آبشار شوی كه در بین گردشگران و مسافران لقب یكی از زیباترین آبشارهای ایران و بزرگ‌ترین آبشار خاورمیانه را به خود اختصاص داده است، به واقع یكی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی است كه در استان خوزستان و در دهستان شوی از توابع شهرستان دزفول قرار دارد. این آبشار فوق‌العاده و كم‌نظیر یكی از مقاصد اصلی گردشگری در شهرستان دزفول است كه در ایام مختلفی از سال به ویژه در فصول بهار و تابستان، میزبان گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان است.آبشار تله‌زنگ، نام دیگر این جاذبه‌ی گردشگری دوست‌داشتنی است كه ارتفاع آن بالغ بر ۸۰ متر و عرضش حدود ۷۰ متر است. این آبشار طبیعی كه به انتخاب مسافران یكی از محبوب‌ترین مناطق گردشگری در استان خوزستان و شهرستان دزفول شناخته می‌شود، در رشته‌كوه‌های زاگرس و در منطقه‌ای به نام سردشت از توابع شهرستان دزفول قرار دارد. جالب است بدانید كه حجم زیادی از آب آبشار در فصل زیبای بهار ایجاد می‌شود. آبشار در میان كوه‌های سرتنگ‌شوی و در فاصله‌ی ۱۰ كیلومتری از ایستگاه راه‌آهن تله‌زنگ، در مسیر راه‌آهن سراسری تهران به جنوب قرار دارد. شاید این نزدیكی ۱۰ كیلومتری این آبشار به ایستگاه راه‌آهن تله‌زنگ، آن را به نام آبشار تله‌زنگ نیز مشهور ساخته است.
البته ناگفته نماند كه این مسیر نیز یكی از راحت‌ترین مسیرهای دسترسی به آبشار از راه‌آهن استان لرستان محسوب می‌شود. تله‌زنگ به دلیل قرارگیری در نقاط ابتدایی استان خوزستان، دارای آب و هوایی گرم در اكثر ایام سال است. بنابراین برای پیشگیری از مواجه شدن با این گرما، بهتر است كه از اواسط ماه اسفند تا اواخر ماه فروردین سال بعد، به تماشای این آبشار فوق‌العاده رفت.طبیعت پیرامون آبشار تله‌زنگ بسیار زیبا و چشم‌نواز است
از نكات قابل توجه در مورد آبشار، منطقه‌ی پیرامون آن است. پوشش گیاهی این منطقه بسیار زیبا و چشم‌گیر و است. درختانی از بید، انجیر، مو، زبان گنجشك، افرا، كیكم و بلوط، پوشش گیاهی زمین‌های اطراف آبشار را تشكیل داده كه تاثیر شگرفی بر طبیعت زیبا و آب و هوای مطبوع آن ایجاد كرده است. تله‌زنگ از سطح دریا دارای ارتفاعی بالغ بر ۴۵۰ متر است و این در حالی است كه بلندای بالای آبشار نزدیك به ۸۵۰ متر برآورد شده است.
«چورویك»، نام كوهی است كه آبشار شوی از آن سرچشمه گرفته و به پایین می‌تراود.در قسمت پایین و عمودی آبشار، می‌توان قطع و شكسته شدن آب را به نظاره نشست كه همانند پله‌هایی جاری از جریان آب تا كف رودخانه ادامه دارد.خزه‌ها سطح این قسمت از آبشار را پوشانده و زیبایی جالب و درخور تماشایی را خلق كرده است. اگر در میان گردشگران فردی علاقه‌مند است كه بخش زیرین آبشار را نیز تماشا كند، باید عرض رودخانه را برای دو مرتبه طی كند تا به زیر آبشار برسد. هرچند سختی‌هایی در پی خواهد داشت، ولی قطعا زیبایی خیره‌كننده این قسمت از این پدیده‌ی خارق‌العاده‌ی طبیعت استان خوزستان، ارزش آن را دارد.
