اَهِل شهری است در جنوب استان فارس ایران. این شهر در بخش اشكنان از توابع شهرستان لامرد قرار گرفته‌است.
نام قدیم این شهر كوچك نهل بوده است كه نام پادشاهی است در روزگار ساسانیان. آثار بسیاری از سنگ و ساروج در این شهر وجود دارد كه قدمت آنها به ۱۵۰۰ سال پیش می‌رسد.
جمعیت
بنابر سرشماری مركز آمار ایران، جمعیت شهر اهل در حال حاضر برابر با ۵۷۰۱ نفر بوده‌است.
اَهِل شهری با مردمانی با صفا و مهمان نواز و كوچكترین شهر ایران می‌باشد. و دین مردمان اَهِل مسلمان (شیعه وسنی) اَهِـل شهری كوچك وكم جمعیت اما زیبا دربخش اشكنان، شهرستان لامرد واستان فارس است.
براساس اطلاعات موجود در مركز آمار ایران، شهر اَهِل درموقعیت ۵۳درجه و۳۵ دقیقه طول جغرافیایی و۲۷درجه و۱۰دقیقه عرض جغرافیایی قراردارد و از شمال به رودخانه مهران، ازجنوب به ارتفاعات كوه كلاسالار و بوچیر، ازشرق به روستای كدیان و ازغرب به روستای مزبهو و مــركز بخش ختم می‌گردد. این شهر در ســه كیلومتری شرق اشكنان (مركزبخش)، ۵۵ كیلومتری لامرد (مركز شهرستان)،۱۷۵ كیلومتری جنوب غربی لارستان، ۱۱۵ كیلومتری غرب بستك و۳۷۵ كیلومتری جنوب شیراز واقع است. شهر اَهِل از سمت غرب به بخش جناح استان هرمزگان محدود است. آب وهوای آن گرم و خشك است كه حداقل دمای آن در زمستان به ۵/۶ درجه سانتی گراد وحداكثر دمـای آن در تابستان به ۵/۴۵ درجه سانتی گراد می‌رسد، مــیزان بارندگی دراین شهر از۱۰۵تا۱۲۹میلی متر متغیر است. درصد رطوبت هوا حداقل ۱۷٪ وحداكثر به ۶۰٪ می‌رسد. درتابستان براثر وزش بادهای موسومی كه درمحل به آن باد كوش مــی گویند وازطرف دریای عمان و هند می‌وزد باعث ریزش باران‌های موسومی به نام حـَمِنه می‌گردد. ارتفاع اَهِل از سطح دریا ۸۵۰ تا ۹۰۰متر ودمای متوسط آن ۲۴درجه سانتی گراد می‌باشد. وسعت حوضـــه استحفاضی شــهر ۶۴ كیلومتر و وسعت محدودهٔ خدماتی آن ۱۰ كیلومتر مربع می‌باشد این شهر دارای ۱۶۰۰خانوار و ۵۷۰۱ نفر جمعیت بوده كه میـزان رشد سالانه جمعیت آن ۹/۳ است.
زبان ولهجه مردم شهر اَهِل
زبان مردم اَهِل همان زبان لاری می‌باشد. در واقع اَهِلی یكی از گویش‌های این زبان به شمار می‌رود و برای اطلاع از ساختار دستوری، واژگانی، معنی شناختی، آواشناختی، واج شناختی و نحو این گویش باید به مادر این گویش یعنی لاری مراجعه كنیم. در ذیل نگاهی گذرا داریم به تعاریفی كه نویسندگان متفاوت ایرانی و خارجی در مورد این زبان ارائه داده‌اند و سپس نیز به كارهای تحقیقی انجام شده در این مورد اشاره می‌كنیم: محمد كریمی نژاد (۱۳۸۱) این زبان را “اچمی” نامیده و در این مورد چنین می‌نویسد كه “این زبان شاخه‌ای از زبان بازمانده پارسیك و پارسی عهد ساسانی بوده و زبان پهلوی نیز شكل دگرگون شده وتحول یافته زبان دوره هخامنشیان بوده است. فارسی دوره ساسانی كه به نام‌های فارسی میانه، پارسیك، پارسی و پهلوی ساسانی خوانده می‌شود، حدفاصل بین فارسی عهد باستان و فارسی دری و جدید می‌باشد. زبان لارستانی و چند زبان دیگر مناطق پیرامونی فلات ایران (كردی، بلوچی، لری، مازندرانی، گیلكی و شماری دیگر) ظاهراً شكل بازمانده و متحول شده گویش‌های مختلف پهلوی اند. از رهگذر شباهت‌های واژگانی و ساختاری بین آنها می‌توان به قرابت‌های آنها با یكدیگر پی برد (و نیز به قرابت هر یك با پهلوی به واسطه همان گونه شباهت‌ها میان هر یك از آنها با پهلوی). اختصاصاً در مورد لارستانی، می‌توان به یك مورد منحصربه‌فرد شباهت بین آن و زبان پهلوی اشاره كرد. این مورد عبارت است از تفاوت بین چگونگی تصریف افعال لازم و متعدی. (خنجی، ۱۳۸۴: ۱۵). وی در مورد قلمرو این زبان ونوعا مردم شناسی آن چنین می‌نویسد كه علاوه بر لارستان فارس، برخی از كرانه هاو جزایر ایرانی خلیج فارس، كشورهای آن سوی خلیج فارس (امارات متحده عربی، قطر، بحرین، و به درجات كمتر كویت و عمان) نیز بدین زبان تكلم می‌كنند.
