موزه اسناد دانشگاه اصفهان یكی از جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی اصفهان است .این موزه نمایانگر پیشینه تاریخ دانشگاه اصفهان است. این مجموعه شامل آثار و اسنادی است كه از زمان تاسیس دانشگاه تا به امروز گردآوری شده اند؛ آثاری نظیر سكه و اسكناس، تمبرها، اشیای اهدایی، تابلوهای نقاشی، آثار چوبی و جام ها و كاپ های مسابقات. تندیس ها و سرویس غذاخوری ساخت كشور فرانسه از دیگر دیدنی های جالب این موزه هستند. لازم به ذكر است كه موزه گروههای زمین شناسی و زیست شناسی نیز در این دانشگاه دایر است.
موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان، به منظور حفظ بخشی از ارزشها، میراث و تمدن غنی و گرانبهای این سرزمین در ادوار مختلف تاریخی تأسیس شده است. نخستین بار در ۲۴ اسفند ماه ۱۳۵۴ مركز اسناد و آمار دانشگاه پایه گذاری شده و همزمان با تأسیس این مركز اقدامات لازم برای جمع آوری سوابق دانشگاه اصفهان انجام گرفته كه نتیجه آن متمركز شدن مجموعه ای از اسناد ارزشمند در رابطه با پیشینه تاریخی دانشگاه اصفهان بوده است. این مركز در دوره هایی با فراز و فرودهایی همراه شده است.
اشیا داخل موزه اسناد دانشگاه اصفهان
سكه و اسكناس
موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان سكه های متعددی از دوران الیمایید، ساسانی، ایلخانی، صفویه، افشاریه، زندیه، قاجار، پهلوی، جمهوری اسلامی و نیز اسكناس های ایرانی و خارجی از دوره های مختلف تاریخی را در بر دارد.
قطعات خط
در موزه دانشگاه اصفهان چندین قطعه خط از آثار خطاطان مشهور ایرانی نگهداری می شود. آثار خطاطانی مانند عبدالرحیم افسر اصفهانی ملقب به افسر، میرزا احمد نیریزی ملقب به سلطانی، موسی بن جواد، حبیب الله فضائلی و احمد بن معتمد السلطنه زینت بخش مخزن موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان است
تابلو نقاشی
موزه دانشگاه اصفهان مجموعه ای از آثار هنرمندان و استادان برجسته معاصر شهر اصفهان را در گنجینه خود نگه داشته است.
تمبر
در موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان، مجموعه ای ارزشمند از تمبرهای دوران مختلف تاریخ ایران موجود است. این تمبرها به مناسبت های مختلف منتشر شده اند.
آثار چوبی
در مجموعه موزه دانشگاه اصفهان چند قطعه احجام چوبی كه به طرز هنرمندانه ای ساخته و پرداخته و منبت كاری شده اند وجود دارد. یكی از این آثار ماكت چوبی از پل تاریخی شهرستان اصفهان است.
شیر سنگی
از جاذبه های مرموز و باورنكردنی شهر اصفهان، شیرهای سنگی آن است كه یكی از نمونه های آن در باغ مطالعه خواهران دانشگاه اصفهان موجود است. یكی از سنت های باستانی مردم اصفهان كه گویا از عشایر و به خصوص عشایر بختیاری سرچشمه گرفته، نصب شیر سنگی روی قبور بعضی اشخاص بوده است. این رسم كهن از این قرار بوده كه پس از مرگ پهلوان یا مرد صاحب نام یا انسانی فداكار و خیر كه در جنگاوری یا تیراندازی و سواركاری شهرت و مقامی داشته، بر سر مزار او سنگ زیبایی به شكل شیر كه سمبل شجاعت و مردانگی است تراشیده و نصب می كردند. از مدت ها پیش از شكل گیری دانشگاه اصفهان در فضایی كه امروز به عنوان پارك مطالعه خواهران شناخته می شود شیر سنگی نصب بوده است. پیشینه و علت نصب این شیر سنگی در این فضا هنوز مبهم است. اما به نظر می رسد كه این شیر سنگی در زمانی نامعلوم از مجموعه قبرستان تخت پولاد اصفهان به این قسمت انتقال داده شده باشد.
كبوترخانه
كبوترخانه ساختمان هایی كهن هستند كه معمولا به شكل استوانه و برای گردآوری كود كبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف كشاورزی ساخته می شده است. در گوشه و كنار استان اصفهان برج ها و كبوترخانه هایی مخروطی شكل دیده می شود و افراد ناآشنا گاه به اشتباه این برج ها را دژهای قدیمی و مستحكم شهر اصفهان پنداشته اند. كبوترخانه های كوچك و بزرگ ایران بر حسب اندازه میان هزار تا چهل هزار كبوتر در خود جای می دهند. یكی از كبوترخانه های شهر اصفهان نیز در دانشگاه اصفهان واقع گردیده كه از لحاظ ساخت، نمونه پیشرفته ای از این نوع برج هاست. در اواخر دوره صفویه باغ معروف هزار جریب در دامنه های كوه صفه ایجاد گردید كه به منظور حاصلخیز كردن زمین های باغ هزار جریب، در چهارگوشه این باغ، چهار برج كبوتر تعبیه شده بود كه امروزه تنها دو برج از این چهار برج باقی مانده است؛ یكی در میدان برج یا مرداویج و دیگری در دانشگاه اصفهان قرار دارد. برج كبوتر موجود در دانشگاه اصفهان نزدیك دیوار بین دانشگاه اصفهان و ارتش قرار گرفته است. دانشگاه اصفهان به منظور حفظ و نگهداری از این اثر تاریخی دوره صفویه در چندین نوبت اقدام به مرمت این اثر نموده است. ارتفاع كل برج به ۱۶ متر و ۷۰ سانتی متر می رسد.
