باغ شاهزاده كرمان
باغ عمارت بیگلر بیگی(فتح آباد) باغی مربوط به دوره قاجار است كه در ۲۵ كیلو متری شهر كرمان، روستای اختیار آباد واقع شده است.این باغ الگوی احداثباغ شاهزاده كرماناست.
در قسمتی از سریال جذاب «شهرزاد»، از زبان یكی از شخصیت‌های سریال كه می‌توان ایشان را با توجه به كلیت داستان نقشی بیشتر منفی تلقی كرد، اظهارنظری منفی دربارهٔ كرمان گفته شد. پس از سفر ایشان به كرمان در سریال و در بستر سال‌های نخستین دههٔ سی هجری شمسی، شخص مذكور از آب و هوا و گرد و خاك كرمان در قالب فیلمنامه گلایه كرد.
این گلایه واكنش گروهی از مردم مهربان استان كرمان و حتی رجل سیاسی و اداری آن خطهٔ پهناور ایرانمان را برانگیخت. البته با احترام به همهٔ سلیقه‌ها و با توجه به طبیعت فیلمنامه و گفته‌های بعدی عوامل فیلم كه هیچ گونه قصدی در بین نبوده و حتی در بخش‌های بعدی سریال از كرمان و مردمانش تعریف و تمجید هم به میان آمده است، ماجرا ختم به خیر شد.
به هر روی این ماجرا كه به خیر و خوشی فیصله پیدا كرد، من را بر آن داشت تا در تهیهٔ گزارش‌های تاریخی، باستانی و اجتماعی نوشتاری و تصویری شهر به شهر میهن عزیزمان كار را با «كرمان» شهر كریمان آغاز كنم.
ایران ما در ردهٔ بالای فهرست ده كشور هزاره‌ای جهان قرار دارد. این جاودانه ماندن در گذر هزاره‌ها به هزاران سبب خرد و كلان است كه یكی از مهم‌ترین آن‌ها را شاید بتوان در تنوع همراه با تعامل تاریخی اقوام ساكن این گسترهٔ بزرگ جغرافیایی جهان یافت.
اخیرا چه خوش گفتند و عالمانه، استاد دكتر داریوش شایگان كه ایران تنها كشور واقعی خاورمیانه است. این «واقعی بودن ایران» به عنوان یك كشور بزرگ را می‌توان در لحظهٔ به لحظهٔ این هزاره‌ها، در تك تك بیت‌های شاهنامهٔ فردوسی بزرگ و كلام رودكی و سعدی و خیام و مولانا و عشق ورزی حافظ، علم و فضیلت ابوعلی سینا و خواجه نصیرالدین طوسی و ابوریحان بیرونی و ظرافت سرستون‌های تخت جمشید و نوشته‌های سنگ نگاره‌هایش و عظمت راستین شكوه معماری و فریاد بلند مسجد جامع یزد آن و سیاست ورزی مردانهٔ میرزا تقی خان امیركبیر و قائم مقام فراهانی و حتی اقتدار خرابه‌های طاق كسری و ایوان مدائنی كه اكنون آن سوی مرز جغرافیایی ماست و بر دانه دانه غبارهای نشسته یا پاك شده بر مزار شهیدان میهن در مزار‌هایشان آشكارا دید.
نیازی به چشم بصیرت هم نیست. تنها كمی و ذره‌ای انصاف و احساس كافی است تا لبخند رضایت را بر لب پدر عزیزی كه پا‌هایش را سال‌ها پیش به مین دشمن نشانه رفته است، درك كنیم... یا هشت سال اشك چشم مادری برای جوان جاویدالاثر خود در راه دفاع از میهن و دین و شرف را دوخته بر در خانه ببینیم و پس از آن آه خرسندی او را كه فرزندش اگر چه نیامد اما اعتبار و شرف دفاع از میهن و آرمان‌هایش را برای خانه و چشمان مادرش حتی به اندازهٔ یك تكه استخوان یا پلاك و‌گاه حتی یك لبخند در خواب از بهشت برین فرستاد.
گوشه‌های از این بزرگی را در جغرافیای ایران و مردمان آن می‌توانیم بیابیم.
در این مقال زمانی را به گشتی و گذاری در كرمان اختصاص داده‌ام، با حكایت عكس‌هایی كه درست است حرفه‌ای نیستند اما عاشقانه‌اند و غرور آفرین، امید است از دیدن آن‌ها خرسند شوید.
كارمانیا (كرمان)، ایالت تاریخی ایران، در جنوب غربی كویر لوت و در جنوب شرقی ایران فعلی قرار دارد، جغرافی نویسان قدیم این ایالت را به پنج بخش كرمان، سیرجان، جیرفت، بم و نرماشیر تقسیم می‌كردند.
