این مسجد كه در بخش شرقی شهرستان قم و در شش كیلومتری آن در روستای جمكران ساخته شده است، امروزه به واسطه گسترش شهر قم، تقریبا جزو این شهر محسوب می شود و این مسافت از حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد مقدس جمكران توسط برخی از عاشقان آن حضرت (عج) پیاده پیموده می شود.
هر چند كه با وجود توجه ویژه به این مكان مقدس بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این مسجد گسترش چشمگیری داشته است، ولی هنوز از كمبودهای بسیاری رنج می برد و نیازمند حمایت دولت و كمك نیكوكاران برای تكمیل آن است، چرا كه برای اجرای كامل طرح جامع مسجد جمكران به یك هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
این مسجد كه امروزه با نام “جمكران” شهرت یافته است در گذشته به نام های مسجد صاحب الزمان (عج) و مسجد حسن بن مثله جمكرانی نیز نامیده می شده است.
به گزارش روابط عمومی مسجد مقدس جمكران؛ طبق آماری كه در سال ۱۳۷۹ منتشر شد، تعداد زائران و مسافرانی كه در طول سال به این مسجد مشرف شده اند، نزدیك به ۱۵ میلیون نفر بوده كه به طور حتم این آمار در سال های بعد از آن افزایش یافته است.
بنا بر همین گزارش، در روزهای ۱۳ تا ۱۵ شعبان در سال های اخیر بیش از ۲ میلیون نفر زائر به این مسجد آمده اند.
این استقبال روزافزون از مسجد جمكران كه در سال های اخیر شاهد حضور گردشگران خارجی بویژه شیعیان كشورهایی همچون عراق نیز بوده ایم؛ توجه بیشتر مسوولان را به این مكان مقدس طلب می كند.
واقعه ساخت مسجد به شیخ حسن بن مثله جمكرانی مربوط می‌شود، وی ادعا كرد كه در بیداری با امام دوازدهم شیعیان، مهدی (عج) دیدار كرده است و حجت بن حسن (عج) دستور ساخت مسجد را به وی داده است.در میان شیعیان بحثهای زیادی در خصوص ملاقات با امام زمان(عج) مطرح است. عده‌ای با استناد به روایاتی، آن را در خواب ممكن می‌دانند. دریافت نامه از مهدی(عج) پس از غیبت كبری نیز مورد قبول بسیاری از شیعیان است، آنچنانكه نامه و توقیع رسیده به شیخ مفید – حدود یك قرن پس از غیبت كبری – از نظر شیعیان مورد تردید واقع نشده است
اما عده‌ای از جمله برخی از معاصرین، با استناد به نامه‌ای كه حجت بن حسن مهدی(عج) به آخرین نایب خویش ارسال نموده است، كه شیعیان به توقیع ناحیه مقدسه از آن نام می‌برند، مشاهده امام زمان(عج) در بیداری را بر خلاف نامه منسوب به مهدی می‌دانند، در بخشی از این نامه آمده است:
غیبت كامل آغاز شد و پس از آن ظهوری نخواهد بود، مگر بفرمان خداوند…بزودی برخی از شیعیان من ادعا خواهند كرد كه مرا دیده‌اند، آگاه باشید كه هر كس قبل از خروج سفیانی و صیحه آسمانی ادعای مشاهده مرا كند، دورغگوی و تهمت زننده است…
بیش از هزار سال پیش در شب سه شنبه 17 ماه مبارك رمضان، فردى صالح به نام حسن مثله جمكرانى به دستور امام زمان (عجل الله تعالى فرجه الشریف) فرا خوانده می شود.وى در همین مكان فعلى مسجد، حضرت را با جمعى از همراهان ملاقات كرده و دستور بناى مسجد با تشریفات خاص را دریافت مى‌كند. او براى اجراى این امر اقدام و این مسجد مبارك را بنا بر جزئیات اوامر حضرت مهدى (عجّل الله تعالى فرجه الشریف) احداث نمود.
در ارتباط با مسجد جمكران اشارات مستفیم یا غیر مستقیمی در طول تاریخ دیده می شود. همچنین از سنگ نوشته باقی مانده و گفته های مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی بر می آید كه چندین بار تعمیر و بازسازی شده است. از اشارات جالب تاریخی می توان به سرگذشت یكی از مردان عهد شاه اسماعیل صفوی و اعتكاف وی در مقام امام زمان در محدوده قم اشاره داشت.
همچنین باید به سند ارزشمند دستخط عالم بزرگوار علم الهدی فرزند فیض كاشانی (فیض كاشانی داماد ملاصدرا و شاگرد برجسته وی می باشد) درباره سفر خود به مسجد مقدس جمكران و نكات نفیسی كه از قول پدر بزرگوارشان تاكید كرد كه بسیار قابل توجه است.