مقبره شهدا
دانشگاه اصفهان به منظور حفظ و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هشت سال جنگ ایران و عراق اقدام به طراحی و ساخت بنایی یادمانی بر فراز مقبره شهدای گمنام مدفون در دانشگاه اصفهان نمود. این اثر با ارتفاع ۲۵ متر و قطر ۱۳ متر توسط شركت توان برج سپاهان با هنر معماری دكتر ماهرالنقش در فضایی به مساحت ۱۵۰ متر بنا گردیده است.
آثار اهدایی دانشگاه
دانشگاه اصفهان به واسطه موقعیت و جایگاه ویژه ای كه در میان دانشگاههای كشور داشته از دیرباز پذیرای هیأت های علمی و فرهنگی از سراسر نقاط دنیا بوده است. هر كدام از این هیأت ها در بازدیدهای خود از دانشگاه اصفهان، نمادها و یادگارهایی از دانشگاه و صنایع دستی كشور متبوع خود را به دانشگاه اصفهان اهداء نموده اند. ماحصل این هدایا، ایجاد مجموعه ارزشمندی از نمادها و صنایع دستی كشورهای مختلف در موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان شده است.
جام ها و كاپ های مسابقاتی
مجموعه ای از كاپ ها و جوایز ورزشی كه از افتخارات دانشجویان دانشگاه اصفهان است در موزه دانشگاه اصفهان نگهداری می گردد. این كاپ ها و جام های مسابقاتی در رشته های مختلف ورزشی چون بسكتبال، فوتبال، والیبال، فوتسال، تنیس، دو میدانی و … به تفكیك در معرض نمایش گذاشته شده است.
آثار نفیس موزه اسناد دانشگاه اصفهان
مشعل
به مناسبت برگزاری جشن هایی كه در سال ۱۳۵۰ ه.ش. در ایران برگزار شد، به دستور ریاست وقت دانشگاه اصفهان توسط هنرمندان مشهور شهر اصفهان مشعلی طراحی و ساخته شد. این مشعل از دو بخش آتشدان مطلا كه نمادی از تاریخ ایران قبل از اسلام و دسته نقره آن كه برگرفته از نمادهای معماری ایران اسلامی است، ساخته شد. بر روی آتشدان مشعل، برگ درخت توت بر روی شاخهایی منظم و به صورت مثلثی شكل به سبك نقوش ساسانیان جلوه گری می كند. درخت توت به این سبب در این مجموعه آورده شد كه چون درختی است نذری و ایرانیان این درخت را قطع نمیكنند و وقف همگانش می دانند. با این خصوصیات درخت توت به عنوان علامت مساوات و هم خوانی آورده شده است. دسته مشعل بیشتر از روی آثار هنری سلجوقیان و صفویان اقتباس گردیده است. این دسته كه به وزن ۵۶۵ گرم و به ارتفاع ۴۵۳ میلی متر می باشد در سه پارچه و تماما از نقره تهیه گردیده و در ساخت آن تعداد ۷۰ سكه دوران ساسانی نیز بكار رفته است. در طرح دسته مشعل از بالا به پایین به ترتیب تعداد هشت مقرنس تقلیدی از مقرنس ها و ایوان های موجود در مساجد و میدان نقش جهان اصفهان و هشت شمع كه به پیچ تابی ختم می شود، مشاهده می گردد و تمام این قسمت بر روی هشت گلدان و یك دسته كوچك هشت پر به انتها می رسد. در این طراحی، مقرنس ها نشانه ای از معماری قرون اخیر، شمع مظهر نور و تقدس، پیچ و تاب علامت جاودانی و گلدان معرف خانه شادی و زیبائی بشمار میرود.
دفتر یادبود
از آنجا كه دانشگاه اصفهان مورد بازدید مقام های مختلف كشوری و رجال سیاسی قرار می گرفت، دفتر یادبودی جهت امضا در بازدید های رسمی تهیه شده بود. این اثر هنری ساخته و پرداخته دست هنرمندان مشهور اصفهان است. روی جلد دفتر تلفیقی از هنر خاتم كاری، میناكاری و نقاشی مشاهده می شود. دفتر مذكور دارای ۲۳ برگ می باشد. صفحه اول دفتر به خط استاد فضائلی نگارش یافته است. میناكاری اثر، هنر دست استاد میناساز شكرالله صنیع زاده و تذهیب صفحات دفتر اثر استاد حسین هنردوست می باشد.
تندیس ها
به مناسبت سال كورش و به منظور پاسداشت فعالیت های انجام شده در بخش های مختلف دانشگاه اصفهان (دانشكده ها و بیمارستان ها) تندیس هایی مطلا با آرم دانشگاه اصفهان در وسط و دو قوچ شاخدار در طرفین آن سفارش داده شده كه بر روی هر كدام نام دانشكده و بیمارستان مورد نظر حكاكی شده است.
سرویس غذاخوری نفیس
دو جعبه سرویس قاشق و چنگال صد و بیست نفره چهار كشویی از جنس آلیاژ نوربلین در موزه و مركز اسناد دانشگاه اصفهان وجود دارد كه به سفارش رئیس دانشگاه وقت، توسط یكی از كارخانه های نقره سازی پاریس تهیه گردیده است. این سرویس قاشق و چنگال فاخر كه منقش به آرم دانشگاه اصفهان است، در تشریفات ویژه دانشگاه مورد استفاده قرار می گرفت.
نحوه دسترسی به موزه اسناد دانشگاه اصفهان
آدرس:اصفهان، خیابان هزار جریب، دانشگاه اصفهان
