كردستان شهری است با تنوع غذایی بسیار بالا و غذاهایی با طعمی خاص و فراموش نشدنی كه عطر و بوی گیاهی آن ها تا مدت ها در یاد می ماند. غذاهای محلی و سنتی خوشمزه این استان را از دست ندهید.
استان كردستان علاوه بر جاهای دیدنی فوق العاده زیبایی كه دارد، دارای تنوع غذایی بالایی می باشد. غذاهای محلی و سنتی خوشمزه این استان را از دست ندهید.
كردستان با دامنه ها و دشت های سرسبز و رشته كوههای سر به فلك كشیده با جاذبه های توریستی از زیباترین استان های غربی كشورمان است. رودخانه ها، غارها دریاچه ها، آبشارها و چشمه های جوشان همه دست به دست هم داده و كردستان را با همه عظمتش به وجود آورده اند.
كردستان شهری است با تنوع غذایی بسیار بالا و غذاهایی با طعمی خاص و فراموش نشدنی كه عطر و بوی گیاهی آن ها تا مدت ها در یاد می ماند.
نان برساق
برساق از نان های سنتی و محلی كردستان است كه در استان های ایلام و لرستان و كرمانشاه نیز طرفدار دارد. برای پخت این نان بی نظیر ابتدا آرد، شیر و بكینگ پودر را با هم مخلوط كرده و خمیری درست می كنند و سپس خمیر را در یك مكان گرم می گذارند تا به اصطلاح ور بیاید و بعد در اندازه های دلخواه از خمیر برداشته و به شكل گرد و كوچك در روغن سرخ می كنند این نان برای افطاری بسیار مناسب است.
شلكینه
شلكینه از نان های سنتی است كه بیشتر به عنوان سوغاتی می خرند. این نان بر روی ساج (وسیله ای كه مانند ماهیتابه بر عكس روی گاز گذاشته می شود ونان ها روی آن پخته می شوند) پخته میشود.
مواد لازم برای پخت این نان شامل:آرد، زرده تخم مرغ، شیر، شیره خرما یا انگور، زعفران، روغن محلی می باشد و در مهمانی ها بیشتر استفاده می شود.
كلانه
كلانه بیشتر شبیه پیتزا می باشد. برای پخت این نان لذید ابتدا باید خمیر لطیف و یكدست تهیه كنید و آن را به صورت نازك پهن كنید بعد نصف خمیر را با سبزیجاتی مانند پیازچه خردشده بپوشانید و بعد نصف خمیر را روی آن دیگر بر گردانید و بعد روی ساج قرار دهید تا پخته شود.
آش گزنه
آش گزنه یكی از آش های معروف و محبوب استان كردستان می باشد كه طرفداران بسیار زیادی در این منطقه دارد. در تهیه این آش ابتد جو و گندم را در دوغ پخته و با افزودن گیاهانی همچون پونه، كاكوتی و گزنه آش را معطر می كنند.

آش دوغه وا
اگر اهل آش باشید با دیدن آش دوغه وا حتما به یاد آش دوغ می افتید. جالب است بدانید برای خوشمزه تر شدن این آش به آن كوفته ریزه می زنند. از مواد لازم برای تهیه این آش می توان به بلغور، برنج، نخود و سبزی خشك شده می باشد.
آش پرپوله
از آش های خوشمزه و محلی استان كردستان آش پرپوله یا آش عدس می باشد. این آش به علت دارا بودن ویتامین های A و E و C خاصیت آنتی اكسیدانی دارد و سبب تقویت سیستم ایمنی بدن هنگام بیماری ها می شود و بدن را در مواجه با انواع سرطان ها به ویژه سرطان پروستات و سینه محافظت می كند. برای پخت این آش از پیاز، عدس، رشته آشی و ادویه استفاده می كنند.
آش برویشین تورش
برویشین تورش یك نوع آش خوشمزه است كه هم به عنوان پیش غذا و هم غذای اصلی می توان آن را میل كرد. برای پخت این استفاده موادی همچون زردآلو، لپه، سركه، پیاز، روغن، بلغور و ادویه لازم است. البته پوره ی زردآلو نیز سبب خوشمزه تر شدن آش میشود.
آش هالاو
از غذاهای محلی سنندج كه بیشتر در پاییز و زمستان پخته می شود آش هالاو یا آبگوشت غوره است. این آش تركیبی از گوشت، برنج، نخود، ماهیچه، پیاز، چغندر، برگ چغندر، آبغوره و زعفران است. بعد از آماده شدن، گوشت آن را با نخود كوبیده و با بادمجان نوش جان می كنند.

