این بنا جزو آثار باستانی متعلق به عصر ایلخانان مغول می باشد كه به شماره ۹۵۱ در انجمن آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.ارتفاع بنا در حدود ۶ متر است.در داخل بقعه سه قبر وجود دارد كه قبر وسطی مرقد شیخ تاج الدین محمود خیوی ست.وی از نوادر بزرگان اهل سنت و مشایخ طریقت-احتمالا نقشبندیه-در قرن هفتم هجری قمری برابر با قرن سیزده میلادی بوده است.اهالی محلی او را با نامهای دیگری چون ملا محمود و شیخ محمود كیژه(پرنده)-یعنی كسی كه در آسمان همچون پرنده پرواز می كرده-نیز می خوانند و كرامات فراوانی از جمله:طی الارض،شفای بیماران و…از شیخ نقل می كنند.اما علت اینكه او را خیوی می نامند این است كه احتمالا از اهالی خیاو(مشكین شهر امروزی) بوده و یا حداقل مدتی در آنجا سكونت داشته است.آنطور كه ترجمه متن سنگ قبر شیخ نشان می دهد،ایشان در بعد از ظهر روز یازدهم جمادی الثانی سال هفتصدو سی و دو(۷۳۲) هجری قمری وفات یافته اند.
صاحب قبر جنوبی-به سمت كوه-صوفی ایوب الدین تات است كه به اعتقاد مشهور اهالی،معمار و سازنده قسمت سنگی این بنا است كه در بین كار از نردبان می افتد و فوت می كند،وبعدا درویشی ناشناس ادامه بنا-قسمت آجری آن را-با اموال و طلاهای موجود در بقعه می سازد و قبر سمت شمالی-به سمت شالیزار-مزار كمال الدین سنجره دهی است كه از بزرگان اهل علم و عرفان منطقه بوده است این نظر چند تن از نویسندگان می با شد اما اهالی محل این قبر را متعلق به پسر شیخ می دانند.در پایان خالی از لطف نیست كه در عظمت معماری و تاریخی این بنا سخن دانشمند نامدار دكتر منوچهر ستوده صاحب كتاب “از آستارا تا استرآباد” را یادآور شوم كه ایشان این بقعه را جزو عجایب هفتگانه گیلان به حساب آورده و آنرا واسطه العقد و نگین انگشتر بناهای تاریخی گیلان دانسته است،وجالب است بدانید كه اهل محل از فرط محبت و اعتقاد و احترام از شاخه ها و چوب درختان محوطه بقعه استفاده نمی كنند و به نوعی این مكان روحانی و نورانی را مقدس می دانند.