آبشار شوی دوم در ۴۰ كیلومتری از آبشار اول قرار دارد
در فاصله‌ی حدود ۴۰ دقیقه بالاتر از آبشار اول، آبشار دیگری نیز قرار دارد كه در بین اهالی و گردشگران به آبشار دوم شوی، شهرت یافته است. مقدار آب این آبشار متغیر است. در فاصله‌ی كمی از آبشار نیز می‌توان حوضچه‌های بسیاری را مشاهده كرد كه برای سپردن تن به آب گوارا و پرجنب و جوش آبشار، مناسب است. همچنین در زمانی كه آب كم است، می‌توان فرصت را غنیمت شمرد و از مكان‌های مناسبی برای نشستن و اطراق كردن در مجاورت آبشار دوم نیز استفاده كرد. برای رسیدن به آبشار شوی، دو مسیر وجود دارد. یكی با استفاده از خودروی شخصی و دیگری با استفاده از ایستگاه راه‌آهن و راه ریلی كه ایستگاه تله‌زنگ در جاده‌ی دورود به اندیمشك قرار دارد.
فاصله‌ی ایستگاه تله‌زنگ از ایستگاه دورود چیزی حدود ۳ ساعت است. قطار پیش از رسیدن به ایستگاه تله‌زنگ، در مسیرهای مختلفی از جمله ایستگاه‌های بیشه، سپیددشت، چشم سنگر، كشور، تنگ هفت و تنگ پیچ، توقف می‌كند كه به یقین می‌توان این مسیرها را از زیباترین نقاط در استان خوزستان، در فصل بهار معرفی كرد. ارتفاعات اشترانكوه و تونل‌های طولانی و بسیار را می‌توان از دیگر ویژگی‌های این مسیر برشمرد كه در كنار طبیعت زیبا و خارق‌العاده زاگرس، بسیار تماشایی و به‌یادماندنی است. روخانه‌ی پرخروش و زیبای سزار، در مسیر قطار قرار دارد و یكی دیگر از زیبایی‌های مسیر است. پس از رسیدن به ایستگاه تله‌زنگ، می‌توان به سمت آبشار حركت كرد.
بهترین زمان برای رفتن به آبشار ۲ ساعت قبل از طلوع خورشید است تا از گرما و تابش خورشید مصون ماند.
گردشگری در مسیر آبشارشوی
بهتر است كه دو ساعت پیش از طلوع خورشید را برای رهسپار شدن به سمت آبشار انتخاب كرد چرا كه قسمت زیادی از راه از گرما و اشعه‌ی خورشید، خبری نخواهد بود. مسیری ۴ تا ۵ ساعته تا آبشار وجود داردكه باید عرض رودخانه و پس از آن از روستای سرسبز عبور كرد تا به تنگه رسید. در این قسمت می‌توان گفت كه به بخش سخت و خطرناك مسیر نزدیك شده و باید كمی احتیاط را چاشنی راه كرد. خوشبختانه برای آسان شدن تردد در این مسیر، بخشی از كوه با سیم بكسل بسته شده است كه می‌توان با گرفتن از آن، احتیاط بیشتری در ادامه مسیر به خرج داد. حال تنها ۱ ساعت و نیم تا خود آبشار فاصله است. البته می‌توان هنگام وارد شدن به روستای شوی، دیگر از عرض رودخانه عبور نكرد و با ادامه دادن مسیر به سمت كوه و صعود به آن، مسیری طولانی‌تر اما امن‌تر را كه خود اهالی روستا برای تردد و جابه‌جایی حیوانات خود از آن استفاده می‌كنند، بهره برد. پس از عبور از این مسیر، می‌توان آبشار شوی را مشاهده كرد.
اگر علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و كوه‌نوردی راه ماشین‌رو را انتخاب كنند، باید به دزفول رفته و از منطقه‌ی سردشت این شهرستان و پیر چل به آبشار برسند. درواقع مسیر دسترسی به آبشار از دزفول ابتدا به منطقه‌ی شهیون است. در فاصله‌ی ۵ كیلومتری از آن منطقه‌ی «پیر» یا «گوشه»، وجود دارد كه ماشین‌رو است و می‌توان تا نزدیكی آبشار را طی كرد. سپس خودرو را پارك كرده و فاصله‌ای حدود ۲ ساعت را تا آبشار شوی، پیادهروی كرد. خوشبختانه این مسیر بسیار ساده و به دور از خطر و سختی است. هرچند در مسیر دزفول به روستای پامنار تا پشت آبشار شوی، مسیری خاكی با طولی ۳۵ كیلومتری ایجاد شده است كه فاصله‌ی آن تا آبشار حدود ۱ ساعت پیادهروی خواهد بود.