آش سه نگه سیر
در فصل سرما كردستانی ها آش سه نگه سیر را تهیه می كنند. این آش بسیار مغذی است و از تركیب موادی همچون عدس، گوشت مرغ، پیاز، فلفل و زردچوبه تهیه می شود و هنگامی كه عدس و مرغ پخته شد برنج را می افزایند و سپس كشك ساییده شده درون آن ریخته و نوش جان می كنند.
آش عدس بلغور
آش عدس بلغور از محبوبترین آش ها در كردستان است. برای پختن این آش سیب زمینی، عدس، بلغور، ادویه و گندم لازم است و در پایان پخت آبلیموی تازه به آن اضافه كرده و با نعناع داغ تزیین می كنند.
آش شه له مین
این آش یك آش محلی بسیار لذیذ است كه در زمستان و پاییز و روزهای بارانی می چسبد. شلمین همانند ترخینه طی فرایندی زمان بر مانند ترخینه به تكه هایی تبدیل شده و به شكل خشك مورد استفاده قرار می گیرد. گوشت، عدس، گردو، ادویه، روغن، پیاز و نخود مواد اولیه ی این آش می باشد.
شیش كباب
كباب یكی از غذاهایی است كه در كردستان طرفداران بیشماری به خود اختصاص داده است مخصوصا در بین عشایر به دامداران بسیار رایج است. اهالی كردستان روی آتش قطعات بزرگی از گوشت را كباب می كنند. شیش كباب نوعی كباب رایج در این منطقه است كه گوشت آن را داخل مخلوطی از فلفل، سیر، نعنای تازه، پیاز، زعفران و روغن زیتون طعم دار می كنند و سپس بعد از چندین ساعت اقدام به كباب كردن آن روی زغال یا تابه می كنند.

بریان كردی
بریان یكی از غذاهای مخصوص مراسم ها و جشن های كردستانی ها می باشد كه در بین عشایر، دامداران و شكارچیان رایج است. برای اینكه یك بریانی خوشمزه تهیه كنند اقدام به ذبح یك كهره یا همان بزغاله چند ماهه می كنند و سپس آن را قطعه قطعه كرده و روی یك سیخ چوبی یا آهنی می كشند و روی آتش كباب می كنند.
رشته پلو
اگرچه رشته پلو را در سراسر ایران طبخ می كنند اما در بین مردمان منطقه كردستان به عنوان غذای سنتی شناخته شده است. در كردستان نیز این غذا را با برنج و رشته پلویی طبخ می كنند و بعضی مواقع از كشمش نیز داخل آن استفاده می كنند و در نهایت آن را در كنار گوشت و مرغ و یا انواع خورشت ها سرو می كنند.
كركو ارگ خانه گان
از انجایی كه مردم كردستان به گیاهانی كه در آن منطقه رشد میكند اشراف كامل دارند بنابراین با استفاده از آن ها غذاهای بینظیری تهیه و طبخ میكنند. ترگ خانه گان نام یكی از انواع گیاهانی است كه در اطراف كردستان می روید و خواص فوق العاده ای دارد. البته آن را با اسم كرفس آبی هم می شناسند. اهالی كردستان این تره پر خاصیت را با پیاز و تخم مرغ و ادویه تركیب كرده و یك كوكوی بسیار خوشمزه درست می كنند.
كوفته شوروا
كوفته محلی استان كردستان كه بسیار خوشمزه و لذیذ است و البته بی شباهت به كوفته های سایر شهرها نیست كوفته شوروا نام دارد. در تهیه این غذای خوشمزه موادی همچون سبزیجات معطر، گوشت چرخ كرده، لپه، برنج، ادویه، تخم مرغ و... بكار برده می شود.