در زمان ساسانیان (آخرین سلسلهٔ قدرتمند پادشاهی باستانی ایران پیش از ظهور اسلام) كرسی این ایالت سیرجان بود. پس از فتح ایران به دست مسلمانان و چیرگی خلافت اعراب، بسیاری از مردم كرمان به سیستان و خراسان و كوهپایه‌ها پناه بردند... ساكنان كوهستان‌ها نزدیك به سه قرن استقلال خود را حفظ كردند و چون كرمان از مركز خلافت دور بود، زیر بار خلافت حكام عرب نرفتند. البته طبق معمول و بر پایهٔ تحقیقات آكادمیك و بدون تعصب، بحث اسلام را در شكل دینی پذیرفته شده در آن زمان در دیارمان و چیرگی ظالمانهٔ اعراب را به ویژه در زمان خلافت امویان و تا حد بسیاری عباسیان كه ارتباطی با اسلام و آزادگی آن ندارد، در تجزیه و تحلیل تاریخی از هم جدا می‌كنیم.
مردم كرمان در طول تاریخ دستخوش حوادث بسیار شدند كه از دردناك‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها روایاتی است كه از قتل‌ها و خونریزی‌های آغا محمد خان قاجار، بنیان گذار سلسلهٔ قاجاریه، پس از اشغال این شهر گفته‌اند و نوشته‌اند.
نام قدیم كرمان، گواشیر (بردشیر) ماخوذ از اردشیر بوده است زیرا در روایات تاریخی بنای آن را به اردشیر ساسانی هم نسبت داده‌اند. در دوران باستان و سلسله‌های هخامنشی و ساسانی كرمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در منابع معتبر تاریخی همچنان آمده است كه كرمان از مسیرهای مهم تجاری دوران باستان به ویژه دروهٔ ساسانیان بوده است. كاروان‌ها فارس را به سوی هند ترك می‌كردند و در مسیر جای‌هایی در شرق فارس مانند آباده، بردنكان و جاهك توقف می‌كردند و سپس به سوی كرمان و نواحی آن سو‌تر رهسپار می‌شدند.
حمام وكیل
همچنین مكرر در منابع ذكر شده است كه بیشتر بازرگانان و پیشه وران فارس در سواحل خلیج فارس و در كرانه‌های كرمان می‌زیستند كه راه‌های آن‌ها به دبیل در سند و كرانه‌های هند و چین ختم می‌شد. در این دوران با فراز و فرودهایی تجارت ایران و بیزانس (روم شرقی) برقرار بود.
بازار كرمان
وجود مهرهایی با نام كرمان در آق تپه ما را متقاعد می‌كند كه پارس با دور‌ترین نواحی شاهنشاهی روابط بازرگانی و اقتصادی داشته است. هم اینك نیز اكثر هم میهنان زردشتی ایرانی ما كه حافظان تاریخ و آیین‌های نیك نیاكان باستانی ما هستند، نسل پس از نسل، در دو استان كرمان و یزد ساكن هستند و بسیاری نیز در طول تاریخ در قامت نام پارسیان از ایران و این دو استان به هندوستان مهاجرت كرده‌اند.
اكنون نیز استان كرمان، پهناور‌ترین استان ایران، از لحاظ كشاورزی (پسته) و معادن (مس) و صنایع دستی (فرش و پته و صنایع مس) و آثار و بناهای گردشگری و تاریخی و میراث معنوی اهمیت فراوان دارد.
حمام تاریخی گنجعلی خان
با توجه به وسعت استان كرمان، جاذبه‌های اجتماعی و مردم‌شناسی آن و متقابلا از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی در جغرافیای آن در طول تاریخ مشهود بوده است.
موزه ضرابخانه
در تصاویر به برخی از آثار و بناهای تاریخی و مذهبی مهم شهر كرمان و اطراف آن شامل: بازار تاریخی شهر كه خود در برگیرندهٔ حمام تاریخی گنجعلی خان و مكان‌های جذاب تا یخی همچون ضرابخانه و بادگیر تاریخی و مسجد است، عمارت و باغ شاهزاده از دوران قاجار كه نمونهٔ زیبا و طبقاتی هنر باغ ایرانی است در حومهٔ شهر، امارت و باغ فتح آباد از دوران قاجار، آرامگاه عارف گرانقدر شاه نعمت الله ولی در ماهان و همچنین زوایایی از زندگی و گذران روزگار مردم مهربان این دیار در بازار و دیگر جای‌های فضای شهر می‌پردازیم. لازم به ذكر است كه تمدنی با قدمتی بیش از پنج هزار سال در جیرفت و حوزهٔ رود هلیل رود در استان كرمان وجود دارد كه از شگفتی‌های روزگار كهن است كه شواهد فراوانی از آن به جا مانده است.
امید است، در برنامه‌های تفریحی و گردشگری خود و خانواده‌مان، دیدن ایرانمان را در وهلهٔ نخست به دیگر جای‌های گیتی برتری دهیم... نخست شناسنامهٔ تاریخی و فرهنگی خود را ورق بزنیم و پس از شناخت خویشتن خویش و خویشان و تبار خویش، به تورق حال و روز دیگر ممالك دنیا بپردازیم.
در ادامه تصاویری از عمارت «فتح آباد» كرمان را میبینیم:
عمارت فتح آباد در كرمان