نحوه دسترسی
تنها راه منطقی دسترسی به آبشار شوی فعلاً فقط مسیر ریلی است. برای رسیدن به آبشار لازم است ابتدا به ایستگاه تله زنگ در مسیر دورود – اندیمشك بروید. این مسیر همان خط آهنی است كه خرمشهر و اهواز را به تهران متصل می‌كند و در دهه 1310 ساخته شده است. به خاطر داشته باشید كه ایستگاه تله زنگ یك ایستگاه فرعی است و فقط قطار محلی و قطار عادی در این ایستگاه توقف می‌كنند.
اگر از تهران قصد سفر به آبشار را دارید می‌توانید قطار عادی تهران – اهواز را سوار شوید و حدود سه ساعت پس از عبور از دورود به ایستگاه تله زنگ خواهید رسید. یك امكان دیگر این است كه از شهرستان دورود ( واقع در استان لرستان ) قطار محلی سوار شده و به تله زنگ بروید. این قطار در نوع خودش دیدنی است. در طول مسیر هرجا كه مسافر در كنار خط آهن ایستاده باشد توقف می‌كند. چرا كه تنها راه ارتباطی یا بهتر است بگویم بهترین راه ارتباطی مردم در بسیاری از این مناطق خط آهنی است كه عبور می‌كند. قطار محلی كه ساعت دو بعد از ظهر از دورود به سمت اندیمشك حركت می‌كند پس از طی حدود چهار ساعت به ایستگاه تله زنگ می‌رسد.
برای عبور از روی پل معروف تله زنگ نیز مراقب عبور قطار باشید. بخش معلق پل خطر سقوط دارد. اگر مسیر پاخورده را در پیش گیرید، حدود سه ساعت طول خواهد كشید تا به روستای سرسبز شوی برسید. از اینجا دو روش برای رسیدن به آبشار وجود دارد:
1- قبل از رسیدن به روستا لازم است از عرض رودخانه عبور كنید. در مواقع كم آبی به راحتی می‌شود از رودخانه عبور كرد. در هنگام پر آبی لازم است به آب بزنید. به خاطر داشته باشید هرچه به تنگه نزدیكتر شوید امكان عبور از رودخانه كمتر و خطرات آن بیشتر خواهد شد. اگر هوا رو به تاریكی می‌رود، می‌توانید شب را در منزل یكی از روستائیان سپری كنید. از روستای شوی امتداد جوی آب را در پیش گیرید تا به تنگه برسید. بخش خطرناك سفر در این منطقه است كه جهت تسهیل در عبور و مرور بخشی از كوه را سیم بكسل بسته اند تا جهت حمایت از آن استفاده كنید. هرچند تاكنون سقوط در این ناحیه گزارش نشده است. از این مكان حدود یك ساعت و نیم تا آبشار فاصله است.
2- هنگامی كه به روستای شوی رسیدید، نیازی به عبور از رودخانه و نهایتاً سیم بكسل نیست. می‌توانید مسیر خود را ادامه داده و از كوه سربه فلك كشیده مقابلتان صعود كنید. این سربالایی راه شما را از نظر مسافت دور خواهد كرد اما مسیری است كه عشایر برای جابجایی احشام خود از آن استفاده می‌كنند. بنابراین خطر آن بسیار كمتر است.
یك حسن دیگر هم دارد. در مواقع پرآبی، در حالت اول شما لازم است دو بار از رودخانه عبور كنید تا به مقابل آبشار برسید. در روش دوم نیازی به عبور از رودخانه نیست. این مسیر برای آنهایی كه اكیپ ناهمگون با توانایی‌های مختلف دارند و یا افرادی كه ترس از ارتفاع آزارشان می‌دهد مناسب‌تر است.
امكانات رفاهی
* جاذبه‌های طبیعی ایران معمولاً فاقد امكانات رفاهی مناسب هستند. آبشار شوی فاقد هرگونه امكانات رفاهی است.
* رستوران و فروشگاه وجود ندارد.
* آبشار بلافاصله بعد از خروج از دل كوه ایجاد می‌شود و آب آن فاقد آلودگی میكروبی یا شیمیایی است. امكان اینكه برای چند روز با خودتان آب بیاورید ( به دلیل سنگینی بار ) وجود ندارد. اگر به شرب آب كاملاً بهداشتی اعتقاد دارید می‌توانید آب را بجوشانید یا از قرص‌های كلر استفاده كنید.
