تویسركان در یك نگاه
تویسركان یكی از شهرهای استان همدان است كه در جنوب كوه الوند واقع‌شده است. یكی از محبوب‌ترین محصولات تویسركان گردو است و درخت‌های گردو زیادی در این شهر دیده می‌شود.
تویسركان یكی از شهرهای استان همدان است كه در جنوب كوه الوند قرارگرفته است. تویسركان بعد از همدان، ملایر و نهاوند به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ استان شناخته می‌شود. این شهر آب و هوایی معتدل و كوهستانی دارد و بر اساس اسناد تاریخی تویسركان بر ویرانه‌های شهر قدیمی رودلاور واقع‌شده است. با ما همراه باشید تا شهر تویسركان را بیشتر بشناسیم:
جغرافیا
تویسركان از شرق به ملایر، از جنوب به نهاوند و از غرب به استان كرمانشاه محدود می‌شود. ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۷۸۰ متر است و در واقع از مناطق بلند و كوهستانی استان همدان است. شهرستان تویسركان دارای دو شهر به نام‌های تویسركان و سركان به مركزیت تویسركان و ۱۲۶ آبادی و هفت دهستان است. تویسركان را ازنظر تنوع زیستی می‌توان به سه بخش كوهستانی، كوهپایه‌ای و جلگه‌ای تقسیم كرد.
بر اساس آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۰، جمعیت شهرستان تویسركان ۱۰۱٬۶۶۶ نفر است.
وجه‌تسمیه
تویسركان از دو بخش «توی» و «سركان» تشكیل‌شده است. در بسیاری از نقاط ایران، لغت «توی» به‌معنای نزدیك است و افراد برای نشانی دادن از این كلمه برای نزدیك بودن جایی استفاده می‌كنند. توی و سركان در واقع دو ده نزدیك به هم بودند و توی در یك‌فرسنگی از سركان قرار داشت و به همین دلیل این بخش به تویسركان مشهور شد.
برخی محققان بر این باور هستند كه تویسركان در زبان قومی كه در این منطقه می‌زیسته‌اند معنای خاصی داشته و این كلمه از همان قوم می‌آید.
تاریخچه
در محل تویسركان امروزی شهری با قدمت ۳ هزار سال وجود داشته كه در مرور زمان هیچ اثری از آن باقی نمانده است. بر اساس كاوش‌های باستان‌شناسی انجام‌شده در تپه باستانی بابا كمال و آثار و اشیاء به‌دست‌آمده از آن، قدمت این منطقه به حدود ۴ هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. همچنین آثار و بقایای كهن بیانگر آن است كه در محل كنونی تویسركان شهر بزرگی با قدمت ۳ هزار سال و هم شهرها و بخش‌های دیگری در نقاط دیگر این شهرستان وجود داشته است.
شواهدی وجود دارد كه از ویران شدن شهری در محل تویسركان امروزی در حمله مغول خبر می‌دهد. در عصر صفویه اقدامات خوبی برای آبادانی تویسركان صورت گرفت و در این شهر بناهای زیادی متعلق به عصر صفوی دیده می‌شود.
فرهنگ و آداب‌ورسوم
پوشش
پوشش محلی مردم تویسركان، پوشش محلی رایج در همدان است. پوشاك مردان شامل سرپوش‌های نخلی و نمدی، كونیك، گیوه و كلاش می‌شود. پوشاك زنان همدانی شامل عرقچین، كونیك، تومبان، آرخالق، دوش لوق، بوتون، ساغری، ارسی و گالش می‌شود.
آداب‌ورسوم
هر خطه‌ای از ایران آداب‌ورسوم خاص خود را دارد و تویسركان هم از این قاعده مستثنا نیست. یكی از روزهایی كه در تویسركان و سایر شهرهای همدان با آداب‌ورسوم خاصی برگزار می‌شود، شب یلدا است. در این شب پس از صرف آجیل و خوراكی‌ها، فال سوزن می‌گیرند.
این فال توسط بزرگ فامیل گرفته می‌شود و آداب‌ورسوم خاصی دارد.
در شب چله مادر دامادی كه تازه ازدواج‌كرده است باید برای عروسش آجیل و مرغ و ماهی بفرستد و این وسایل را در سبدی بچیند و به خانه دختر بفرستد.
گویش
زبان مردم تویسركان در شهرها، بخش‌ها و بیشتر روستاها فارسی با لهجه لری است، اما در بعضی از روستاها گروهی به زبان‌های كردی و تركی صحبت می‌كنند. بیشتر مردم این شهر از اقوام فارس و لر هستند.
سوغات
اصلی‌ترین سوغاتی تویسركان، گردو است. از دیگر سوغاتی‌های خوشمزه تویسركان می‌توانیم به بادام، پشمك، عسل، سماق و انواع آلو اشاره كنیم.
صنایع‌دستی
صنایع‌دستی تویسركان عبارت‌اند از سفال‌گری، تكه‌دوزی، چرم‌دوزی، معرق، منبت و قلاب‌بافی.
غذای محلی
از غذاهای محلی تویسركان می‌توانیم از آش سماق، كوفته نخودی، آش كلم‌قمری یاد كنیم.
جاذبه‌های گردشگری
جاذبه‌های تاریخی
از جاذبه‌های تاریخی تویسركان می‌توانیم به مسجد جامع سرابی، آرامگاه حیقوق پیامبر، قلعه اردلان، پل تاریخی فرسفج، كاروانسرای شاه‌عباسی، آرامگاه شاهزید اشاره‌كنیم.
جاذبه‌های طبیعی
از جاذبه‌های طبیعی تویسركان می‌توانیم به پارك توریستی كمربسته، دره گزندر سرابی، دره باغ‌های سركان، محله قدیمی جولستان یاد كنیم.