قیماغ
قیماخ یا قیماغ در كردستان نوعی دسر به شمار می رود كه بیشتر شبیه به كاچی می باشد و معمولا برای مادرانی كه به تازگی زایمان كرده اند تهیه می شود و بخاطر اینكه خاصیت تسكین درد دارد و باعث گرم شدن روده ها می شود برای آن دسته از افرادی كه سرد مزاج هستند بسیار مفید است. روغن حیوانی، گلاب، آرد، ادویه جات، شكر از جمله موادی است كه در تهیه این غذا بكار برده می شود.
ماهی كباب
در اطراف دریاچه زریوار در ٢ كیلومتری مریوان رستواران هایی دایر است كه اگر یك بار در آنجا ماهی بخورید طعمش را هرگز فراموش نخواهید كرد. در این رستوران ها ابتدا ماهی ها را از دریاچه صید كرده و بعداز مزه داركردن روی زغال كباب می كنند.
یكاوه
یكاوه نوعی غذای محلی است كه از تركیب برنج و بلغور پخته می شود و بعد از آن گوشت را اضافه می كنند كه ترجیحاً از گوشت گوسفند استفاده می كنند. برای پخت یكاوه گوشت گوسفند را در پاییز آماده می كردند و كاملاً مغز پخت می كردند تا آب آن خشك شود و سپس در روغن تفت می دادند و در دلخل ظرف های سفالی برای فصل سرما نگه می داشتند و با پیاز داغ و خرما و كشمش و قاورمه ( گوشت تفت داده شده) ثكاوه خوشمزه را پخته و نوش جان می كردند.
یكاوه را می توان در هر فصلی پخت ولی برای فصل سرما مناسب تر است و می توان سینه ی مرغ را جایگزین گوشت قرمز كرد.
دلمه برگ مو
دلمه غذایی است كه در بیشتر شهرهای ایران پخته می شود و نامش برای همه آشنا است اما در كردستان دلمه ها در اندازه های بسیار بزرگ و البته خوشمزه تهیه می شود. دلمه در این منطقه جزو غذاهای محلی پرطرفدار به شمار می رود.

هتیمچه
هتیمچه از غذاهای سنتی و محلی كردستان است كه امروزه پخت آن كمرنگ شده است. اگر چه شاید در برخی رستوران ها دیده شود اما تهیه و طبخ آن به نسبت گذشته بسیار كاهش پیدا كرده است. مواد اولیه ی هتیمچه شامل:موادی همچون سبزی، حبوبات، گوشت گوسفندی می باشد این غذا بسیار مقوی است.
خورش ریواس
موقعیت كوهستانی كردستان سبب رشد گیاهان خوراكی مقوی و خوشمزه در این منطقه شده است. سبزی های تازه ای كه مردم از دشت ها چیده و در غذاهای خود استفاده می كنند. ریواس از گیاهانی است كه در طبیعت می روید و بسیار خوشمزه است.
اهالی كردستان با ریواس خورشت خوشمزه ای به نام خورشت ریواس می پزند.برای پخت خورش ابتدا ریواس را بدون اینكه بپزند پوستش را جدا می كنند و با پیاز و گوشت می پزند و برای خوشمزه تر شدن نمك، جعفری، نعناع و فلفل هم اضافه می كنند. این غذا دارای مزه ی ترش است و بسیار لذیذ می باشد.

دانه كولانه
دانه كولانه نوعی آش لذیذ است كه در مراسم ها، دورهمی ها، جشن ها پخته می شود. اگر فرزندی اولین دندانش را در آورد جشنی برایش گرفته و برای پذیرایی آش دانه كولانه می پزند. مواد اصلی این آش لوبیا قرمز، نخود، عدس، گندم، مرزه خشك، قلم گوسفندی، پیاز و ادویه های مختلف می باشد.
خورش گیلاخه
خورش گیلاخه از خورش های محلی و سنتی استان كردستان است و چون گیاه گیلاخه در استان كردستان می روید لذا زادگاه اصلی این آش كردستان است. این گیاه از دو بخش برگ و پیازچه تشكیل شده كه بخش پیازچه سرشار از فیبر است. گیلاخه قبل از پخت لزج است اما خورشتی كه با استفاده از آن تهیه می شود اصلا حالت لزج ندارد و بسیار خوشمزه و خوش آب و رنگ است.
قایرمه
قایرمه همان كنگر سوخاری شده است. این غذا به حدی خوشمزه است كه بیشتر شبیه پیش غذاهای خارجی است این غذا از گیاه كنگر تهیه می شود، گیاهی كه در ماه فروردین می روید. ولی در ماه های دیگر سال از كرفس به جای كنگر استفاده می كنند این غذا را هم با نان و هم برنج می توان سرو كرد.
برای پخت آن ابتدا پوست كنگر را جدا كرده و خرد می كنند و بعد در سس غلیظ مخلوط كرده و سرخ می كنند. برای درست كردن سس هم تخم مرغ، آب، زعفران دم كرده، آرد و كره مخلوط كرده و سس را تهیه می كنند.