این تپه در پاییز سال ۱۳۷۰ شمسی به وسیله هیأت ایرانی مورد كاوش علمی قرار گرفت. براساس یادداشت های احمد تهرانی مقدم سرپرست هیئت كاوش این منطقه ، «تپه شغالی» در دامنه شمال تپه شغالیغربی تپه های طبیعی شهر پیشوا واقع شده و تراسی با وسعت كم دارد. این نقطه با توجه به اهمیت سوق الجیشی و نزدیكی به رودخانه جاجرود ، در اواخر هزاره ششم پیش از میلاد محل استقرار اقوام پیش از تاریخ بود. عناصر معماری در تپه شغالی خشت خام و چینه بود و گاهی توأمان از هر دو استفاده می شد. ابزار مفرغی به ندرت در این تپه مشاهده شده ، اما ابزار سنگی به میزان قابل توجهی وجود داشته است. بررسی و مطالعه نقوش ظروف سفالین نشان می دهد كه نقوش رو به تكامل گذاشته و رفته رفته پیچیده تر شده است. طبیعت گرایی و تك موضوعی نقوش، به مرور به نقش اندازی چند موضوعی نقش ها بدل شده است. اشیای سفالی در لایه های عمیق تر ، دست ساز و دارای رنگ گوجه ای با نقوش هندسی سیاه رنگ بود. با توجه به یافته های مختلف در لایه های تمدنی تپه شغالی ، سبك و نوع تزیینات اشیای سفالی ، فرم و ساخت ظروف، مواد تشكیل دهنده آنها و پوشش سفالینه ها نشان می دهد این مكان در اواخر هزاره ششم قبل از میلاد برای زیست انتخاب شده و تا هزاره سوم قبل از میلاد چند دوره استقراری دارد.
سفال این تپه در عمیق ترین لایه با تمدن «چشمه علی ری» و در لایه های بعدی با سفال فرهنگ سیلك II و سیلك III و همچنین با حصار I دامغان قابل مقایسه است.بر اثر كاوشهای باستان شناسی در آبادی چاله مورت(در یك كیلو متری شمال شرقی شهر پیشوا) كوره های پخت سفال و گورستانی با سه تا پنج دوره دفن متعلق به دوره پیش از ظهور زرتشت و پس از آن كشف شده است.بازار سرپوشیذه و قدیمی كه از مغرب تا مشرق نزدیك بقعه امامزاده جعفر امتداد دارد و در آن مجموعه ای از آثار تاریخی و در كنار آن دو كاروانسرای قدیمی به نامهای ملا علی و چال خشتی دیده می شود.گورستان باستانی پیشوا كه در سال ۱۳۶۳ كاوش شده كه مربوط به اواخر هزاره دوم تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد می شود.