از آنجایی كه اَهِل شهری بسیار قدیمی است آثار بازمانده از آنها به عنوان جاهای دیدنی می‌توان نام برد كه عبارت اند از: طاق ساروجی روی روخانه مهران كه مخروبه آن باقی است و آب كاریز را از سرچشمه اَهِل به روستای پاقلات در ۱۲ كیلومتری اَهِل می رسانده است، آسیابی كه به وسیله آب كاریز كار می كرده ور در دهانه تانگ مشهور به اَیلو یا اَهِلان واقع شده است – سدهای سه گانه ساروجی در دره اَیلوكه اكنون خرابه آن باقی است – ویرانه قلعه باستانی مِهرَك در ۱۵ كیلو متری اَهِل متعلق به قوم رئیس كه اكنون عده‌ای از دامداران اَهِلی در آن ساكن می‌باشند – بنگر نامو كه جای بسیار جالب و قابل توجهی است به صورت حوضی دایره‌ای شكل درون غاری واقع و قطره قطره آب از سقف كوه سنگی در آن می‌چكد و آب آن بسیار شیرین می‌باشد، این بنگر در بین راه اَهِل به بوچیر در كوهستان واقع است – امام زاده میر احمد كه در كوهستان اَهِل ودر ۲۵ كیلومتری آن (با پیچ و خم‌های كوهستان) در دشتی سرسبز و پوشیده از در ختان بنفشه و اَخور= اَلوك با بادام كوهی و گل نرگس پوشیده شده است و زیارتگاه مشتاقان است. امام زاده سید جلال الدین قتالی در ۳۰۰ متری اَهِل و كنار جاده شرقی آن – امام زاده عبدالله معروف به پیر حاجی در اراضی كشاورزی موسوم به كنار دو در غرب اَهِل واقع است.
پوشش گیاهی شهر اَهِل
اَهِل خوش آب و هواترین و سرسبز ترین شهر بخش اشكنان و شرق لامرد است كه هزاران اصله درخت در آن وجود دارد كه از انواع مختلفی از قبیل نخل، كهور، كنار (چنار) گز (ترفا)، كاكتوس، لیمو، انار و نخل تزئینی و خَرزه می‌باشد كه بیشترین آنها نخل كهور و گز و كمترین آنها لیمو و انار می‌باشد. از سال ۷۶ كه شهرداری در اَهِل تاسیس شده برفضای سبز اَهِل افزوده شده است كه تاكنون هزاران اصله درخت از انواع مختلف كاشته شده است در حال پیشروی می‌باشد.
فرهنگ و آداب و رسوم مردم شهر اَهِل
فرهنگ مجموعه‌ای از آداب و رسوم و سنت‌ها، معاشرت‌ها، زبان، نحوه لباس پوشیدن و نحوه كار و زندگی می‌باشد. بنا بر این هیچ قومی در جهان – حتی عقب مانده ترین آنها – بی فرهنگ نیست، چه بسا اقوامی با فرهنگ ضعیف (ولو بدوی) خود را متمدن و با فرهنگ بداند و گاهی اوقات افرادی متمدن و با فرهنگ، ممكن است ایرادهایی بر فرهنگ خویش بگیرند و آن را كامل ندانند. اما بنده با جرات و اطمینان عرض می‌كنم كه غنی ترین و كامل ترین فرهنگ‌ها فرهنگ اسلامی است. كه اگر دقیقاً بر طبق سخن خداوند و شیوهٔ پیامبر عمل شود مسلماً كاملترین فرهنگ‌ها خواهد بود.
مردم اَهِل مردمی روشن و با فرهنگ و متمدن و با فرهنگ خوش نشین زندگی می‌كنند و اهل علم و دین و علاقه‌مند به آن می‌باشند و در این زمینه فعالیت‌هایی انجام داده‌اند كه قابل ذكر است: تاسیس مدارس مقاطع مختلف و تعداد جوانانی كه هرساله به دانشگاه‌های كشور راه پیدا می‌كنند دلیل همین مدعاست. از اول فروردین سال ۱۳۷۶ كه اهل از رتبهٔ روستا به درجهٔ شهر ارتقا یافته دلیل فكر روشن و بینش و فرهنگ آن هاست. ده باب مسجد نشانه علاقه و اهمیت مردم اَهِل به دین و عبادت خداوند ودالّ بر فرهنگ اسلامی آنها است. وجود آثار باستانی باقی‌مانده از گذشتگان ما از قبیل آسیاب آبی، سدهای سه گانه، كاریز طاق رود خانه مهران و غیره دلیل آن است كه اجداد ما مردمانی زحمتكش و متمدن و پیشرفته بودند و به جدید ترین امكانات روز مجهز بوده‌اند و از همسایگان مترقی تر و جلو تر بوده‌اند زیرا چنین امكاناتی را در روستاهای اطراف اَهِل دیده نمی‌شود.
