقاه» اشاره كرد كه در دوره شاه عباس صفوی ساخته شد و شامل بنایی سه طبقه با نمای آجری و سردر طاق ضربی می‌شود كه مزین به نقاشی‌های عهد صفوی است. خانقاه اشرفه نیز جذابیت‌های خاص خود را دارد و تزیینات خوشنویسی روی دیوارهای آن خودنمایی می‌كند.
آب انبارها: در گذشته مردم مناطق كویری از آب‌انبار برای ذخیره آب و تامین نیاز خود استفاده می‌كردند. ابیانه نیز از این امر مستثنا نبود و در حال حاضر چهار آب‌انبار در این روستا وجود دارد كه قابل استفاده نیستند. آب‌انبار میان ده در محله میان ده قرار دارد و قدمت آن به ۱۰۰ سال می‌رسد. آب‌انبار پالیزه در محله یوسمون، آب‌انبار پُرزله در محله بالا ده در و پَ باغچه یا پَس باغچه در محله یسمون، از دیگر آثار تاریخی ابیانه هستند.
موزه مردم شناسی: موزه مردم‌شناسی ابیانه در سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز كرد و علاوه بر قرآن‌های خطی و نسخ قدیمی، اشیایی همچون وسایل كشاورزی، ظروف پخت‌وپز، پوشاك سنتی و... را در معرض نمایش گذاشته است. این موزه در ساختمان قدیمی مهدكودك و آزمایشگاه دبیرستان ابیانه قرار دارد و پس از مرمت، برای موزه استفاده شد و هدف از راه‌اندازی آن، معرفی گوشه‌ای از فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم ابیانه بود كه با ارائه اشیای مورداستفاده مردم از روزگاران گذشته تاكنون محقق شد.
قبرستان قدیمی روستا: قبرستان قدیمی ابیانه نیز در نوع خود جالب است؛ به‌خصوص سنگ قبرهای آن كه به‌شكل مثلث هستند و مشخصات متوفی روی آنها حك شده است. در این قبرستان برای مشخص‌كردن جنسیت متوفی، از تصویر شانه استفاده كرده‌اند كه نشان می‌دهد آن مزار به یك زن تعلق دارد.
قلعه های ابیانه: سه قلعه در ابیانه وجود دارد كه در گذشته مردم برای حفظ جان و مال خود در برابر یاغی‌های محلی، از آنها استفاده می‌كردند. قلعه پال هونه یا تخت هامان واقع در جنوب غرب ابیانه، قدمتی نزدیك به ۲۰۰ سال دارد و جالب اینكه سهم افراد در ساخت این قلعه، در سند آن ذكر شده است. قلعه پاله در محله پل در شمال غرب روستا جای گرفته است. قلعه هرده در محله هرده در شمال شرق ابیانه واقع شده است. این قلعه دیوارهایی به ضخامت یك متر دارد كه ارتفاع آنها به حدود چهار تا پنج متر می‌رسد. مصالح اصلی به‌كاررفته در قلعه هرده، سنگ‌های درشت هستند؛ در حالی كه در ساخت سایر قلعه‌ها از خاك رس استفاده شده است.