* سرویس بهداشتی وجود ندارد.
* آنتن دهی تلفن همراه وجود ندارد. سیستم تلفن ماهواره ای در روستای شوی موجود است اما معمولاً كار نمی‌كند. بعد از خروج از ایستگاه تله زنگ دیگر روی ارتباط تلفنی حساب نكنید.
* نزدیكترین روستا به آبشار، روستای شوی است كه از آن عبور كرده اید و حدود دو ساعت با آبشار فاصله دارد اما متأسفانه اهالی روستا نمی‌توانند امكانات قابل توجهی به شما ارائه دهند. اهالی روستا مردمانی خونگرم و بسیار مهربان هستند.
* فضای مناسب، وسیع، بدون شیب، مسطح و سایه برای اطراق كردن كم پیدا می‌شود.
* اگر قصد اقامت شبانه دارید، احتمال وجود جانوران وحشی را مد نظر داشته باشید. بقایای خون، خوراكی‌های پخته شده یا سرخ كردنی (كه در اطراف چادر خود پخش كرده اید) حیوانات را بیشتر به سمت شما هدایت خواهد كرد.
* هوا در فصل بهار كاملاً غیرقابل پیش بینی است. ممكن است بارندگی تند و سیل آسا شما را غافلگیر كند. توصیه می‌شود برای محافظت خودتان و چادر پلاستیك سبك و كم حجم همراه داشته باشد.
* احتمال دارد كه اسباب و وسایل شما را دزد بزند. خصوصاً شب هنگام كه شما در خواب عمیق هستید. اشیاء با ارزش خود را در كیسه خواب یا زیر سرتان قرار دهید. به خاطر داشته باشید كه در این محل دورافتاده، كفش‌های شما یكی از مهمترین وسایلی است كه دارید.
* اگر وزن و حجم بار اجازه می‌دهد، حداقل هر دو نفر یك دمپایی سبك در كوله پشتی خود داشته باشید. دمپایی برای عبور از رودخانه، رفتن به زیر آبشار و جابجایی‌های كوتاه بسیار مفید است.
* اقامت طولانی در كوهستان (بیش از چند ساعت) باعث آفتاب سوختگی خواهد شد. از كلاه یا كرم ضد آفتاب استفاده كنید.
* محلی برای دفع زباله وجود ندارد. زباله‌های خود را دفن كنید. به حقوق آنهایی كه پس از شما به طبیعت می‌آیند احترام بگذارید. همیشه كسانی هستند كه به طبیعت احترام نمی‌گذارند. به عنوان یك كوهنورد، اگر زباله ای در اطراف شما مشاهده می‌شود، آنها را نیز با زباله‌های خود دفن كنید.
* از شكستن شاخه درختان برای روشن كردن آتش شدیداً بپرهیزید. اگر حوصله كنید می‌توانید تكه‌های كوچك چوب در امتداد رودخانه پیدا كنید. هرچند زغال یا كپسول‌های كوچك وزن زیادی ندارند و حرارت متمركز و بهتری را تأمین می‌كنند.
* از هنگامی كه ایستگاه تله زنگ را ترك می‌كنید، جایی برای شارژ باطری دوربین عكاسی یا فیلمبرداری وجود ندارد. قبلاً پیش بینی‌های لازم را تدارك ببینید.
* اتفاق هیچگاه خبر نمی‌كند. همراه داشتن داروهای ضروری و كمك‌های اولیه ممكن است به دردتان بخورد.
بهترین زمان بازدید
آبشار شوی در شمال خوزستان واقع شده است و آب و هوای منطقه گرم است. تابستان‌ها فصل مناسبی برای صعود به آبشار نیست. میزان آب آبشار كم خواهد شد، گزش حشرات آزاردهنده است و سبزی طبیعت كاهش می‌یابد. ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت برای صعود مناسب است. بهترین زمان بازدید از نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماه است. اگر می‌خواهید از تعطیلات پیوسته به آخر هفته استفاده كنید، خود را برای شلوغی مسیر، كمبود بلیط قطار و جای اطراق آماده كنید.
